Vượt khó để tăng trưởng kinh tế

Quý I tăng trưởng tốt, nhưng còn nhiều nút thắt cần tháo mở

Chia sẻ với Lao Động, với góc nhìn thận trọng, chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Đức Độ - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính (Học viện Tài chính) đánh giá: Tốc độ tăng trưởng GDP quý I/2024 ở mức 5,66% cho thấy nền kinh tế có xu hướng phục hồi nhưng chưa thực sự mạnh mẽ.

Mặc dù con số 5,66% cao hơn so với cùng kỳ giai đoạn 2020-2023, nhưng không thực sự ấn tượng vì vẫn thấp hơn mức trung bình những năm gần đây là 6%, nhất là khi chỉ phải so với nền thấp của quý I/2023. Trụ cột tăng trưởng chính trong quý I/2024 là xuất khẩu tăng 18%, còn tiêu dùng cuối cùng và đầu tư vẫn tăng trưởng thấp, chỉ đạt 4,93% và 4,69%.

Trao đổi với Lao Động, chuyên gia kinh tế - TS Vũ Đình Ánh cho rằng, nếu duy trì đà tăng trưởng như quý I vừa qua, thì năm 2024 có thể đạt mức tăng trưởng GDP 6,5 thậm chí trên 7. Tuy nhiên, cần bám vào các “lõi thép” tăng trưởng bền vững.

“Tăng trưởng tốt chủ yếu nhờ xuất khẩu tăng 17% trong khi tiêu dùng trong nước và đầu tư công đều giữ vững tốc độ tốt. Công nghiệp chế biến chế tạo (CNCBCT) phục hồi tốt là động lực quan trọng. Tuy nhiên, cả xuất khẩu và CNCBCT đều là đóng góp phần lớn nhờ khu vực FDI, còn khu vực trong nước vẫn khó khăn khi số DN rời thị trường nhiều hơn hẳn số mới gia nhập thị trường. Hơn nữa cả XK lẫn CNCBCT đều phụ thuộc vào sự phục hồi kinh tế và thương mại quốc tế vốn đang đối mặt nhiều rủi ro khó lường.

Quý II cần tận dụng tốt cơ hội đẩy mạnh XK và CNCBCT bên cạnh đẩy nhanh đầu tư công và tháo gỡ khó khăn cho khu vực kinh tế trong nước. Cần thận trọng nguy cơ lạm phát cao quay trở lại cùng mất giá VND so với USD và vàng” - TS Vũ Đình Ánh chỉ rõ.

Giải pháp để “cỗ xe tam mã” tăng tốc

Theo TS Trần Thị Hồng Minh, đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng là "cỗ xe tam mã" thúc đẩy tăng trưởng, do đó cần khơi thông dòng chảy để cỗ xe này vận hành trơn tru.

Tuy nhiên, ông Vũ Tuấn Anh - Chủ tịch JCI Việt Nam 2022, cũng thẳng thắn chỉ ra rằng: Giải ngân đầu tư công chưa đạt như kỳ vọng, nổi cộm là vấn đề giải phóng mặt bằng, nhiều địa phương còn lúng túng, vướng mắc.

“Để đạt mức tăng trưởng trên 6,5% trong bối cảnh khó khăn toàn cầu như hiện nay, thì cần đẩy nhanh và quyết liệt hơn nữa tiến độ giải ngân đầu tư công trên cả nước, đặc biệt là các dự án trọng điểm, tại những địa phương được coi là đầu tàu kinh tế, mũi nhọn phát triển của cả nước. Hiện nay, vốn đầu tư công còn 32.000 tỉ đồng chưa phân bổ là một điểm nghẽn cần khơi thông nhanh” - ông Vũ Tuấn Anh nhấn mạnh.

Cũng theo ông Vũ Tuấn Anh, Bộ KHĐT đã tiến hành khảo sát và đưa ra dự báo, quý II/2024 so với quý I/2024, các DN xây dựng nhận định hoạt động SXKD tốt lên với 32,2% DN dự báo hoạt động SXKD thuận lợi hơn; 40,7% nhận định giữ ổn định và 27,1% dự báo khó khăn hơn.

“Điều này cho thấy, mặc dù khó khăn trên toàn cầu cũng như trong nước vẫn còn nhiều, nhưng Việt Nam đang “cưỡi sóng” vượt qua các trở ngại, thúc đẩy tăng trưởng” - ông Vũ Tuấn Anh ví von.

PGS.TS Nguyễn Đức Độ cũng chỉ ra rằng, hiện nay kinh tế thế giới đang có xu hướng tăng trưởng chậm lại, thì triển vọng XK những quý tiếp theo của năm 2024 sẽ khó duy trì được tốc độ tăng trưởng cao. Mục tiêu tăng trưởng 6-6,5% trong cả năm 2024 vẫn là thách thức.

Một doanh nhân CEO của một nhà máy sản xuất mì ăn liền tại Cầu Diễn - Hà Nội (đề nghị không nêu tên), cho hay: Sau vài năm thua lỗ, đội ngũ lãnh đạo của nhà máy vẫn gắng gượng duy trì sản xuất, cân đối lại thu/chi và trong quý I đã bắt đầu cho lãi.

“Trong bối cảnh người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, thì các sản phẩm sản xuất nội địa với chất lượng tốt nhưng giá thành hạ sẽ kích thích tiêu dùng. Đây chính là đòn bẩy kinh tế. Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng nếu quản trị tốt, tìm lối đi thích hợp thì các DN sẽ vượt qua khó khăn và hoạt động tốt trở lại” - vị doanh nhân này chia sẻ.