Khó khăn trong ngắn hạn
Lợi nhuận một công ty bảo hiểm đến từ hai nguồn chính: Hoạt động thu phí bảo hiểm, bao gồm thu hoa hồng tái bảo hiểm và Đầu tư tài chính chủ yếu vào tiền gửi và trái phiếu chính phủ.
Trong quý II, doanh thu của 12 công ty bảo hiểm niêm yết tăng 3,8% so với quý trước và 9% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, hoạt động bảo hiểm của các công ty này ghi nhận lỗ và ở mức 1.201 tỉ đồng trong quý/2021. Mức lỗ này tăng 12,7% so với quý trước và giảm 28,8% so với cùng kỳ. Trong khi đó, thu nhập từ hoạt động đầu tư tài chính tăng trưởng thấp do mặt bằng lãi suất thấp từ tiền gửi và lợi tức trái phiếu chính phủ.
Hai yếu tố trên đã làm cho lợi nhuận của ngành bảo hiểm không mấy tích cực và tổng lợi nhuận sau thuế quý II đã giảm 15,7% so với cùng kỳ năm trước, bất chấp việc doanh thu phí bảo hiểm mới của ngành này vẫn tăng trưởng tốt.
Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm, các công ty bảo hiểm đã đạt 71,4% chỉ tiêu lợi nhuận kế hoạch năm 2021.
Theo Chứng khoán Rồng Việt, các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt có thể dẫn đến sự suy yếu trong các động lực tăng trưởng doanh thu bảo hiểm (cả nhân thọ và phi nhân thọ) trong quý III do: Nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động kinh doanh trên quy mô lớn. Đối với các doanh nghiệp vẫn đang hoạt động với công suất thấp, giá đầu vào cao và chi tiêu cho phòng chống lây nhiễm đang làm giảm lợi nhuận và do đó, thu nhập của người lao động giảm, dẫn đến việc cắt giảm các nhu cầu không thiết yếu, bao gồm bảo hiểm. Các chương trình đầu tư công của chính phủ bị chậm lại.
Dự báo, sự phục hồi sẽ bắt đầu từ quý IV khi tỉ lệ tiêm chủng cao hơn cho phép mở cửa dần các hoạt động kinh tế.
Định giá hấp dẫn, còn dư địa tăng
Theo FiinGroup, giá cổ phiếu ngành bảo hiểm phi nhân thọ (trừ BVH, VNR, PRE) tăng 19,7% từ đầu năm và 9,9% từ đầu tháng 7/2021 khi VN-Index lần lượt tăng 25,7% và giảm 4,5%. Cổ phiếu ngành bảo hiểm đang được định giá ở mức 1,7x –thấp hơn rất nhiều so với nhóm cổ phiếu ngân hàng và chứng khoán trong cùng ngành tài chính.
Tính chung tổng giá trị vốn hoá của nhóm ngành bảo hiểm chỉ tăng 2,8% kể từ đầu năm (phần lớn do thị giá BVH giảm gần 20%).
Hiện vốn hoá của nhóm ngành bảo hiểm trên thị trường chứng khoán còn rất nhỏ bé, chỉ khoảng hơn 1% tổng vốn hoá thị trường. Điều này cho thấy dư địa phát triển của cổ phiếu ngành bảo hiểm còn lớn so với thị trường và tiềm năng của ngành này thời gian tới.
Thực tế, diễn biến tiêu cực và phức tạp của dịch bệnh COVID-19 đang tạo rủi ro về ngắn hạn cho các hãng bảo hiểm khi phải đối mặt với sự giảm sút trong thu nhập của khách hàng, nguy cơ lạm phát và gia tăng các khoản bồi thường. Ngoài ra, mặt bằng lãi suất thấp là lợi thế cho mô hình của ngân hàng và công ty chứng khoán nhưng lại là yếu tố làm cho lợi nhuận từ hoạt động đầu tư tài chính và tiền gửi kém đi. Hơn nữa, sự thiếu vắng giao dịch của cổ đông nội bộ đã làm cho cổ phiếu bảo hiểm kém sôi động và lý giải cho sự chiết khấu định giá ở mức thấp.
Khung pháp lý mới mở ra nhiều cơ hội tăng trưởng từ năm 2023
Nhiều công ty chứng khoán nhận định, trong năm 2021, một số các doanh nghiệp có kế hoạch thoái một phần vốn như BMI, PTI, BVH, MIG. Đây sẽ là động lực tăng giá ngắn hạn cho cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
Theo dự kiến của cơ quan chức năng, Luật Kinh doanh Bảo hiểm sửa đổi sẽ được ban hành trong năm 2022 và có hiệu lực từ ngày 1.7.2023. Dự thảo lần 4 của Luật đang được lấy ý kiến. Theo Chứng khoán Rồng Việt, các thay đổi (dự kiến) trong luật mới cho thấy một sự cởi mở trong tư duy quản lý đồng thời đề cao hơn nữa tính công khai, minh bạch trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm, từ đó mở ra nhiều cơ hội kinh doanh mới cho các chủ thể tham gia thị trường. Đây là động lực để thị trường bảo hiểm bứt phá, đặc biệt là bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe.
