“Máy bơm nước” vùng cao

trịnh thông thiện |

Người Thái ở bản Nà Khương xã Bản Bo (huyện Tam Đường – Lai Châu) ví 24 chiếc cọn nước là những chiếc máy bơm nước khổng lồ, mang nguồn nước đến đồng ruộng. Những cọn nước ngày đêm miệt mài bên dòng sông Nậm Mu đưa nước phục vụ sản xuất đã tạo nên hình ảnh tuyệt đẹp và bình dị thu hút hàng nghìn du khách đến tìm hiểu, khám phá.

Đối với các cư dân Thái, Mường, Tày, Nùng sinh sống ở vùng Tây Bắc, cọn nước như một nông cụ, giúp người dân lấy nước từ những con sông, suối thấp để tưới tiêu cho những thửa ruộng trên cao. Trên những cánh đồng lớn như Mường Thanh (Điện Biên), Mường Lò (Yên Bái), khách đường xa thỉnh thoảng bắt gặp những chiếc cọn nước kẽo kẹt ngày đêm múc từng ống nước tưới tiêu cho đồng lúa đang thì con gái (thời lúa trổ đòng). Những có lẽ, nơi nhiều nhất, đẹp nhất của cả vùng Tây Bắc không đâu bằng cọn nước bản Nà Khương. Theo anh Lò Văn Các, một người dân ở bản địa cho biết, cứ vào tháng 8 âm lịch hằng năm, để có thêm nước tưới cho cánh đồng lúa chiêm xuân rộng hơn chục hécta, dân bản lại cùng nhau dựng cọn nước dọc theo dòng sông Nậm Mu, lấy nước từ sông lên tưới cho lúa. Đến nay, đã có 25 con nước được dựng lên liền nhau, chạy dọc sông Nậm Mu.

Nhà nghiên cứu văn hóa Phan Cẩm Thượng cho rằng: “Người Thái và người Mường khi ở đâu việc đầu tiên là chọn những địa thế có thung lũng rộng, xung quanh là núi tiện cho việc canh tác lớn, và dẫn nước từ núi về bản và từ suối vào ruộng. Tùy theo dòng chảy và yêu cầu lấy nước, người ta sẽ đặt nhiều hay ít các guồng liên tục, có những bãi guồng có đến vài chục cái lớn nhỏ. Guồng nhỏ thì đường kính 2,5 mét, lớn thì đường kính tới 7 - 8 mét, nó chính là biểu hiện của văn minh nông nghiệp của một thời”.

Cọn nước Bản Bo đông vui nhất vào thứ Bảy và Chủ nhật. Khách đa phần là công chức từ TP. Lai Châu muốn thay đổi không khí và từ Sa Pa (Lào Cai) sang. Bản Nà Khương cách kinh đô du lịch vùng Tây Bắc là Sa Pa chỉ 40km nên nhiều công ty lữ hành du lịch đã mở tour đưa du khách vượt đèo Hoàng Liên Sơn kỳ vĩ sang Lai Châu khám phá địa danh này.

2. Ống luồng được đục thông các mắt làm phương tiện dẫn nước từ nan quạt đến ruộng lúa.
2. Ống luồng được đục thông các mắt làm phương tiện dẫn nước từ nan quạt đến ruộng lúa.
3. Những chiếc cọn nước khổng lồ với vòng quay chậm rãi từ lâu đã gắn liền với con sông Nậm Mu trong mát, những cánh đồng lúa chín nặng bông. Đây cũng là một công cụ đặc biệt hỗ trợ đắc lực trong công việc dẫn nước tưới tiêu nông nghiệp cho bà con dân bản.
3. Những chiếc cọn nước khổng lồ với vòng quay chậm rãi từ lâu đã gắn liền với con sông Nậm Mu trong mát, những cánh đồng lúa chín nặng bông. Đây cũng là một công cụ đặc biệt hỗ trợ đắc lực trong công việc dẫn nước tưới tiêu nông nghiệp cho bà con dân bản.
4. Người dân bản Nà Khương bắc một cây cầu tre qua sông Nậm Mu vào mùa nước cạn để đưa du khách tham quan sang bên kia sông.
4. Người dân bản Nà Khương bắc một cây cầu tre qua sông Nậm Mu vào mùa nước cạn để đưa du khách tham quan sang bên kia sông.
5. Đến thăm cọn nước bản Nà Khương, du khách được tìm hiểu những tập tục gắn liền với sông nước Nậm Mu của người Thái bản địa.
5. Đến thăm cọn nước bản Nà Khương, du khách được tìm hiểu những tập tục gắn liền với sông nước Nậm Mu của người Thái bản địa.
6. Xã Bản Bo đang quy hoạch lại một số khu vực để phát triển du lịch sinh thái cộng đồng tại bản Nà Khương. Theo đó, một số hộ dân có nhà sàn trong bản sẽ được di chuyển ra vùng triền đồi thấp bên cạnh con sông Nậm Mu để phát triển loại hình du lịch lưu trú tại nhà (homestay).
6. Xã Bản Bo đang quy hoạch lại một số khu vực để phát triển du lịch sinh thái cộng đồng tại bản Nà Khương. Theo đó, một số hộ dân có nhà sàn trong bản sẽ được di chuyển ra vùng triền đồi thấp bên cạnh con sông Nậm Mu để phát triển loại hình du lịch lưu trú tại nhà (homestay).
7. Để một chiếc cọn được bền, người Thái ở bản Nà Khương chọn vật liệu nhẹ, bền, sẵn có trên rừng và có khả năng chịu nước tốt.
7. Để một chiếc cọn được bền, người Thái ở bản Nà Khương chọn vật liệu nhẹ, bền, sẵn có trên rừng và có khả năng chịu nước tốt.
trịnh thông thiện
TIN LIÊN QUAN

Bí thư huyện bức xúc về việc 300 sổ đỏ của dân bị thu hồi

Hoài Phương |

Bình Định - Về việc tham mưu UBND huyện thu hồi 300 sổ đỏ của người dân, Bí thư Huyện ủy Phù Mỹ cho rằng, đây là vấn đề gây bất ổn trong xã hội.

Khởi tố, bắt tạm giam người cha bạo hành con trai 6 tuổi

Tâm Tú |

Ngày 4.10, Công an Quận 8 (TPHCM) đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam người cha trong vụ bé trai 6 tuổi nghi bị bạo hành.

Xét tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cho ông Mai Đức Chung

LƯƠNG HẠNH |

Bộ Nội vụ tiến hành lấy ý kiến nhân dân đề nghị tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động” đối với ông Mai Đức Chung.

Dự báo vùng ảnh hưởng của cơn bão mới mạnh ngang Helene

Thanh Hà |

Tin bão mới nhất cho hay, bão Kirk mạnh lên thành bão cấp 4 ngày 3.10, trở thành bão mạnh thứ 3 trong mùa bão 2024 sau siêu bão Beryl và Helene.

Bất ngờ lý do không đội mũ bảo hiểm của nam sinh lớp 9

Tô Thế |

Khi bị lực lượng CSGT Hà Nội dừng xe kiểm tra vì không đội mũ bảo hiểm, nam sinh lớp 9 tỏ ra bất ngờ.

Nhập khẩu gạo kỷ lục, chuyện “không có gì ầm ĩ”

Lục Tùng |

Việc Việt Nam nhập khẩu gạo tăng vọt 9 tháng đầu năm không phải là chuyện đáng lo mà còn mang lại lợi ích kép.

Ngắm 4 bộ hiện vật đang đề nghị công nhận Bảo vật Quốc gia

NGUYỄN LUÂN - HỒNG NHUNG |

HUẾ - Thừa Thiên Huế vừa hoàn tất hồ sơ đề nghị công nhận Bảo vật Quốc gia đối với 4 bộ hiện vật có từ thời nhà Nguyễn.

Cần một đề án thu hút vốn trong dân làm đường sắt tốc độ cao

PHẠM ĐÔNG |

Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa kiến nghị có đề án thu hút nguồn vốn trong nhân dân để làm 2 siêu dự án cao tốc Bắc - Nam và đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.