Gắn bó cùng Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM (HOSE) từ những ngày đầu xây dựng, trải qua những giai đoạn khó khăn, kinh qua nhiều vị trí lãnh đạo, mới đây ông Lê Hải Trà (ảnh) đã được giao phụ trách HĐQT HOSE. Lao Động Cuối tuần đã có cuộc trao đổi và lắng nghe chia sẻ của vị “thuyền trưởng” 7x này.
Nửa đầu năm 2017, HOSE báo cáo đạt lợi nhuận vượt trội, có thêm hàng chục mã cổ phiếu mới niêm yết, điều đó đủ để đánh giá hiệu quả hoạt động của HOSE. Xin ông chia sẻ công tác trọng tâm nửa cuối năm 2017 của HOSE là gì?
Ông Lê Hải Trà: TTCK phản ánh sức khoẻ của nền kinh tế, của các doanh nghiệp niêm yết. Thực tế, các chỉ báo kinh tế vĩ mô đang khẳng định một nền tảng tích cực. Nửa đầu năm 2017, quy mô vốn hoá thị trường đã tăng thêm 30%, bằng cả năm 2016. Chỉ số VNIndex tăng 17%, đứng đầu khu vực Asean. Giá trị giao dịch bình quân hàng ngày tăng gần 70% so với năm 2016.
Điều này giúp cho sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận của các công ty chứng khoán cũng như HOSE. Nửa cuối năm 2017, HOSE tập trung vào việc đưa ra thị trường sản phẩm Chứng quyền có đảm bảo (Covered warrant), dự kiến trong tháng 11. Đây hứa hẹn sẽ mang lại cho cộng đồng đầu tư một công cụ đầu tư linh hoạt, hiệu quả, và thúc đẩy hơn nữa thanh khoản của thị trường cổ phiếu.
Bên cạnh đó, HOSE vẫn đang tích cực triển khai dự án công nghệ thông tin thế hệ mới để mang lại một nền tảng công nghệ hiện đại, đồng bộ cho TTCK VN. Cùng với TTCK phái sinh mới được khai trương vừa qua, đây sẽ là những yếu tố tạo đà tăng trưởng mạnh đối với thanh khoản thị trường trong thời gian tới.
Thị trường chứng khoán Việt Nam vừa qua đã trải qua một số biến động khá mạnh bởi các yếu tố như “tin đồn”, “tâm lý đám đông”... dẫn tới sụt giảm hàng nghìn tỉ đồng vốn hóa chỉ trong thời gian ngắn. Theo ông cần phải làm gì để hạn chế những thông tin kiểu “tin đồn” như trên và có cách nào giảm thiểu thiệt hại nếu điều đó xảy ra? Ông có lời khuyên gì cho các nhà đầu tư “trước ma trận tin đồn” hiện nay?
Ông Lê Hải Trà: Trước hết, chúng ta nên đối mặt với thực tế: Tin đồn là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống cũng như thị trường chứng khoán. Vì vậy, mọi thành phần tham gia TTCK cần thích nghi và biết cách quản lý rủi ro một cách hữu hiệu để giảm thiểu thiệt hại của tin đồn tiêu cực, như chúng ta vẫn nói “sống chung với lũ”.
Đối với nhà đầu tư, kết quả cuối cùng phụ thuộc nhiều vào kiến thức, bản lĩnh và kỹ năng xử lý thông tin. Sẽ không ai có thể ngăn chặn được tin đồn hay bảo vệ được nhà đầu tư trước tin đồn, và cũng không thể có một kết quả khả quan nếu nhà đầu tư cứ “nhảy nhót” theo các tin đồn bất chấp tính xác thực của chúng.
Thời gian qua, nhiều chính sách nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đối với thị trường chứng khoán đã được ban hành. Theo đánh giá của ông, những chính sách ấy khi đi vào thực tiễn đã có những tác động như thế nào (tới thị trường nói chung, doanh nghiệp, nhà đầu tư)? Cần phải chỉnh sửa hoặc bổ sung thêm những gì để hiệu quả cao hơn nữa?
Ông Lê Hải Trà: Trong thời gian qua, những chính sách, quy định của Nhà nước như gắn cổ phần hoá với niêm yết hay buộc các công ty đại chúng phải đăng ký giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán đã mang lại tác động tích cực đối với sự gia tăng quy mô của TTCK.
Bên cạnh đó cũng có những quy định cần sớm được điều chỉnh cho phù hợp, như trường hợp Quyết định số 87/QĐ-UBCK ngày 25.01.2017 ban hành quy chế hướng dẫn giao dịch chứng khoán có hiệu lực từ 1.4.2017.
Theo quy chế này, mọi vi phạm về thuế có kết luận thông báo của cơ quan thuế đều có thể khiến cổ phiếu của công ty niêm yết không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ. Điều này có tác động lớn đến tính thanh khoản của cổ phiếu, đến lợi ích của doanh nghiệp/nhà đầu tư.
Có những doanh nghiệp niêm yết nộp ngân sách lớn, có quá trình tuân thủ nghĩa vụ thuế rất tốt, nhưng chỉ vì một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến cổ phiếu bị đưa ra khỏi danh sách được giao dịch ký quỹ. HOSE đã có những kiến nghị cụ thể lên Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước để tháo gỡ những bất cập cho công ty niêm yết.
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa 12 của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân, nhiều người cho rằng từ nay tới năm 2020 nguồn cung trên thị trường chứng khoán sẽ rất dồi dào. Ông đánh giá thế nào về quan điểm này? Với nguồn cung lớn từ các doanh nghiệp nhà nước sẽ có tác động tích cực hay hạn chế gì với TTCK?
Ông Lê Hải Trà: TTCK là kênh huy động và phân bổ vốn hiệu quả trong nền kinh tế. Thị trường càng sôi động càng thu hút được sự tham gia của nhà đầu tư cũng như việc lên sàn của doanh nghiệp. Chúng ta đang đứng trước cơ hội lớn để thực hiện điều đó. Càng nhiều doanh nghiệp lớn lên sàn, quy mô và thanh khoản TTCK VN sẽ càng hấp dẫn đối với nhà đầu tư, đặc biệt là các định chế đầu tư quốc tế.
Đây là lúc Chính phủ thực sự cần kiến tạo một chiến lược cổ phần hoá và thoái vốn một cách quyết đoán và hiệu quả để đồng thời đạt được nhiều mục tiêu khác nhau - thu ngân sách, tăng quy mô/thanh khoản TTCK, thu hút các dòng vốn lớn và mới vào thị trường. Đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp thuộc khu vực tư nhân tạo ra những bước nhảy vọt trong chiến lược phát triển của mình.
Với diễn biến của TTCK như hiện nay, ông đánh giá thế nào về khả năng thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là khối nhà đầu tư ngoại?
Ông Lê Hải Trà: Từ vị thế bán ròng trong năm 2016, nhà đầu tư ngoại đã mua ròng khoảng 500 triệu đôla trong nửa đầu năm 2017. Với sự ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng của TTCK trong thời gian qua, nhà đầu tư ngoại đang dành cho VN sự quan tâm đặc biệt. Gần đây, các nhà đầu tư Nhật Bản vốn rất cẩn trọng và kỹ tính cũng đã dành cho VN sự quan tâm lớn hơn. Đó là một dấu hiệu tích cực từ khối nhà đầu tư ngoại.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
