Xe hiện đại, dịch vụ tốt vẫn vắng khách
Vào tháng 12.2016, UBND TP. Đà Nẵng đã đưa vào hoạt động 5 tuyến xe buýt có trợ giá trên địa bàn TP. Đà Nẵng, những tuyến xe buýt này sau khi đưa vào vận hành tại thành phố do Trung tâm Điều hành Đèn tín hiệu GTVT công cộng trực thuộc Sở GTVT quản lý về hoạt động và Công ty Cổ phần Công nghiệp Quảng An 1 vận hành. Thời gian hoạt động của các tuyến là từ 5h - 21h hằng ngày, với tần suất 10 phút/chuyến vào giờ cao điểm và 20 phút/chuyến vào giờ bình thường, với giá vé chung trên tất cả các tuyến một lượt là 5.000 đồng.
Để khuyến khích người dân làm quen và sử dụng 5 tuyến buýt mới, TP. Đà Nẵng cũng đã phê duyệt chủ trương miễn phí cho mọi hành khách đi trên 5 tuyến xe buýt có trợ giá trong vòng 1 tháng kể từ ngày khai trương. 5 tuyến xe buýt này có 61 xe luân phiên hoạt động theo tiêu chuẩn B40 được đầu tư mới, trang bị hệ thống điều hòa, kiểm soát vé, niêm yết rõ ràng các thông tin về tuyến, cùng hệ thống camera giám sát an ninh trên xe.
Đánh giá về chất lượng các xe buýt và chất lượng dịch vụ của nhà xe, điều mà khiến không ít người lo ngại bởi đã nghe quá nhiều từ dịch vụ xe buýt trước đây cũng như ở các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, nhiều người dân đã có những phản hồi rất tích cực. Ghi nhận ở các tuyến xe, các xe buýt đều được trang bị khá hiện đại. Trên mỗi xe, lộ trình của 5 tuyến xe buýt được ghi rõ trên những bảng hiệu dễ nhận diện, thêm vào đó là các bình cứu hỏa, bộ dụng cụ cứu thương. Đến từng trạm chờ, trên mỗi xe buýt luôn có loa thông báo để người dân được rõ và xe đều dừng tại tất các các điểm đón, trả khách, nhân viên phục vụ từ tài xế đến người soát vé rất nhiệt tình, cởi mở.
Cho đến nay, theo thời gian hoạt động, nhiều tài xế trên tuyến xe buýt trợ giá cho biết phần lớn đối tượng thường xuyên sử dụng dịch vụ xe buýt là học sinh, sinh viên và những người lớn tuổi. Khách sử dụng thường mua vé theo hình thức vé tháng. Bà Lê Thị Huệ (trú quận Hải Châu) cho biết, từ hơn 1 tháng nay, bà và nhiều người trong nhà vẫn sử dụng dịch vụ xe buýt trợ giá trong quá trình tham gia giao thông. Theo bà Huệ, việc sử dụng xe buýt đi lại đã được các nước phát triển trên thế giới áp dụng từ lâu để giảm ùn tắc giao thông và bảo vệ môi trường. “Qua quá trình đi xe buýt trợ giá, tôi cảm nhận đây là một loại hình giao thông hiện đại, thân thiện và hoàn toàn phù hợp với một thành phố hiện đại như Đà Nẵng. Tuy nhiên, để nhiều người quen dần với thói quen sử dụng xe buýt, tôi nghĩ ngành chức năng nên lập ra một làn đường dành riêng cho xe buýt để thời gian giữa các trạm được rút ngắn và tránh tình trạng kẹt xe giờ cao điểm” - bà Huệ nói.
Chất lượng tốt, dịch vụ tốt, vậy nhưng ghi nhận sau hơn 2 tháng hoạt động, trên thực tế, người dân vẫn chưa mặn mà sử dụng dịch vụ này. Theo thống kê của Trung tâm điều hành đèn tín hiệu GTVT công cộng, đến ngày 7.2, 5 tuyến xe buýt trợ giá đã thực hiện 28.707 lượt xe, tổng số hành khách sử dụng vé (chưa kể vé tháng) là 119.252, bình quân 4,2 lượt hành khách/lượt xe. Đây là con số khá ít ỏi so với những gì được kỳ vọng vào hệ thống xe buýt công cộng thay cho phương tiện cá nhân trong tương lai.
Còn quá nhiều bất cập
Nguyên nhân được xác định là tại hầu hết các điểm đỗ xe buýt tại Đà Nẵng hiện vẫn chưa có lộ trình để người dân được rõ. Bên cạnh đó, tình trạng người dân họp chợ, lấn chiếm lòng đường gây ùn tắc giao thông... Ghi nhận của PV tại trạm đón xe buýt số 5, việc người dân sử dụng xe buýt vẫn còn rất ít. Tiếp tục có mặt trên tuyến xe buýt số 11 lộ trình từ đường Hoàng Diệu đến siêu thị Lotte trong ngày 14.2, PV ghi nhận trong suốt quãng đường này, số người dân sử dụng dịch vụ xe buýt chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Lý giải nguyên nhân đìu hiu khách trên xe buýt, ông Nguyễn Văn Hòa - tài xế xe buýt tuyến Hoàng Diệu - Lotte cho rằng, một trong những bất cập lớn nhất cản trở người dân sử dụng rộng rãi dịch vụ xe buýt công cộng tại Đà Nẵng hiện này là việc đặt biển ở trạm dừng vẫn chưa phù hợp với thực tế. Cạnh đó, chính thói quen tùy tiện đậu đón khách không đúng nơi quy định của những tuyến xe buýt trước đây nên thời gian đầu, người dân vẫn chưa quen với việc đến trạm dừng để lên và xuống xe. “Để người dân sử dụng xe buýt thường xuyên, trước tiên chúng ta cần phải khớp nối nhiều tuyến xe buýt với nhau chứ trên thực tế, vị trí của từng trạm thường cách nhau khá xa nên người dân có tâm lý e ngại vì phải đi một quãng đường dài. Chưa hết, phần lớn người dân đi xe buýt vẫn chưa nắm rõ lộ trình cụ thể của từng tuyến nên tôi kiến nghị công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin về xe buýt công cộng cần được truyền tải trong từng tổ dân phố” - ông Hòa nói.
Chị Yên - sinh viên Đại học Duy Tân nêu những bất cập, tại trạm chờ xe buýt trên đường Quang Trung hiện chỉ có tấm biển báo hiệu điểm dừng của xe buýt và cho biết nơi đây là tuyến số 5 mà không có lộ trình cụ thể nên chị không thể nắm được thông tin để sắp xếp việc học hành. “Tôi mong cơ quan chức năng cần ghi rõ thời gian, lộ trình của từng tuyến xe buýt trên địa bàn ở những điểm chờ để người dân được nắm. Nếu thấy thực sự tiện lợi, chúng tôi chắc chắn sẽ sử dụng, còn ở hiện tại thì chưa” - chị Yên nói.
Tài xế Phan Ngọc Thành cho hay, bất cập nhất hiện nay của hệ thống xe buýt trợ giá trên địa bàn là việc điều chỉnh thời gian xe buýt đi trên đường. Ông Thành thông tin, thời gian xe buýt hoạt động bắt đầu từ 5h sáng và tuyến cuối cùng là 21h hằng ngày. Tuy nhiên, không giống với các thành phố lớn trên cả nước, tại Đà Nẵng, học sinh, công chức thường bắt đầu đi làm từ 5h30 - 6h sáng. Việc điều chỉnh giờ xe chạy quá sớm đã dẫn tới tình trạng nhiều tuyến hành trình, tài xế gần như chạy xe không, không có khách lên xe. “Bản thân chúng tôi là những tài xế nên có thể dậy sớm, thu xếp chuyện gia đình để bắt đầu cầm lái vào 5h sáng. Nhưng vào giờ này nhiều tháng và tuyến xe từ 9h bắt đầu di chuyển và quay về cũng gần 11h nhiều tháng nay hoàn toàn không có khách. Việc này dẫn tới một sự lãng phí rất lớn. Tôi mong muốn lãnh đạo thành phố khảo sát, xem xét lại thời gian xe buýt hoạt động sao cho phù hợp với thực tiễn” - tài xế Thành cho biết.
Theo ông Lê Thành Hưng - Chánh Văn phòng Sở GTVT Đà Nẵng, sau khi tuyến xe buýt trợ giá đi vào hoạt động, qua theo dõi ý kiến phản hồi của người dân trong thời gian qua thì hệ thống xe buýt mới chạy đúng tuyến đúng giờ, dừng đỗ đúng nơi quy định, xe mới có điều hòa, thái độ phục vụ văn minh lịch sự. Tuy nhiên theo kinh nghiệm của các thành phố khác thì cần có khoảng thời gian nhất định để người dân làm quen với xe buýt. Đồng thời trong quá trình vận hành các tuyến xe thì nhu cầu của người dân mới được khảo sát và nắm bắt đầy đủ để có thể điều chỉnh lộ trình cho phù hợp nhất. Số liệu thống kê trong nhiều tháng qua cho thấy, lưu lượng đi xe buýt của hành khách trên tổng 3 tuyến tăng liên tục.
Ông Hưng cho biết, bất cập được ngành giao thông nhìn nhận sau khi tuyến xe buýt đi vào hoạt động là các tuyến buýt có trợ giá ra đời vào thời điểm TP triển khai thi công các công trình trọng điểm, như: Hầm chui tại nút giao thông phía Tây sông Hàn; Hầm chui tại nút giao thông Điện Biên Phủ - Nguyễn Tri Phương... Do đó, việc điều chỉnh tạm thời lộ trình 5 tuyến xe buýt có trợ giá làm ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân khi sử dụng xe buýt. "Thời gian tới, chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp tuyên truyền nhằm khuyến khích cán bộ công nhân viên chức TP hưởng ứng đi xe buýt đi làm; Rà soát, tăng cường niêm yết thông tin tại các nhà chờ, điểm dừng; Nhắn tin qua 61.000 thuê bao về thông tin xe buýt trợ giá hay Thiết lập facebook Danabus - xe buýt Đà Nẵng để tương tác giải đáp trực tiếp với hành khách quan" - ông Hưng nói.
