Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, các Bộ ngành đã phân tích và nhận diện được các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí.
Cụ thể, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh nhận định nguyên nhân lớn nhất là do sự gia tăng nhanh chóng của các phương tiện giao thông.
Thứ 2 là do Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đang trở thành một “đại công trường”, mật độ xây dựng lớn, chất thải, khí thải từ các công trình phát tán ra môi trường lớn. Thứ 3 là do tại 2 thành phố có số lượng các nhà máy ven đô tăng nhanh.
Tại Hà Nội, tình trạng đốt rơm rạ từ ngoại thành và các tỉnh lân cận và đốt chất thải nguy hại, phát tán ra môi trường cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm.
Những giải pháp cần làm ngay
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, giải pháp đầu tiên là tập trung nguồn lực trong giai đoạn nhạy cảm với thời tiết, khí hậu. Bố trí ngân sách, huy động mọi lực lượng để tiến hành duy trì các trạm quan trắc tự động, đưa ra chính xác về chất lượng môi trường không khí, cung cấp hàng ngày, mỗi ngày 2 lần cho người dân.
Nếu tình trạng chất lượng không khí vượt quá quy chuẩn phải cung cấp và khuyến cáo người dân với những biện pháp mà Bộ y tế đưa ra.
"Chẳng hạn, ngày đó đề nghị nhân dân nên chủ động để xem xét công việc, đặc biệt là trẻ em đi học, cần thiết thì để các cháu trong nhà để đảm bảo. Khi ra đường thì sử dụng khẩu trang đảm bảo" - ông Hà nói.
Ông Hà cũng đề nghị UBND thành phố Hà Nội trong những thời điểm quy chuẩn môi trường vượt quá thì một mặt công bố thông tin, mặt khác phải có ngay kế hoạch.
Tiến hành phun nước mỗi ngày, xem xét điều tiết luồng giao thông ở những khu vực đông dân cư và cảnh báo nếu cần thiết thì trong những ngày ô nhiễm, các phương tiện giao thông cá nhân không đi qua khu vực mật độ quá lớn, để chia sẻ bớt nguồn thải từ giao thông.
Một biện pháp hết sức quan trọng nữa là khuyến cáo với người dân, một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm là 60.000 bếp than tổ ong, bà con xem xét liệu có thể chuyển sang bếp khác. Với những xe đi vào Hà Nội phải có biện pháp che chắn, rửa xe.
"Ngay sau cuộc họp này, Bộ Tài nguyên môi trường phối hợp với Bộ xây dựng, khẩn trương có quy định quy phạm, quy định với việc bảo vệ môi trường với các khu vực công trình xây dựng, vật liệu xây dựng để đâu, chất thải xây dựng xử lý thế nào… để đảm bảo thực hiện tốt khâu xử lý chất thải.
Bộ Tài nguyên sẽ có chỉ đạo với UBND các tỉnh, thành phố xung quanh Hà Nội vẫn hoạt động nông nghiệp, cấm là cần thiết nhưng cần có biện pháp hỗ trợ để bà con nông dân sau thu hoạch không được đốt rơm rạ, sẽ xử lý việc đốt chất thải – đây là nguồn hết sức nguy hiểm" - ông Hà nói.
Những giải pháp lâu dài
Về lâu dài, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, cần hoàn thiện cơ chế chính sách và các luật môi trường liên quan. Đối với Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh lộ trình áp dụng quy chuẩn đô thị khí thải phương tiện giao thông phải nhanh hơn cả nước. Xe máy và ô tô ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh phải có quy chuẩn cao hơn nhiều so với quy chuẩn của các địa phương.
Đồng thời, nghiên cứu chính sách để hạn chế phương tiện giao thông cá nhân, tuyên truyền để người dân chuyển sang dùng các phương tiện chạy bằng các nguồn năng lượng thân thiện với môi trường.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng cho biết, Hà Nội đã cam kết sẽ chuyển đổi các hình thức xử lý rác thân thiện với môi trường; vận động và hỗ trợ người dân chuyển đổi hình thức dùng bếp than tổ ong sang các loại chất đốt khác, dự kiến đến năm 2021 sẽ chuyển đổi xong.
Bộ trưởng đề nghị các Bộ, ngành cần phối hợp để sớm có đủ năng lực đánh giá tình trạng môi trường, có giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt để xử lý ô nhiễm không khí.
