Thương lái gây áp lực với chợ đầu mối
Đêm 15 và rạng sáng 16.10, PV Báo Lao Động đã theo chân đoàn kiểm tra của Sở Công Thương TPHCM trực tiếp kiểm tra heo tại 2 chợ đầu mối Bình Điền và Hóc Môn. Theo ghi nhận, tại chợ đầu mối Bình Điền, tính đến 0h30 ngày 16.10, có 22 xe chở heo về chợ thì chỉ có 4 xe có heo đeo vòng nhận diện, có đầy đủ thông tin truy xuất nguồn gốc. Các xe còn lại không đảm bảo đầy đủ thông tin.
Còn tại chợ Hóc Môn, tính đến 2h sáng 16.10, có 100 xe chở thịt heo về chợ nhưng chỉ có 10% số heo đeo vòng và có thông tin truy xuất. Trước thực trạng trên, các lực lượng chức năng đã thực hiện ưu tiên cho hàng hóa có đầy đủ thông tin truy xuất nguồn gốc theo quy định của Đề án được nhập chợ trước, còn hàng hóa không đầy đủ thông tin phải “chờ” lập biên bản và giải quyết sau.
Nói về lý do thương nhân, thương lái vẫn không chấp hành Đề án truy xuất nguồn gốc, đại diện chợ Bình Điền cho rằng, do một số thương nhân, thương lái chưa tiếp cận, ứng dụng công nghệ thông tin và sử dụng thông thạo thiết bị; ngại đầu tư thêm thiết bị tốn kém chi phí.... Đặc biệt, theo phản ánh của một số thương lái, khi thu mua heo và vận chuyển về cơ sở giết mổ thì lực lượng thú y tỉnh không kích hoạt vòng nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo.
Còn theo ông Lê Văn Tiển - Phó Giám đốc Công ty Quản lý chợ Hóc Môn - 100% số heo nhập chợ có đeo vòng truy xuất nguồn gốc có thông tin đến trang trại nhưng chỉ có số ít có đủ thông tin đến cơ sở giết mổ. Do cơ sở Xuyên Á bị ngừng hoạt động, lượng heo nhập chợ trước đây chỉ khoảng 100-200 con từ các tỉnh nay tăng lên đến 3.100 con (trong tổng số 5.000 con heo kinh doanh tại chợ mỗi ngày) nên công tác phối hợp thực hiện đề án còn khó khăn.
Ngày 15.10, tại buổi tiếp xúc cử tri TPHCM, ông Dương Hoa Xô - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố - cho rằng, vụ gần 4.000 con heo bị tiêm thuốc an thần ở lò mổ Xuyên Á là rất đáng tiếc. Sở đã kiểm điểm cán bộ thú y, đình chỉ cơ sở này trong vòng 21 ngày để xử lý các vấn đề liên quan. Ngày 26.10, cơ sở Xuyên Á sẽ hoạt động trở lại.
Heo không cần đeo vòng vẫn truy xuất được nguồn gốc?
Trước khi bị tạm ngừng hoạt động, lò mổ Xuyên Á (huyện Củ Chi) có công suất giết mổ 5.000-6.000 con heo/đêm, là lò mổ lớn nhất tại TPHCM cũng như khu vực xung quanh. Đây là nơi tập trung giết mổ heo của rất nhiều thương lái tại TPHCM cũng như các tỉnh lân cận. Sau khi giết mổ heo tại đây, các thương lái chỉ mất khoảng 25 phút là đưa heo mảnh ra sạp tại các chợ đầu mối.
Chính vì thế, khi lò mổ này bị tạm ngừng hoạt động sau khi bị phát hiện gần 4.000 con heo bị tiêm thuốc an thần hồi cuối tháng 9 vừa qua, các thương lái phải chở heo tản ra khắp các lò mổ khác tại TPHCM (khoảng 1.500 con) cũng như Long An, Đồng Nai, Bình Dương (khoảng 3.500 con)… rồi chở ngược lại thành phố.
Có thể thấy, việc lò mổ Xuyên Á tạm dừng hoạt động đã ảnh hưởng rất lớn đến Đề án truy xuất nguồn gốc thịt heo của TPHCM. Bởi theo một cán bộ Chi cục Thú y TPHCM, khoảng 90% số heo giết mổ tại các tỉnh mặc dù có đeo vòng nhận diện nhưng không có thông tin truy xuất.
Điều này lý giải tại sao chợ đầu mối Hóc Môn, lượng heo đeo vòng nhận diện có thông tin truy xuất nguồn gốc giảm hẳn kể từ khi lò mổ Xuyên Á dừng hoạt động, bởi hiện 60% số heo nhập về chợ được giết mổ chủ yếu ở các tỉnh.
Mặc dù thịt heo không đeo vòng nhận diện và thiếu thông tin truy xuất nguồn gốc vẫn được nhập vào 2 chợ đầu mối Hóc Môn và Bình Điền, nhưng Ban quản lý hai chợ này khẳng định là có thể truy xuất nguồn gốc theo cách khác, chứ không thể truy xuất nguồn gốc theo quy định của Đề án nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo do thành phố đang triển khai.
Cụ thể, heo nhập các chợ được truy xuất và bảo chứng bởi Giấy chứng nhận của cơ quan Thú y, Giấy niêm phong đi đường... “Giấy chứng nhận này cơ bản truy xuất được nguồn gốc. Còn bản thân bà con thương nhân chưa quen với Đề án nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo đang được triển khai tại địa bàn thành phố, nên cần triển khai theo lộ trình phù hợp với tình hình thực tế và diễn biến thị trường” - đại diện chợ Bình Điền nói.
Ông Nguyễn Ngọc Hòa - Phó Giám đốc Sở Công Thương TPHCM - cho biết, Tổ công tác Đề án tiếp tục theo dõi, bám sát diễn biến tình hình thực tế trong những ngày tiếp theo và sẽ có báo cáo về UBND thành phố để có chỉ đạo kịp thời.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hòa, Đề án Quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo thành công ở kênh phân phối hiện đại, nhưng lại tắc nghẽn ở kênh phân phối, bán lẻ truyền thống là do thương nhân, thương lái chưa tham gia tích cực. Vì vậy, cần có những giải pháp chế tài mạnh về mặt kinh tế để thương nhân, thương lái nâng cao nhận thức của khâu này để xây dựng chuỗi cung ứng thịt heo đảm bảo an toàn thực phẩm và sức khỏe người tiêu dùng.
Đề nghị thiết lập đường dây nóng nhận tin tố giác tiêm thuốc an thần vào heo
Liên quan đến việc một số lượng lớn heo bị tiêm thuốc an thần trước khi giết mổ phát hiện tại một lò mổ tại TPHCM (ngày 28.9), Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường vừa có CV hỏa tốc đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các đơn vị liên quan thiết lập đường dây nóng tiếp nhận thông tin tố giác hành vi vi phạm; tổ chức cho các cơ sở giết mổ ký cam kết không thực hiện việc tiêm thuốc an thần vào heo trước khi giết mổ, công bố công khai các cơ sở giết mổ đã ký cam kết trên địa bàn.
Bộ NNPTNT cũng đề nghị các tỉnh tổ chức các đoàn liên ngành tiến hành thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các cơ sở giết mổ có hành vi tiêm thuốc an thần vào heo trước khi giết mổ, đồng thời thông báo rộng rãi các cơ sở sai phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng. Hoạt động thanh-kiểm tra đột xuất, liên ngành thực hiện dựa trên việc thu thập và xử lý nguồn thông tin trinh sát của lực lượng công an, các kênh tiếp nhận tố giác hành vi vi phạm tiêm thuốc an thần vào heo trước khi giết mổ của các tổ chức, cá nhân… P.T
