NXB Hội Nhà văn và Nhã Nam xuất bản cuốn sách “Thư cho em” của tác giả Hoàng Nam Tiến, kể về mối tình của bố mẹ anh - Thiếu tướng Hoàng Đan và bà An Vinh.
Tác phẩm bắt đầu bằng lời kể của Hoàng Nam Tiến về sự kiện ông Hoàng Đan qua đời vào năm 2003. Bà An Vinh yêu cầu Hoàng Nam Tiến sắp xếp những bức thư và nhật ký của hai ông bà sẽ đi theo ông Hoàng Đan về thế giới bên kia.
Hoàng Nam Tiến đã trái lời mẹ để giữ lại thư từ của ba mẹ trong suốt 50 năm, từ những năm 1953, thuở mới quen, cho đến quãng thời gian sau này. Qua nhiều ngày tháng, mỗi lần đọc thư, hiểu về tình cảm ba mẹ, cùng với những ký ức về ba mẹ, tác giả đã cảm thấy nỗi thôi thúc phải viết cuốn sách này.
“Thư cho em” đưa người đọc lên chuyến du hành thời gian quay về những năm đạn lửa của thế kỷ 20, khi cả nước đi qua cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Vì chiến tranh, thời gian bên nhau của hai người rất ít ỏi.
Bao nhớ thương, giận hờn và chờ đợi, cặp vợ chồng chỉ biết gửi gắm qua hơn 400 lá thư cho nhau, kéo dài qua bao dấu mốc lịch sử của dân tộc: Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, Chiến dịch đường 9 - Khe Sanh năm 1968, Quảng Trị năm 1972, Sài Gòn năm 1975, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979, năm 1984...
Câu chuyện của tướng Hoàng Đan và bà An Vinh không chỉ là câu chuyện của một đôi trai gái, một đôi vợ chồng, mà là tình yêu của cả một thế hệ, một thời kỳ của đất nước.
“Cái hôn đầu tiên anh đặt lên môi em hôm ấy… có lẽ ngày ấy cũng đánh dấu quan hệ của chúng ta qua một bước mới phải không em? Sau đó 2 hôm, anh lên Mậu Lâm và chia tay em đi học. Cái buổi sáng em dậy nấu cơm cho anh ăn và hai chúng ta nói chuyện hứa hẹn với nhau. Chắc em giận anh: ‘Anh đi làm tròn nhiệm vụ là đủ rồi, em sẽ vĩnh viễn yêu anh mặc dầu có xa cách hay anh có thương tật đi nữa em cũng một lòng yêu anh’. Anh nhớ vậy, mà anh cũng tin như vậy", trích thư ông Hoàng Đan gửi vợ An Vinh, ngày 28.05.1955.
Sau này, để hỏi cưới được bà An Vinh, ông Hoàng Đan năm 1953 đã liều lĩnh xin rời đơn vị trước chiến dịch Thượng Lào, cả đêm đạp xe về quê hỏi vợ rồi lại vào đơn vị.
Ông đã đạp xe hơn 1.300km từ Điện Biên về Nghệ An rồi ngược lên Lạng Sơn hỏi vợ. Khi thành vợ chồng, ông cũng có niềm tin mãnh liệt sẽ “sống sót trở về với em” và mang niềm tin ấy đi qua kháng chiến chống Mỹ khốc liệt.
Khi đã cưới chồng, bà An Vinh có ý thức sâu sắc về việc “phải học bằng chồng” để có nhận thức, trình độ học vấn bằng bạn đời của mình. Bà học hết cấp 2, cấp 3, rồi học lên cao hơn nữa, trở thành một mậu dịch viên xuất sắc, một đại biểu Quốc hội.
Tác giả Hoàng Nam Tiến lựa chọn một trích dẫn kinh điển của văn học Liên Xô làm lời đề dẫn: “Năm tháng sẽ trôi qua, những cuộc chiến sẽ im ắng dần, những cuộc cách mạng sẽ thôi không gào thét, và sẽ còn lại không phôi pha tấm lòng em dịu dàng, nhẫn nại và chan chứa yêu thương".
Tác giả tự nhận mối tình của cha mẹ mình mang cảm hứng lãng mạn cách mạng.
Trong đời sống hôn nhân không thiếu đi những hờn ghen và giận dỗi. Xuyên suốt cuộc tình 50 năm, tác giả qua những chi tiết rất nhỏ, kể về cách tướng Hoàng Đan hết mực chiều vợ, động viên, lo lắng; cách bà An Vinh bao dung cho những đức tính rất đàn ông của chồng mình…
Tác giả Hoàng Nam Tiến nói: “Tôi mong độc giả, nhất là các bạn trẻ, tin rằng tình yêu có thật. Bởi vì đó là tình yêu thật sự, vì vậy nó thể sống cùng thời gian, thử thách. Nó có thể tồn tại ở những thể khác nhau nhưng nó vẫn là tình yêu.
Giá mà tôi được đọc thư ba mẹ sớm hơn thì có lẽ tôi đã tránh được rất nhiều sai lầm và nỗi đau trong cuộc sống".
Sự kiện ra mắt tác phẩm "Thư cho em" của tác giả Hoàng Nam Tiến diễn ra vào 14h30 ngày 13.4.2024 tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam.
