Long, có một chiếc xe máy. Đấy là xe gì, chính anh cũng không biết. “Nó chạy bằng xăng, đôi khi chạy cả bằng cơm - những lúc trục trặc” - Long giải thích. Ít năm trước, anh mua nó, giá 450 nghìn đồng. Và hằng ngày, trên chiếc xe “nổ to nhất quận Cầu Giấy”, anh đi về, đưa vợ, đón con và chở thực phẩm cho 3 trường học, mưu sinh trên chiếc “Lamborgini mui trần 2 chỗ khói xả mịt mù như quạt chả” ấy.
Khói xả như quạt chả là một cách nói vừa mỉa mai vừa đau đớn cho những chiếc xe máy “5 không”, đang ngày ngày tung hoành trên đường phố: Không giấy tờ, Không gương, không đèn, không biển kiểm soát và không rõ cả hình hài.
Một thống kê của Công an Hà Nội cho biết: Đang tồn tại trên địa bàn thành phố hơn 44.000 xe máy niên hạn 30 năm; 10.500 xe niên hạn 40 năm; thậm chí khoảng 480 xe niên hạn trên 50 năm…
Bằng đó xe “quạt chả” đang là một trong những thủ phạm đầu độc bầu không khí.
Bằng đó hung thần đang đe doạ người dân khi thậm chí cả phanh xe cũng chỉ như là… trang trí.
Hà Nội không phải không biết, không phải là không làm gì. Chế tài xử phạt hành vi gây ô nhiễm cũng có. Đã có rất nhiều chiến dịch thu hồi xe máy cũ được tiến hành. Cả nghìn chiếc chất đống trong bãi.
Rồi chưa chiếc xe nào bị phạt vì gây ô nhiễm. Rồi chủ của những chiếc xe đồng nát ấy chỉ “coi như xui”. Thu giữ thì kiếm một cục sắt di động khác.
Hôm qua, Hà Nội vừa đưa ra một chương trình rất “được”, nói dân dã, thì đây là chương trình hỗ trợ tiền từ 2 - 4 triệu đồng để dân đổi xe máy cũ sản xuất trước năm 2002 lấy xe mới. Nói “được”, là bởi đó có thể là một lý do “rất hay, rất có lý” để những người như Long chuyển đổi phương tiện mưu sinh. Nó “được”, bởi căn cơ, nó chấm dứt được cái chặc lưỡi bỏ xe, ngõ hầu giải quyết từ gốc vấn nạn “quạt chả đường phố”.
Nhưng phương án đổi xe cũ lấy xe mới rất được, rất đúng nhưng chưa đủ. Bởi cho đến giờ, Việt Nam, dù quy định rất chặt chẽ về khí thải và niên hạn với ôtô, nhưng xe máy thì không. Tại sao? Cũng chẳng ai giải thích cả.
“Củ cà rốt” hỗ trợ tiền đổi xe cũ lấy xe mới rất đúng, rất khả dĩ, nhưng liền đó, còn phải gắn kèm những “cây gậy” pháp lý nữa. Chẳng ở đâu cho phép tồn tại những chiếc xe xả khói như quạt chả, những “cục sắt đồng nát” mà lại không có niên hạn sử dụng cả. Chính Long, khẩu trang kín mít vì “không thở nổi” cũng quả quyết đồng ý với điều đó.
