Trước hội nghị cấp cao này, điều khiến 27 thành viên khác của NATO lo ngại là định hướng chiến lược của Mỹ ở thời ông Donald Trump cầm quyền là giảm can dự quân sự của Mỹ ở bên ngoài nước Mỹ. Cụ thể, ông Donald Trump đòi hỏi các thành viên NATO phải đóng góp tài chính nhiều hơn cho NATO, thực hiện cam kết chung trong NATO tại hội nghị cấp cao cách đây 2 năm ở Wales là dành 2% GDP để chi cho quốc phòng. Họ đã tìm cách làm hài lòng ông Donald Trump để níu kéo Mỹ duy trì cam kết lâu nay cả về chính trị, quân sự lẫn an ninh cho NATO. Một số thành viên cam kết thực hiện quyết định của hội nghị ở Wales, và tất cả nhất trí đưa NATO tham gia liên minh hay liên quân chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) mà ông Donald Trump vừa thành lập ở Saudi Arabia.
Cho nên, liên minh lớn đã "nuốt quả đắng lớn" khi ông Donald Trump ở hội nghị cấp cao NATO này không những không khẳng định cam kết của Mỹ cho NATO, mà còn đòi hỏi các thành viên NATO phải đóng góp tài chính nhiều hơn. Tổng thống Donald Trump thẳng thừng rằng, có đến 23 trong số 28 thành viên NATO không thực hiện cam kết trên, hàm ý cố tình dựa dẫm Mỹ. Và ông Donald Trump còn coi mức 2% kia chỉ là tối thiểu và áp dụng cho thời gian nhất định.
Chưa có tổng thống nào của Mỹ trước ông Donald Trump lại công khai thể hiện sự lệ thuộc gần như tuyệt đối của NATO vào Mỹ rõ ràng đến như thế. NATO ở hội nghị cấp cao này, tuy bề ngoài vẫn tỏ ra đồng thuận, nhưng thực chất bên trong là bất hoà và bất đồng sâu sắc. Ông Donald Trump đang đặt các thành viên khác của NATO trước sự lựa chọn giữa đáp ứng yêu cầu của Mỹ thì có được NATO như trước, còn không đáp ứng yêu cầu của Mỹ thì có NATO với mức độ cam kết và tham gia hạn chế của Mỹ.
Mỹ không từ bỏ NATO, nhưng cũng không hẳn chủ ý bám giữ vào NATO bằng mọi giá như trước, ít nhất thì cũng ở thời ông Donald Trump lãnh đạo nước Mỹ. NATO vì thế tới đây sẽ phải thay đổi, bởi 27 thành viên còn lại vẫn phải dựa vào NATO nên không thể từ bỏ NATO.
Hiện chưa biết quan điểm chính sách này của Tổng thống Mỹ đối với NATO có góp phần "làm nước Mỹ vĩ đại trở lại" hay không, nhưng chắc chắn là một trong những bằng chứng rõ nét nhất cho phương châm hành động "Nước Mỹ trước hết" của ông Donald Trump.
