Nói “dập dòm” là bởi không phải “tất cả”, mà chỉ một số loại xe: Xe buýt thường, xe vận tải hành khách từ 24 chỗ trở lên, các loại xe công vụ, cứu nạn... sẽ được phép đi vào tuyến đường dành riêng cho xe buýt BRT01 - Đề xuất của Sở GTVT gửi UBND TP.
Tại sao lại không phải là “tất cả các loại xe”?
À vì trên lý thuyết đó vẫn là làn xe buýt nhanh. Là vì đã “ngàn tỉ ném xuống”. Mà nói thẳng ra là việc thừa nhận sự thất bại không hề là việc dễ.
Hoạt động từ 1.1.2017, tuyến BRT Kim Mã- Yên Nghĩa dài 17km trị giá 53,6 triệu USD (hơn 1.000 tỉ) cho thấy sự thảm hại của thất bại.
Lượng khách bình quân chỉ đạt 40-42,6 người/chuyến, tức là chưa nổi 50% công suất thiết kế.
Dù có riêng một làn đường, chiếm 1/3 mặt cắt ngang của trục huyết mạch đông đúc nhất thủ đô, nhưng tốc độ chạy trung bình của buýt nhanh chỉ tầm 20km/giờ.
20km/h, ngang bằng với xe buýt thường, và chỉ nhanh hơn người chạy bộ chút xíu.
Hồi 2018, Thanh tra Chính phủ, trong bản kết luận của mình đã đánh giá việc bố trí làn đường BRT chiếm 1/3 mặt cắt trục đường trong khi hiện trạng lưu lượng giao thông trên tuyến rất lớn, chính là nguyên nhân “thường xuyên gây ùn tắc”.
Và một ngày tồn tại của làn riêng BRT là một ngày người dân qua lại trên tuyến bức xúc đến căm phẫn.
Tại sao xe buýt nhanh thất bại? Dẫu có đường riêng, dẫu giá mỗi chiếc buýt “như dát vàng”, tới gần 5 tỉ bạc?
Chuyên gia giao thông, TS. Nguyễn Xuân Thủy từng nói thẳng rồi: Họ bê nguyên si mô hình của Ecuador, Quảng Châu (Trung Quốc)... về đặt ở Hà Nội, vừa đắt tiền, lại không phù hợp với điều kiện thực tế.
Rằng, việc BRT vận hành không hiệu quả đã được dự đoán từ khi dự án này thai nghén, bởi BRT ở nước ngoài vận hành vì đường của họ có 6-8 làn xe, chứ đường 2 -3 làn xe thì không thể nào làm được dự án BRT. Và rằng: Các chuyên gia đã cảnh báo rồi nhưng họ vẫn cứ làm.
Con đường Lê Văn Lương đau khổ hồi đó vừa làm xong đã bị bóc mặt nhựa để trải mặt xi măng, cho original Quảng Châu. Ngàn tỉ ném xuống, thất bại nhận về. Còn nhân dân thì chen chúc đau khổ- ngay bên cạnh.
Có lẽ, đã đến lúc không thể làn riêng, cơ chế riêng, ưu tiên riêng cho BRT. Có lẽ, đã đến lúc trả lại đường cho dân chứ không thể để mãi một sự phi lý nhường đó tồn tại suốt bao năm.
