Loạn thần vì ma túy “lạ”

Ngậm tem giấy và thấy mẹ mọc răng nanh

Bác sĩ CKII Huỳnh Thanh Hiển, Bệnh viện Tâm thần TPHCM cho biết, mới đây, một cậu bé đang là học sinh cấp 2 được gia đình “hộ tống” tới phòng khám vì có những biểu hiện vô cùng bất thường. Cậu tự dưng sợ mẹ, cứ thấy mẹ lại gần là la hét và bỏ chạy. Người mẹ vô cùng khổ tâm và lo lắng. Khi gặp bác sĩ, cậu bé thổ lộ với bác sĩ nguyên nhân sợ mẹ vì bỗng nhiên thấy mẹ…mọc răng nanh trông không khác gì “ác quỷ Dracula” trong các bộ phim cậu từng xem. Bác sĩ hỏi khéo mãi, cậu bé mới cho biết gần đây bé có dùng mấy miếng tem giấy mua trước cổng trường. Miếng tem giấy chỉ bằng một phần tư của chiếc sim điện thoại mua với giá 20 ngàn đồng. Sau khi chẩn đoán, bệnh nhân được điều trị 3 tuần và hết triệu chứng.

Bên cạnh bệnh nhân này, một thanh niên từng tốt nghiệp Đại học ở Anh cũng đến điều trị bệnh vì có những ảo giác thị lực. Anh thanh niên từng bị stress và trầm cảm suốt một thời gian dài. Sau đó, anh được bạn bè giới thiệu dùng tem giấy để “lấy lại cảm giác với cuộc đời”. Tuy nhiên, ngay sau khi sử dụng, anh đã nhận ra mối nguy khi luôn mất định hướng về không gian như đang ở lầu 3 mà tưởng mình ở lầu 1.

Theo BS Huỳnh Thanh Hiển, tem giấy mà các bệnh nhân từng sử dụng thực chất là miếng giấy được tẩm chất LSD (lysergic acid diethylamide). Hiện nay, thế giới đã ngưng sản xuất. Ban đầu, người tạo ra với mục đích tìm một chất có khả năng chữa được bệnh đau đầu migraine. Tuy nhiên, sau khi thấy chất này tạo ra ảo thị quá mạnh nên chúng đã không được sử dụng cho việc chữa bệnh. Theo các nhà khoa học, LSD là chất gây ảo giác mạnh nhất, kinh khủng nhất mà nhân loại được biết, chỉ vài chục mcg là có thể gây ảo giác và được xem là 1 trong 2 chất ma túy nguy hiểm nhất. LSD có cơ chế tác dộng lên cơ thể khá phức tạp, thời gian tác động lên cơ thể kéo dài đến 12 giờ và nếu dùng quá liều thì các triệu chứng loạn thần có thể kéo dài đến vài ngày.

Ngược với ảo giác âm thanh do các loại ma túy đá mang lại, LSD gây ra ảo thị. Người chơi có thể mất ý thức về không gian và hình ảnh xung quanh có thể biến dạng. Một bác sĩ ở Pháp cho biết, 20 năm nay hầu như LSD không gặp ở nước ngoài bởi: “Đời sống của người dùng LSD ngắn đến nỗi khoa học chưa ghi nhận được độ nghiện của LSD. Đa phần, họ chết trước khi nghiện. Ở nước ngoài, người ta ý thức được mức độ nguy hiểm của LSD và không dùng nữa”.

Cỏ Mỹ - một loại ma túy mới khá nguy hiểm (ảnh BS cung cấp) .

Ngộ nhận giá trị

Bên cạnh tem giấy, gần đây, BS Huỳnh Thanh Hiển cho biết cũng tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân còn rất trẻ đến khám trong trạng thái loạn thần cấp sau khi sử dụng cỏ Mỹ và muối tắm. Hiện nay, ngoại trừ methadone dùng điều trị nghiện heroin thì chưa có thuốc cai các loại ma túy khác như ma túy đá, LSD, muối tắm, cỏ Mỹ… Bệnh nhân bị loại thần vì các loại ma túy này được điều trị theo phác đồ của những bệnh nhân loạn thần cấp khác.

Theo BS Huỳnh Thanh Hiển, muối tắm (bath salts) là tên lóng của một loại ma túy có tên hóa học là mephedrone hoặc cathinone hoặc hỗn hợp của cả 2 chất trên. Giới trẻ sử dụng bằng cách đốt hít giống như ma túy đá. Muối tắm được đặt tên trùng với sản phẩm thông thường để qua mặt các cơ quan chức năng. Trên sản phẩm luôn có dòng chữ “not for human consumption” (không dùng cho con người). Muối tắm được chiết xuất của lá cây Khat, là 1 loại cây dại mọc nhiều tại vùng Trung Đông, bán đảo Ả Rập và vùng Sừng Châu Phi. Cơ chế hoạt động của muối tắm tương tự như ma túy đá, tác động vào não bộ và gây ra các triệu chứng loạn thần.

Về cỏ Mỹ, BS Huỳnh Thanh Hiển cũng cho biết, cỏ Mỹ còn được gọi là cỏ Úc, cỏ Canada. Thực chất, cỏ Mỹ là một từ lóng để chỉ một loại cần sa mới dù xuất xứ có thể là từ Trung Quốc hay vùng Tam giác vàng. Được bán trên thị trường như là một hỗn hợp lá và được tẩm các hoạt chất kích thích thần kinh. Trên bao bì thường ghi là K2/spice. Ngày trước, cỏ Mỹ được bán trong các cửa hàng tiện lợi và tại các trạm xăng tại Mỹ và Châu Âu. Hiện nay, cỏ Mỹ cũng đã bị đưa vào danh sách cấm lưu hành. Cỏ Mỹ có thành phần đa dạng và phức tạp hơn muối tắm.

Có thể xem cỏ Mỹ là hỗn hợp ma túy và có tác động dược lý giống cần sa, nhưng mạnh hơn cộng với tác động giống hàng đá. Do đó, cỏ Mỹ được xem là một loại ma túy mới rất nguy hiểm. Trong cỏ Mỹ có chứa XLR-11 được cho là gây hiệu ứng ảo giác, hoang tưởng mạnh nhất. “Điều đặc biệt nguy hiểm là cỏ Mỹ có các chất giống cần sa và ma túy đá đều không dương tính các test thử nhanh phát hiện chất ma túy hiện có. Điều này gây bối rối cho các cơ quan chức năng và gây khó khăn cho công tác phòng chống ma túy hiện nay” - BS Huỳnh Thanh Hiển nói.

“Ngày nay, số bệnh nhân mới nghiện heroin gần như không có. Thay vào đó, số bệnh nhân đến vì những cơn loạn thần do ma túy mới lại xuất hiện nhiều hơn. Có thể dễ dàng hiểu được vì sao giới trẻ lại chọn các loại ma túy mới như cỏ Mỹ, muối tắm, đá tổng hợp…. Họ thường nghĩ rằng các loại này không gây nghiện và đáng sợ như heroin. Nhưng thực tế chứng minh điều ngược lại. Hơn nữa, nhiều bạn trẻ còn sống với một hình tượng trong lòng. Họ tìm đến thế giới ảo để biến mình thành một ai đó, một hình tượng nào đó như mong muốn. Nhưng theo tôi đó là sự ngộ nhận giá trị. Một sự ngộ nhận để lại hậu quả khó lường”. BS Huỳnh Thanh Hiển bày tỏ quan điểm.