Theo thói quen, nó lại gập vài trang sách, đánh dấu những đoạn thích hay chưa hiểu để rồi đọc lại.
Trang 15, phần V, Maurice viết: “Hạ mình một lát xuống công việc khiêm nhường của hoa cỏ, ta sẽ nhận ra rất nhiều dấu hiệu của một trí tuệ linh lợi, khôn ngoan, không phải ở nơi hạt hay đóa hoa mà là ở toàn thể từ lá, cuống đến gốc rễ. Hãy suy ngẫm về cuộc đấu tranh của những nhành mọc ngang hay cuộc vật lộn quả cảm, mưu trí của cây cối trong hiểm nguy…”
Thế đã khi nào chúng mình cúi chào một cái hoa? Ở đâu nhỉ, loáng thoáng, nó thấy những tranh của ai kia vẽ hình-như là-hình người cúi chào một, hai, hay vài bông hoa. Cũng có khi là cái, đám hoa như cúi chào người.
Người vẽ ra những tranh như thế, ngoài đời hẳn phải kiệm lời, khiêm cung, mở miệng không bỉ bai múa chữ, rằng thằng nọ tài dốt (bất tài dốt nát), con kia u tham (u mê tham lam); dù quanh mình thế gian mỗi ngày thực tình cũng có những kẻ bất tài, gian manh, hèn nhát thật.
Cúi chào một cái hoa, nhưng mỗi ngày cúi chào rồi mỉm cười trước bức ảnh người mình khinh ghét - ấy mới là “tuyệt đỉnh Kung fu”?
Chúng mình học được gì ở một cái hoa? Sự khiêm nhường, lòng biết ơn, như câu hát của người Tạng “Nga metok/Kay râng nga la” - “Tôi là bông hoa/Và tôi rất biết ơn”?
Chúng mình học được gì từ cái cây, lá cỏ? Không sống lâu mà sống nhiều, bầm dập mọi nhẽ, kiễng chân đủ đường, chưa chắc thấm - hiểu nổi “Cố tình trồng hoa, hoa chẳng mọc/Vô tình giâm liễu, liễu đâm bông”?
Hàng ngàn năm trước đã có những lời, đại thể: Sự khiêm nhường, lòng biết ơn là hai thứ khó học, khó nhọc lắm mới nảy nở trong mình.
107 năm trước, ông Maurice, ông đã chỉ thêm ra một cách hạ mình.
