Nhưng 1 cây viết của CNN nói rằng, ngày 14.5 là ngày chấm hết của giấc mơ hòa bình trong thời đại chúng ta ở Trung Đông.
Sự đối lập đầy chua xót
Thứ hai, ngày 14.5, ở Gaza là hình ảnh của vệt hơi cay, khói đen dày cuồn cuộn bốc lên từ những chiếc lốp xe cháy, những nhân viên y tế hối hả cứu chữa người bị thương. Quân đội Israel nã đạn vào người biểu tình Palestine ở biên giới dải Gaza. Đây là ngày đẫm máu nhất với người Palestine kể từ năm 2014. Các quan chức Bộ Y tế Palestine cho biết, 58 người biểu tình thiệt mạng và 2.700 người bị thương do đạn thật, hơi cay hoặc các phương tiện khác.
Cách đó không xa, gần một giờ rưỡi lái xe, các chức sắc, khách mời người Mỹ, người Israel trong trang phục lịch lãm dự lễ khai trương Đại sứ quán Mỹ ở Jeruslem. Họ không ngớt tươi cười chúc tụng, ca ngợi nhau, gọi đây là 1 sự kiện lịch sử. 16h ngày 14.5 (giờ địa phương), chính quyền ông Donald Trump chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv đến Jerusalem. Động thái theo CNN đánh giá là chính thức phá vỡ chính sách truyền thống của Mỹ trong nhiều thập kỷ và thông lệ quốc tế. Việc này giúp Tổng thống Mỹ Donald Trump hoàn thành cam kết trong chiến dịch tranh cử trước Ủy ban liên lạc với xã hội Israel của Mỹ (AIPAC). Tiếp nối việc tháng 12 năm ngoái, ông công nhận thành phố linh thiêng này là thủ đô Israel.
Trong bài viết có tựa đề: “Giấc mơ hòa bình trong thời đại chúng ta ở Trung Đông đã chết vào hôm thứ hai”, cây viết kỳ cựu Ben Wedeman của CNN nhận định, ngày 14.5.2018, là ngày chấm hết hi vọng hòa bình nhen nhóm từ thời khắc ông Yasser Arafat trở về Gaza sau 27 năm lưu vong hồi tháng 7.1994.
“Ném can xăng vào lửa” và trách nhiệm thuộc về Mỹ?
Chính quyền ông Donald Trump biết rằng, các cuộc biểu tình phản đối chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv đến Jerusalem có thể xảy ra, nhưng không quan tâm đến sự mất mát những sinh mạng người Palestine, giáo sư luật quốc tế John Dugard - cựu chuyên viên đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc - chia sẻ với RT.
Ông nhấn mạnh, Mỹ “phải chịu trách nhiệm chính cho những gì đang diễn ra ở Gaza”. Ông cũng cho rằng, Israel đã sử dụng “lực lượng quá mức để ngăn chặn cuộc biểu tình hòa bình hợp pháp” của người Palestine.
Trước đó, các nhà phê bình cho rằng, quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô Israel có thể khiến Trung Đông - khu vực đang phải vật lộn với 4 cuộc xung đột - dễ bị kích động hơn. Họ cũng nhận định, động thái này đánh dấu sự kết thúc vai trò “nhà môi giới trung thực” trong các cuộc đàm phán Israel-Palestine của Mỹ, theo CNN.
Bruce Riedel - cựu quan chức CIA hiện làm việc tại Viện Brookings - nói rằng, với những căng thẳng giữa Iran - Israel leo thang ở Syria, Tổng thống Donald Trump hiện “không còn cách xa việc ném can xăng vào lửa khi chuyển Đại sứ quán đến Jerusalem” và “điều này rất nguy hiểm”.
Victoria Coates - Giám đốc cấp cao về đánh giá chiến lược tại Hội đồng an ninh quốc gia - lại cho rằng, việc di chuyển Đại sứ quán là điều Tổng thống Donald Trump làm đúng. “Nó không gây xáo trộn bất kỳ sự cân bằng khu vực nào. Trên thực tế, sự lãnh đạo của ông là điều đưa khu vực này xích lại với nhau,” - bà nói.
Trong khi đó, Diana Buttu - nhà phân tích ở Ramallah, cựu cố vấn cho Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas - nói rằng, việc di chuyển Đại sứ quán Mỹ, “làm cho tình hình tồi tệ hơn vì khuyến khích cực đoan ở Israel”. Theo bà, ông Donald Trump đang “gửi thông điệp có thể chấp nhận giành lãnh thổ bằng vũ lực”, một “thông điệp rất nguy hiểm trong khu vực này”.
