"Nga đã không tuân thủ hiệp ước" - RT trích lời ông Donald Trump phát biểu với báo giới hôm 21.5. Tuy nhiên, ông nói thêm Mỹ có thể quay trở lại hiệp ước, hoặc đàm phán một hiệp ước mới với Nga, nhưng không phân tích gì thêm.
Hiệp ước Bầu trời mở, có hiệu lực từ năm 2002, cho phép các quốc gia tham gia thực hiện các chuyến bay giám sát ngắn, không vũ trang, trên toàn bộ lãnh thổ nước thành viên khác để thu thập dữ liệu về các lực lượng và hoạt động quân sự. Hiện 35 nước, trong đó có Nga, Mỹ và một số thành viên NATO đã ký hiệp ước.
Phản ứng trước động thái của Tổng thống Donald Trump, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko khẳng định hôm 21.5 rằng Nga không vi phạm hiệp ước. Ông nói thêm, Nga sẵn sàng thảo luận về các vấn đề kỹ thuật mà Mỹ tuyên bố là Nga vi phạm, và việc Mỹ rút khỏi hiệp ước sẽ làm tổn hại đến lợi ích của các nước Châu Âu là thành viên NATO.
Trong khi đó, RIA Novosti dẫn lời phát ngôn viên của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc nói rằng Mỹ ra khỏi hiệp ước có thể dẫn đến "một cuộc chạy đua vũ trang mới”.
Hiện chưa có thông báo chính thức nào đến từ Washington - Bộ Ngoại giao Nga cho biết hôm 21.5, mô tả Hiệp ước Bầu trời mở là một "thỏa thuận cơ bản để tăng cường an ninh ở Châu Âu".
Theo tờ The New York Times, một thông báo chính thức sẽ được gửi tới Nga trong ngày hôm nay (22.5). Nga đã trù liệu động thái này trong một thời gian, sau những tin đồn trên truyền thông Mỹ. Tháng trước, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov cho biết quyết định đã được đưa ra tại Washington.
Theo Ngoại trưởng Lavrov, các thành viên Châu Âu của hiệp ước khó có thể rút ra vì họ hiểu rằng nó “có giá trị là một công cụ để bảo đảm sự tin cậy, dự đoán và minh bạch”.
Việc Mỹ từ bỏ thỏa thuận là quyết định mới nhất trong một loạt các quyết định của chính quyền Tổng thống Donald Trump rút khỏi các hiệp định an ninh quốc tế. Năm ngoái, chính quyền của ông đã từ bỏ Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) năm 1987 với Nga, cũng viện dẫn các cáo buộc vi phạm của Nga, nhưng không thể đưa ra bất kỳ bằng chứng nào. Quân đội Mỹ đã thử một tên lửa đã bị cấm theo hiệp ước ngay sau đó.
Động thái này đã khiến Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng Mỹ đang chuẩn bị cho một cuộc chạy đua vũ trang không giới hạn mới.
Hiệp ước kiểm soát vũ khí lớn cuối cùng giữa Mỹ và Nga - Hiệp ước START mới - giới hạn cả hai nước sở hữu 1.550 tên lửa hạt nhân, sẽ hết hạn ngay sau lễ nhậm chức của tổng thống Mỹ tiếp theo vào tháng 1.2021. Mặc dù Mátxcơva đề nghị, song Washington đã trì hoãn đàm phán để gia hạn hiệp ước này.
