“Chúng tôi yêu cầu Nga ngay lập tức trao lại toàn quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cho chủ sở hữu có chủ quyền hợp pháp là Ukraina” - RT dẫn tuyên bố của Ngoại trưởng G7 (Canada, Pháp, Đức, Italia, Nhật Bản, Vương quốc Anh và Mỹ) hôm 10.8.
Theo các ngoại trưởng G7, động thái này là cần thiết để đảm bảo hoạt động an toàn nhà máy. Ngoài ra, G7 một lần nữa kêu gọi Nga “rút quân khỏi biên giới được quốc tế công nhận của Ukraina và tôn trọng lãnh thổ, chủ quyền của Ukraina”.
Tuyên bố được đưa ra chỉ một ngày sau khi Nga triệu tập phiên họp khẩn của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc để thảo luận về "các hành động khiêu khích của Ukraina" - ám chỉ một loạt cuộc tấn công pháo kích vào nhà máy điện hạt nhân trong những ngày gần đây. Cuộc họp dự kiến diễn ra vào ngày 11.8.
Nga cáo buộc Ukraina tiến hành một loạt vụ tấn công bằng máy bay không người lái và pháo binh vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Ngày 8.8, Bộ Ngoại giao Nga cho biết, các lực lượng Ukraina đang khiến tình hình xung quanh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia trở nên nguy hiểm hơn nhiều.
Nga từ lâu đã kêu gọi cộng đồng quốc tế lên án các cuộc tấn công quân sự không ngừng do Kiev tiến hành nhằm vào nhà máy - RT dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova lưu ý trong một tuyên bố trên website của Bộ.
Đến lượt mình, Kiev kịch liệt phủ nhận các cáo buộc, nói rằng chính quân đội Nga đã nã pháo vào cơ sở này và đổ vấy cho các lực lượng Ukraina. Hội đồng An ninh Quốc gia Ukraina cáo buộc Mátxcơva đang sử dụng khu đất của nhà máy như một căn cứ quân sự, tập kết vũ khí, đạn dược và nhân viên ở đó.
Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Mariano Grossi bày tỏ lo ngại về các cuộc pháo kích, cảnh báo “nguy cơ rất thật về một thảm họa hạt nhân có thể đe dọa sức khỏe cộng đồng và môi trường ở Ukraina cũng như Châu Âu”.
Ông Grossi từ lâu đã có ý định đích thân đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cùng đoàn thanh sát. Tuy nhiên, những kế hoạch này cho đến nay vẫn chưa thành hiện thực do những lo ngại về an ninh.
Theo IAEA, Zaporizhzhia là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở Châu Âu, lưu trữ hàng chục tấn uranium và plutonium đã được làm giàu trong các lõi lò phản ứng và dự trữ nhiên liệu đã qua sử dụng.
Vào đầu tháng 3, ngay sau khi cuộc tấn công của Mátxcơva bắt đầu, các lực lượng Nga đã chiếm giữ và kiểm soát nhà máy kể từ đó. Tuy nhiên, nhân viên Ukraina vẫn đang vận hành và bảo trì nhà máy.
