Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong bài diễn văn khai mạc đã kêu gọi các nước BRICS đóng vai trò lớn hơn trong các vấn đề thế giới, bác bỏ chủ nghĩa bảo hộ và phát triển năng lượng mới để giải quyết khoảng cách giữa các nước giàu có và các nước đang phát triển.
“Chúng ta cần phải làm cho trật tự thế giới công bằng và bình đẳng hơn. Mối quan hệ gần gũi hơn của chúng ta với phần còn lại của thế giới đòi hỏi cả 5 nước phải đóng vai trò tích cực hơn. Không có chúng ta, nhiều thách thức không thể được giải quyết một cách hiệu quả” - AP dẫn lời ông Tập Cận Bình phát biểu, đồng thời cho biết thêm, 5 nước “cần chung một tiếng nói” để đem đến giải pháp cho các vấn đề toàn cầu và bảo vệ lợi ích chung của mình.
Mặc dù ông Tập Cận Bình muốn BRICS đóng vai trò quan trọng hơn, nhưng một số nhà quan sát cho rằng sức mạnh của khối đang suy giảm do sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Ấn Độ, cùng những khó khăn kinh tế của Brazil, Nga và Nam Phi.
5 nước BRICS ủng hộ tự do thương mại, mặc dù Trung Quốc luôn bị cáo buộc dựng lên những rào cản đối với cạnh tranh nước ngoài. Tuy nhiên, ông Tập Cận Bình đang đặt mình vào vị thế của một người chiến thắng về toàn cầu hoá, vào thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tái đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) và rút Mỹ ra khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Ông Tập Cận Bình cho rằng, BRICS chưa khai thác hết tiềm năng hợp tác. Trong số 197 tỉ USD đầu tư ra ngoài của BRICS trong năm 2016, chỉ 5,7% được đổ vào các nước trong khối. Chính vì vậy, ông Tập Cận Bình kêu gọi nội khối hợp tác nhiều hơn về tài chính, kết nối, phát triển bền vững, đổi mới và hợp tác công nghiệp. Mặc dù không có tiến bộ chính thức nào dự kiến sẽ đạt được trong hội nghị lần này, nhưng hôm nay (5.9) là ngày cuối cùng của thượng đỉnh, Trung Quốc đã mời lãnh đạo các nước Ai Cập, Guinea, Mexico, Tajikistan và Thái Lan tham dự đối thoại với các nhà lãnh đạo BRICS.
