AP đưa tin, ngày 15.9, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Thủ tướng Australia Scott Morrison gần như xuất hiện trực tuyến đồng thời để trình bày chi tiết về liên minh an ninh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AUKUS), cho phép chia sẻ nhiều hơn khả năng quốc phòng cùng nhau.
Tổng thống Joe Biden phát biểu: “Tất cả chúng tôi đều nhận thấy sự cấp thiết của việc đảm bảo hòa bình và ổn định ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong dài hạn. Liên minh mới phản ánh xu hướng rộng lớn hơn của các đối tác quan trọng của Châu Âu đóng vai trò ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Chúng tôi cần có khả năng giải quyết cả môi trường chiến lược hiện tại trong khu vực và cách thức nó có thể phát triển".
Trước thông báo này, một quan chức chính quyền cấp cao của Mỹ khẳng định, việc thành lập liên minh không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào và là nỗ lực lớn hơn để duy trì sự can dự và ngăn chặn ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của ba quốc gia.
Thủ tướng Anh Boris Johnson nói: “Chúng tôi sẽ có cơ hội mới để củng cố vị thế hàng đầu của Anh về khoa học và công nghệ, củng cố chuyên môn quốc gia của chúng tôi và có lẽ quan trọng nhất là Anh, Australia và Mỹ sẽ gắn kết chặt chẽ hơn với nhau”.
Ba nước đã đồng ý chia sẻ thông tin trong các lĩnh vực bao gồm trí tuệ nhân tạo, khả năng phòng thủ không gian mạng và dưới nước.
Ba nhà lãnh đạo cũng công bố kế hoạch hỗ trợ Australia mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Cho đến nay, quốc gia duy nhất mà Mỹ chia sẻ công nghệ đẩy hạt nhân là Anh. Ông Biden cho biết Australia không tìm cách phát triển chương trình thử nghiệm vũ khí hạt nhân và việc chia sẻ thông tin sẽ chỉ giới hạn trong việc giúp nước này phát triển hạm đội tàu ngầm.
Mỹ và Australia, cùng với Ấn Độ và Nhật Bản, là thành viên của đối thoại chiến lược được gọi là Nhóm Bộ Tứ. Tổng thống Joe Biden dự kiến sẽ tiếp đón các nhà lãnh đạo Bộ Tứ tại Nhà Trắng vào tuần tới.
Với Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga, Tổng thống Joe Biden đã nhấn mạnh cam kết của Mỹ trong việc bảo vệ quần đảo Senkaku, một nhóm đảo không có người ở do Nhật Bản quản lý nhưng Trung Quốc tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư.
Trong hội đàm với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Tổng thống Joe Biden đã nhấn mạnh nhu cầu “hợp tác chặt chẽ để thúc đẩy một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở”. Và với Thủ tướng Australia Scott Morrison, ông Biden cũng khẳng định rằng liên minh giữa hai nước là cần thiết cho sự ổn định của khu vực.
