Những người lao động thời vụ đăng kí làm việc với chủ lao động chỉ trong một ca làm việc thông qua các ứng dụng trên điện thoại.
Khoảng 10,7 triệu người dùng đăng kí với 4 cơ quan việc làm hàng đầu cho lao động thời vụ tính đến tháng 5, theo Hiệp hội Việc làm Nhật Bản.
Dù có những lao động đăng kí trên nhiều nền tảng nhưng con số này đã tăng gấp đôi kể từ năm 2020 và chiếm tới ít nhất 15% tổng số lao động tại Nhật Bản. Lao động thời vụ đã tăng nhanh trong những tháng gần đây, với tổng số tăng khoảng 3 triệu kể từ tháng 9 năm ngoái.
Công việc thời vụ bắt đầu phổ biến ở Nhật Bản vào cuối những năm 2010, với sự ra mắt của các ứng dụng như Timee. Loại hình này thu hút những người tìm những công việc linh hoạt hơn về thời gian và địa điểm. Nhiều công ty ở Nhật Bản cũng cho phép nhân viên đảm nhận công việc phụ, qua đó góp phần vào xu hướng này.
Khoảng 30-40% lao động thời vụ đang tìm công việc toàn thời gian, khoảng 30% là người làm việc tự do và bán thời gian, phần còn lại là sinh viên, theo dữ liệu của cơ quan giới thiệu việc làm.
Số lượng công ty tìm kiếm lao động thời vụ cũng đang tăng lên. Khách hàng doanh nghiệp của Timee tăng 40% lên khoảng 40.000 trong vòng một năm. Số lượng quán rượu và quán bar izakaya kiểu Nhật Bản mở cửa vào tháng 4 đã tăng hơn gấp đôi so với cùng kì năm ngoái. Việc mở cửa tại các nhà hàng và khách sạn lần lượt tăng khoảng 5 và 10 lần. Những ngành này phải vật lộn ứng phó khi nền kinh tế phục hồi hậu COVID-19.
Chi phí tuyển dụng lao động thời vụ cao hơn so với nhân viên bán thời gian thông thường, vì người sử dụng lao động phải trả phí cho các cơ quan giới thiệu việc làm. Nhiều công ty sử dụng nhân viên thời vụ để lấp khoảng trống khi không có nhân viên bán thời gian và giao cho họ những công việc đơn giản đòi hỏi ít kĩ năng. Tuy nhiên, cũng có nhiều doanh nghiệp đang phụ thuộc vào nhân viên thời vụ nhiều hơn trong bối cảnh khủng hoảng lao động dai dẳng.
Vào tháng 5, nhà điều hành nhà hàng Minadein mở một izakaya ở Tokyo, nơi những nhân viên thời vụ được tuyển dụng hàng ngày chiếm 2/3 số nhân viên. Khái niệm này có thể được mở rộng sang các địa điểm khác.
Nhóm logistics Prologis cùng với Timee có kế hoạch đào tạo xe nâng cho lao động thời vụ. Năm ngoái, chuỗi cửa hàng tiện lợi FamilyMart bắt đầu đào tạo nhân viên tính tiền cho lao động thời vụ.
Nikkei chỉ ra, Nhật Bản sẽ đối mặt với tình trạng thiếu khoảng 11 triệu lao động vào năm 2040 do tỉ lệ sinh giảm và dân số già, cùng với thiếu hụt về bán hàng và logistics lên tới 20% đến 30%, công ty nhân sự Recruit Holdings dự đoán.
“Cơ hội cho những lao động thời vụ đóng vai trò tích cực trong sản xuất và chăm sóc điều dưỡng cũng sẽ tăng lên" - Ryo Ogawa - chủ tịch của Timee - nhận định.
Công việc dành cho lao động thời vụ có nhiều vấn đề. Nhiều dịch vụ sắp xếp công việc mới đã được mở ra và đã có báo cáo về những trường hợp ứng viên bị đưa vào những công việc nguy hiểm khác với những gì được quảng cáo.
Hiệp hội việc làm thời vụ đã được thành lập năm 2022 để đưa ra các quy tắc tự nguyện và loại bỏ các hoạt động tuyển dụng bất hợp pháp.
