Theo kế hoạch của Nhật Bản, Mitsui và Mitsubishi sẽ tiếp tục giữ lần lượt 12,5% và 10% cổ phần trong dự án dầu khí khổng lồ Sakhalin-2, bất chấp việc Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh thành lập một công ty vận hành mới để siết chặt quyền kiểm soát với dự án này.
Trong cuộc họp ngày 15.7, Thủ tướng Kishida Fumio và Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Hagiuda Koichi khẳng định, có kế hoạch duy trì lợi ích của Nhật Bản với dự án dầu khí Sakhalin-2.
Chính phủ của ông Kishida nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì lợi ích trong các dự án dầu khí ngoài khơi Sakhalin vì chúng rất quan trọng trong đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định khi giá năng lượng tăng cao.
Theo Nikkei, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Hagiuda Koichi chia sẻ ngày 15.7: “Các công ty đã có cổ phần, vì vậy chúng tôi nhất trí rằng nên giữ chặt cổ phần đó".
Về phần mình, Mitsui cho hay: "Chúng tôi sẽ tổ chức các cuộc thảo luận với các bên liên quan, bao gồm cả chính phủ Nhật Bản và các đối tác của chúng tôi, và phản hồi một cách thích hợp". Trong khi đó, Mitsubishi tiết lộ: “Chúng tôi sẽ thảo luận về chiến lược tương lai của mình với chính phủ và các đối tác".
Japan Times lưu ý, không rõ liệu Tokyo có thể duy trì cổ phần của mình ở dự án Sakhalin-2 hay không vì Mátxcơva sẽ có tiếng nói cuối cùng liên quan tới việc tiếp tục đầu tư của 2 công ty Nhật Bản.
Nhật Bản cũng đang ứng phó với với ảnh hưởng của giá năng lượng cao hơn từ khi xung đột Nga - Ukraina bùng phát. Quốc gia Châu Á này có thể buộc phải mua LNG từ thị trường với giá cao hơn. Khoảng 9% lượng LNG nhập khẩu của Nhật Bản đến từ Nga, hầu hết có nguồn từ dự án Sakhalin-2.
Ngoài Sakhalin-2, Nhật Bản cũng đầu tư vào dự án Sakhalin-1, với Sakhalin Oil and Gas Development - tập đoàn của Nhật Bản liên quan đến Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp, các Công ty Itochu và Marubeni cũng như các doanh nghiệp khác, kiểm soát 30% cổ phần.
Ngày 30.6, Tổng thống Putin đã ký sắc lệnh thành lập một công ty vận hành mới cho dự án Sakhalin-2 trực thuộc công ty năng lượng Nga Gazprom, đặt dự án dưới sự kiểm soát của chính phủ Nga, với tất cả nhân sự và hoạt động kinh doanh được chuyển giao từ nhà điều hành hiện tại Sakhalin Energy Investment.
Theo sắc lệnh, các nhà đầu tư nước ngoài phải nộp đơn trong vòng 1 tháng để giữ lại cổ phần hiện có của họ trong đơn vị điều hành mới.
Gazprom kiểm soát khoảng 50% cổ phần của Sakhalin-2, trong khi tập đoàn dầu khí Shell của Anh chiếm khoảng 27,5%, tiếp theo là Mitsui và Mitsubishi của Nhật Bản.
Không lâu sau khi Nga phát động chiến dịch ở Ukraina, Shell thông báo ngày 28.2 về việc rút khỏi dự án Sakhalin-2.
Động thái của Nga với dự án Sakhalin-2 được xem là nhằm trả đũa Nhật Bản và các quốc gia khác về việc áp đặt trừng phạt Nga sau chiến sự Ukraina.
Sakhalin-2, bắt đầu xuất khẩu LNG vào năm 2009. Dự án có công suất hàng năm khoảng 10 triệu tấn LNG, với Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc nằm trong số những nhà nhập khẩu chính. Nhật Bản nhập khẩu khoảng 6 triệu tấn.
Tập đoàn dầu khí lớn của Mỹ Exxon Mobil cũng tuyên bố rút khỏi Sakhalin-1, công ty cung cấp dầu thô cho Nhật Bản kể từ năm 2006, sau cuộc khủng hoảng Ukraina.
