Tháng 12.2015, một trận triều cường mạnh quét qua làng Dukuh Semonet - trên bờ biển phía bắc Java, Indonesia - gây xói mòn nghiêm trọng. Hàng chục ngôi nhà đã bị cuốn trôi. Một số gia đình đã từ bỏ ngôi nhà vĩnh viễn chìm trong biển nước mà chuyển đi nơi khác.
Bà Casmonah cũng như dân làng, đã từng sống cách biển vài trăm mét. Nhưng nhiều tháng nay, người dân chưa có một giấc ngủ ngon khi gió mạnh, sóng lớn kèm sụt lún như nhấn chìm ngôi làng mỗi ngày.
Bà chia sẻ với CNA: “Nhà tôi ngày nào cũng ngập và nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Khi triều cường lên, toàn bộ ngôi nhà bị nhấn chìm, kể cả phòng ngủ của tôi. Ban đêm, chúng tôi không thể ngủ, chỉ có thể ngồi trên hiên suốt đêm. Tôi không thể đi bất cứ đâu vì khắp nơi đều ngập, kể cả những cây cầu”.
Tình trạng ngập lụt không chỉ ở ngôi làng Dukuh Semonet. Tại thành phố Pekalong rộng 46km vuông, hàng chục khu dân cư đang đứng trước nguy cơ bị nhấn chìm khi nước mặn đã lấn sâu vào đất liền tới 1.5km.
Nguyên nhân chính của vấn đề là việc khai thác nước ngầm cho sinh hoạt, nông nghiệp và công nghiệp. Đặc biệt là ngành công nghiệp Batik - ngành truyền thống tạo ra các tấm vải bằng kỹ thuật nhuộm sáp và in các hoa văn thủ công.
Chuyên gia cho biết, quá trình sụt lún đất ở thành phố Pekalongan đã tăng tốc từ năm 2010 khi chính quyền địa phương khuyến khích người dân khai thác nước ngầm quy mô lớn. Hiện 1/3 thành phố nằm dưới mực nước biển.
Cùng với đó, biến đổi khí hậu gây ra thời tiết cực đoan như mưa lớn, gió mạnh, sóng cao và nước biển dâng.
Các nhà khoa học cảnh báo, nếu không kịp thời ngăn chặn tình trạng sụt lún đất diện rộng và biển xâm thực thì toàn bộ thành phố 290.000 cư dân này sẽ bị xóa sổ vào năm 2036.
Thành phố đã có kế hoạch xây dựng con đê biển lớn để bảo vệ cư dân. Hệ thống phòng thủ ven biển sẽ bao gồm xây dựng trạm bơm tại cửa sông Loji, tuyến đường thủy lớn nhất và dễ bị lụt nhất thành phố.
Để ngăn chặn việc khai thác nước ngầm, thành phố cũng đang có kế hoạch xây dựng các hồ chứa và mạng lưới đường ống phức tạp để phân phối nước ngọt. Người dân sống ở các khu vực ngập lụt cũng sẽ được di dời đến nơi ở mới.
Tuy nhiên, những dự án này đi kèm với nguồn vốn khổng lồ, trong khi chính quyền trung ương và địa phương còn đang tập trung vào chống dịch COVID-19.
Thành phố Pekalongan đang phải chạy đua với thời gian khi các nhà khoa học dự đoán rằng, 80% đến 100% diện tích thành phố sẽ nằm dưới mực nước biển trong 15 năm tới.
