Sau những cơn mưa dữ dội kéo dài hơn 1 tháng qua, chính phủ Trung Quốc cho biết, nhà máy thủy điện lớn nhất thế giới đã giảm đỉnh lũ, giúp giảm thiểu thiệt hại kinh tế, số lượng người tử vong và sơ tán khẩn cấp.
Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng, mực nước cao nhất trong lịch sử trên sông Dương Tử và các hồ lớn của nó đã chứng minh đập Tam Hiệp không đáp ứng được mục tiêu "cắt lũ" so với thiết kế, theo Reuters.
"Một trong những lý do chính xây dựng đập Tam Hiệp là để kiểm soát lũ, nhưng chưa đầy 20 năm sau khi hoàn thành, chúng ta ghi nhận được mực nước lũ cao nhất trong lịch sử Trung Quốc. Thực tế đã chứng minh nó không thể ngăn chặn những thảm họa nghiêm trọng như vậy", ông David Shankman, nhà địa lý học của Đại học Alabama, chuyên nghiên cứu về lũ lụt Trung Quốc, chia sẻ.
Diệp Kiến Xuân, Thứ trưởng Bộ Thủy lợi của Trung Quốc, cho biết trong một cuộc họp báo ngày 13.7 rằng, kế hoạch chi tiết về việc xả nước từ các hồ chứa, đặc biệt là Tam Hiệp, đã có hiệu quả trong việc kiểm soát lũ lụt trong năm nay.
Ông cho biết, 64,7 tỉ mét khối nước lũ đã được dự trữ trong 2.297 hồ chứa, bao gồm 2,9 tỉ mét khối tại Tam Hiệp.
Công ty điều hành Dự án Tam Hiệp cũng cho biết hôm 11.7 rằng, việc xả nước xuống hạ lưu đã giảm một nửa kể từ ngày 6.7, giúp "giảm tốc độ và mực nước sông dâng cao ở trung và hạ lưu sông Dương Tử một cách hiệu quả". Tổng lượng nước lũ được dự trữ hiện đã đạt 88% tổng dung tích của hồ chứa.
Tuy nhiên, một phần của sông Dương Tử và các nhánh sông của nó, cũng như hồ Động Đình và hồ Bá Dương, đã đạt mức kỷ lục.
Fan Xiao, một nhà địa chất Trung Quốc từ lâu đã chỉ trích các dự án đập lớn, cho hay, khả năng dự trữ tại Tam Hiệp ít hơn 9% so với lượng nước lũ trung bình.
"Nó chỉ có thể ngăn chặn một phần và tạm thời lũ lụt ở thượng nguồn, nhưng hoàn toàn không có khả năng ngăn chặn lũ lụt do mưa lớn ở trung và hạ lưu sông Dương Tử", ông Fan nhấn mạnh.
Theo ông Fan, Tam Hiệp và các dự án siêu đập khác thậm chí có thể làm cho lũ tồi tệ hơn bằng cách thay đổi dòng chảy trầm tích xuống sông Dương Tử.
"Khi mọi người chỉ xem xét sử dụng các hồ chứa để giải quyết vấn đề kiểm soát lũ lụt, họ thường bỏ qua hoặc thậm chí đánh giá thấp khả năng tự nhiên của các con sông, hồ để điều tiết lũ", ông Fan chia sẻ.
Chuyên gia Shankman cho rằng, đập Tam Hiệp có chức năng kiểm soát lũ tốt trong những điều kiện bình thường, nhưng khả năng chịu đựng sẽ kém hơn trong thời tiết tiết khắc nghiệt hơn. Hồ chứa đập Tam Hiệp không có khả năng ảnh hưởng đáng kể đến trận lũ lụt nghiêm trọng nhất.
