Báo cáo do Tổ chức Hàng không Dân dụng Iran công bố hôm 17.3 “không có dữ kiện hoặc bằng chứng xác thực” - Bloomberg dẫn lời Bộ trưởng Ngoại giao Canada Marc Garneau và Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Omar Alghabra của nước này cho biết.
Trong một tuyên bố, phía Canada cho biết “vẫn quan ngại sâu sắc về việc thiếu thông tin thuyết phục” về nguyên nhân khiến Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran tấn công máy bay Boeing 737 bằng hai tên lửa vào sáng sớm ngày 8.1.2020, ngay sau khi cất cánh từ Tehran.
Theo hai bộ trưởng Canada, Canada sẽ công bố kết quả điều tra của mình trong những ngày tới.
Tất cả 176 người trên chiếc Boeing 737-800 của hãng hàng không Ukraina đều thiệt mạng. Phi hành đoàn bao gồm công dân Ukraina và đại đa số hành khách là người Iran, 57 người trong số họ cũng là công dân hoặc cư dân của Canada.
Trong một tuyên bố đăng trên Twitter, Bộ trưởng Ngoại giao Ukraina Dmytro Kuleba viết, phân tích báo cáo cuối cùng dài 285 trang của Iran cho thấy các quan chức đã vi phạm "nhiều tiêu chuẩn quốc tế" trong quá trình điều tra kỹ thuật về vụ việc và cố tình "che giấu nguyên nhân thực sự” đằng sau những gì đã xảy ra.
Sự chỉ trích gay gắt cuộc điều tra của Tehran diễn ra vào thời điểm căng thẳng giữa Iran và Mỹ ngày càng cao về thỏa thuận hạt nhân 2015 và việc chính quyền ông Biden tiếp tục sử dụng các biện pháp trừng phạt Iran. Iran đã cam kết bồi thường cho các gia đình nạn nhân nhưng vấp phải sự chỉ trích của quốc tế vì việc xử lý vụ việc.
Vào tháng 2, Văn phòng Cao ủy Nhân quyền của Liên Hợp Quốc công bố một báo cáo chỉ trích Iran, trong đó phát hiện nước này "vi phạm nhiều nghĩa vụ nhân quyền" trong việc bắn hạ chiếc máy bay, cố tình "đánh lừa và gây hoang mang" trong những nỗ lực tiếp theo để giải thích hoặc che giấu sự việc.
Năm ngoái, sau nỗ lực ban đầu nhằm che đậy vai trò của quân đội, các quan chức đổ lỗi cho lỗi của con người trong số các nhân viên lực lượng phòng không. Báo cáo hôm 17.3 nhắc lại kết luận này, cũng như các tuyên bố trước đó rằng máy bay bị nhầm với tên lửa hành trình, vào thời điểm quân đội nước này đang trong tình trạng cảnh giác cao độ sau cuộc tấn công của họ vào các căn cứ Mỹ ở Iraq vài giờ trước đó.
Hành động này nhằm trả đũa việc cựu Tổng thống Donald Trump ám sát tướng hàng đầu của Iran, Qassem Soleimani, trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Iraq ngày 3.1.2020.
Báo cáo cuối cùng của Tổ chức Hàng không Dân dụng Iran xác định 4 thất bại chính của quân đội Iran - nhưng không chỉ rõ chi nhánh hoặc đơn vị nào - bao gồm lỗi trong việc điều chỉnh hệ thống phòng thủ tầm ngắn TOR M1, "liên lạc bị lỗi" giữa quân đội và các quan chức không phận dân sự, xác định sai máy bay và không tuân thủ các quy trình chỉ huy thường xuyên bắt buộc để phóng tên lửa.
Theo báo cáo, một cá nhân hoặc "người điều hành" đã phát hiện máy bay là "mục tiêu" và bắn tên lửa. Mặc dù đã thông báo các thông số kỹ thuật của máy bay cho trung tâm chỉ huy, tin nhắn của người này không đến và thậm chí không được ghi lại. Do vậy, người đó bắn tên lửa mà không nhận được phản hồi, và tiếp tục bắn tên lửa thứ hai vào máy bay sau đó gần 30 giây.
Báo cáo không nêu tên người điều hành hoặc bất kỳ ai khác liên quan đến vị trí chỉ huy hoặc xác định đơn vị quân đội cụ thể có liên quan. Báo cáo cung cấp thông tin chi tiết về các bộ phận của máy bay đã được phục hồi từ địa điểm gặp nạn, dữ liệu hộp đen và các phát hiện về mức độ và bản chất của thiệt hại đối với các bộ phận khác nhau của máy bay.
