Cố Tổng thống Libya Muammar Gaddafi được cho là đã trao khoảng 23 triệu USD cho Tổng thống Nam Phi khi đó là Jacob Zuma để giữ hộ trước khi bị lật đổ và sát hại trong một cuộc nổi dậy do NATO hậu thuẫn vào năm 2011.
Ông Zuma không đồng tình với sự can thiệp quân sự của quốc tế vào Libya, đã đề nghị ông Gaddafi tị nạn ở Nam Phi khi chế độ Libya sụp đổ. Gaddafi từ chối đề nghị này, nhưng thay vào đó yêu cầu Tổng thống Zuma giữ hộ một số tài sản của mình.
“Gaddafi từ chối ra đi. Ông ấy nói sẽ chết ở đất nước mình. Ông ấy đưa tiền cho họ và nói: Hãy sử dụng chúng, nếu tôi bị bắt và bị đưa ra Tòa án Hình sự quốc tế, hãy tìm cho tôi một luật sư giỏi. Nếu tôi bị giết, hãy đưa tiền cho gia đình tôi” - một nguồn tin nói với tờ Thời báo Chủ nhật của Nam Phi.
Ông Zuma bị cáo buộc giữ các xấp tiền đôla Mỹ mệnh giá cao trong nhiều năm dưới hầm ngầm trong ngôi nhà sang trọng của ông ở vùng nông thôn Kwazulu Natal - theo các nguồn tin Chính phủ. Nhưng sau đó ông Zuma đã trao số tiền này cho Vua Mswati của Eswatini (trước đây là Swaziland) vào tháng 2 năm nay, do lo sợ phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến tham nhũng.
Tờ Thời báo Chủ nhật cho biết, hiện số tiền này đang nằm trong tay của một người họ hàng của Vua Mswati, làm việc trong ngân hàng trung ương Eswatini.
Vua Mswati, người có 15 vợ và hơn 20 con, ban đầu phủ nhận rằng ông cầm tiền của Gaddafi, nhưng sau đó thừa nhận biết số tiền này ở đâu trong lần thứ hai gặp Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa vào tuần trước.
Khoản 23 triệu USD là một phần tương đối nhỏ trong hàng tỉ USD mất tích của Gaddafi. Các chuyên gia được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc chỉ định năm 2017 để truy tìm số tiền của Libya bị mất tích được cho là đã phát hiện ít nhất 20 tỉ USD ở Nam Phi.
Năm 2014, tờ Độc lập Chủ nhật của Nam Phi cho biết, hàng tỉ USD tiền của Gaddafi được cất giữ tại Nam Phi và có nhiều lo ngại rằng một số Cty kiểm soát số tiền này có liên hệ với các nhóm Hồi giáo chính thống. Cả Tổng thống Ramaphosa và cựu Tổng thống Zuma đều từ chối bình luận.
