Lao động và tổ chức dạy nghề ngoài trại giam cho phạm nhân là hoạt động cần thiết, giúp phạm nhân yêu lao động, rút ra ý nghĩa của lao động để cải tạo tốt hơn, có tay nghề sau khi mãn hạn tù, có cơ hội tiếp xúc, dễ hoà nhập cộng đồng. Tuy nhiên, cách thực hiện việc này thế nào được nhiều ĐB quan tâm.
ĐB Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) cho hay, thời gian qua, nhiều trại giam đã tổ chức lao động, dạy nghề cho phạm nhân khá tốt, tuy nhiên việc tổ chức lao động sản xuất thường ở ngay trong trại giam, chủ yếu gia công sản xuất những sản phẩm có giá trị không cao, việc học nghề cũng đạt kết quả chừng mực.
Từ thực tế đó, ĐB cho rằng việc tổ chức cho phạm nhân lao động sản xuất bên ngoài trại giam thời điểm này là cần thiết. Tuy nhiên, theo ĐB, không nên áp dụng đại trà mà chỉ nên áp dụng với phạm nhân sắp mãn hạn tù và có ý thức cải tạo tốt, còn trong độ tuổi lao động và có sức khỏe và cơ cở giam giữ phải chịu trách nhiệm trong tổ chức phối hợp doanh nghiệp khi đưa phạm nhân ra lao động bên ngoài.
ĐB Bế Minh Đức (Cao Bằng) cũng đồng ý với quan điểm trên và cho rằng, việc cho phạm nhân lao động sản xuất ngoài trại giam có thể giúp họ có điều kiện tiếp xúc nhiều hơn với cuộc sống sôi động, phong phú bên ngoài. Từ đó giúp họ lạc quan hơn, có thêm quyết tâm cải tạo tốt hơn để có thể sớm được về với gia đình và xã hội.
Về phối hợp với doanh nghiệp cá nhân hoặc tổ chức để tổ chức cho phạm nhân lao động tại khoản 5 Điều 32 dự thảo, ĐB Nguyễn Hữu Chính (TP Hà Nội) đánh giá đây là quy định mới so với Luật Thi hành án hình sự năm 2010 giúp huy động các lực lượng xã hội, tạo ra công ăn việc làm cho phạm nhân, tạo điều kiện để phạm nhân có thể đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, việc dạy nghề, lao động bên ngoài trại giam cũng tiềm ẩn những rủi ro, ĐB Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) lưu ý, nguy cơ phạm nhân trốn trại rất cao, không bảo đảm an ninh, an toàn trong việc quản lý phạm nhân, có thể phát sinh ra nhiều vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự trong khu vực. Do đó, đề nghị cần đánh giá đầy đủ về tác động, tính khả thi để trại giam tổ chức khu sản xuất, điểm lao động dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại phạm, nhất là việc tổ chức cho phạm nhân ra khỏi trại giam đi lao động hàng ngày.
Cùng quan điểm trên, ĐB Bùi Quốc Phòng (Thái Bình) cho rằng việc lao động của phạm nhân chỉ nên tổ chức trong trại giam hoặc khu sản xuất, điểm lao động thuộc khu vực quản lý của trại giam và đề nghị cho giữ như quy định của Luật Thi hành án hình sự hiện hành.
Còn ĐB Nguyễn Mai Bộ (An Giang) lại quan tâm đến việc hưởng thành quả lao động của phạm nhân ở trong các nhà tù. Theo ĐB, hiện nay, phạm nhân đi lao động, làm ra của cải, vật chất nhưng không được hưởng, một khoản ngoài trích vào tiền ăn. Do vậy, tôi đề nghị phải tính toán cái này để quy định thành quả lao động của phạm nhân phải được chia cho phạm nhân để sau này khi ra tù phạm nhân có khoản tiền để tái hòa nhập với cộng đồng.
