Góp ý đánh giá việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) giai đoạn 2011-2016, ông Hoàng Văn Cường chỉ ra 3 dạng thất thoát, thiệt hại tài sản tại các DNNN. Theo đó, dạng thất thoát thứ nhất chính là kinh doanh kém hiệu quả mà chủ yếu do trình độ yếu kém và động cơ thu vén cá nhân, cố tình tính giá trị đầu tư lớn hơn để nhận được phần trăm, dùng thủ đoạn để hợp pháp hóa việc rút tiền từ DNNN.
Đại biểu này nhận xét: "Báo cáo tài chính của doanh nghiệp như một phép thần thông biến hóa. Doanh nghiệp lỗ nhưng cán bộ quản lý vẫn được hưởng lương cao. Khi doanh nghiệp lãi thì tăng lương nhưng khi lỗ cũng không bị giảm lương. Vì thế, những người quản lý không muốn cổ phần hóa DNNN".
Ông cũng bày tỏ thái độ bức xúc khi “thất thoát, lỗ của DNNN ai cũng biết nhưng bộ máy thanh tra, kiểm tra, kiểm soát lại không phát hiện ra” và đây là dạng thất thoát thứ hai.
Đại biểu Hà Nội cho rằng, nếu khảo sát kỹ sẽ thấy một sự việc rất kỳ lạ. Giá cơ quan tư vấn thường rất sát với giá khi mang ra đấu giá tài sản, việc lựa chọn cơ quan định giá và đấu giá đều qua quy trình "khách quan" nhưng thường các cơ quan này được lựa chọn tương đối trùng lặp và có những nhóm người chuyên tham gia đấu giá vào một số lĩnh vực.
"Phải chăng cơ quan làm chức năng đấu giá, định giá không biết việc này? Việc lập dự án sai, định giá sai, thẩm định giá sai… chưa có tổ chức nào bị xử lý", ông Cường nói.
Dạng thất thoát thứ ba được nêu có liên quan rất nhiều đến đất đai khi chuyển đất công thành đất tư không qua đấu thầu mà chỉ định giá trực tiếp hoặc xác định giá đất khi cổ phần hóa không thực hiện đúng quy định của luật đất đai. Sử dụng chủ yếu theo bảng giá thuộc UBND các tỉnh làm giá thấp hơn.
Về vấn đề này, đại biểu trên cho rằng có trách nhiệm của UBND, cơ quan quản lý đất đai ở các địa phương.
Không chỉ vậy, đại biểu này còn đề cập tới hiện tượng khi doanh nghiệp thua lỗ bán tài sản máy móc thiết bị, lại tiếp tục là cơ hội làm ăn béo bở cho một nhóm người mà ông Cường ví von là "không khác nào kền kền ăn xác chết".
"Tôi thấy cần phải thanh tra, kiểm tra các vụ việc bán tài sản nhà nước và kiểm tra các tổ chức có chức năng định giá, thẩm định giá và đấu giá. Phải quy trách nhiệm cho các đơn vị này tiếp tay cho việc thất thoát tài sản nhà nước", đại biểu Hà Nội kiến nghị.
