Tại buổi họp báo, Trung tướng Nguyễn Tiến Long- Phó chủ tịch Hội Truyền thống Quân Tình nguyện và Chuyên gia Việt Nam tại Lào kể lại quá trình hoạt động của quân tình nguyện và đội ngũ chuyên gia quân sự Việt Nam giúp cách mạng Lào từ thời kỳ những năm 1945.
Đặc biệt, ông xúc động khi nhắc về lời đề nghị ngắn gọn gồm 6 chữ của một chiến sỹ quân tình nguyện Việt Nam trong quá trình hoạt động tại Lào.
Theo tướng Long, vào khoảng đầu năm 1948, có đoàn cán bộ cấp cao của cách mạng Lào đi từ Thái Lan sang Việt Nam gặp Bác Hồ. Trong đoàn có nhiều lãnh đạo cấp cao, cán bộ chủ chốt của cách mạng Lào. Đoàn còn có 4 đồng chí đảng viên của Đảng cộng sản Miến Điện.
Đoàn đi từ Thái Lan, vượt qua sông Mê Công thì không may gặp địch. Tuy vậy, lực lượng trong đoàn chỉ có súng ngắn và chỉ có một số đồng chí dẫn đường, bảo vệ rất bất lợi trước lực lượng mạnh của quân thù. Dù vậy, đoàn đã khôn khéo vượt qua sự phục kích của địch và tiếp tục cuộc hành trình về Việt Nam.
Tuy nhiên, trong cuộc chiến đấu bất ngờ đó, đồng chí đội trưởng đội bảo vệ bị thương nặng, gãy xương đùi. Trong khi đó, cuộc hành trình về Việt Nam còn nhiều nguy hiểm, phải vượt qua núi cao, vực sâu nên đường đi của đoàn cũng rất khó khăn.
“Cho tới đêm hôm đó, đoàn dừng lại nghỉ, chấn chỉnh lại đội hình. Đồng chí đội trưởng đội bảo vệ bị thương gãy xương đùi có nói với đoàn rằng: “Tôi bị thương nặng, không thể đi được. Nếu khiêng cáng thì không có người khiêng, kẻ địch lại đang rình rập phía trước. Nếu dùng người khiêng cáng tôi thì nguy hiểm tính mạng cho cả đoàn”. Sau khi phân tích tình hình xong đồng chí có đề nghị ngắn gọn chỉ có 6 chữ: “Tôi đề nghị được hi sinh”.
Đương nhiên, cả đoàn không ai chấp nhận lời đề nghị này. Cả đoàn cố gắng bảo vệ các đồng chí đi cùng và làm những việc khác. Nhưng vì đường xa, mệt mỏi nên đêm xuống, đoàn phải dừng lại và nghỉ thiếp đi.
Trong đêm khuya hôm đó, đồng chí ấy tự mình thực hiện đúng 6 chữ đề nghị của mình” – Trung tướng Nguyễn Tiến Long nghẹn lại khi nói tới đây.
Ông cho biết thêm, theo lịch sử ghi lại, đồng chí đội trưởng đội bảo vệ ấy tên là Phú, quê ở Hương Điền, Thừa Thiên Huế. Đồng chí này là người Việt Nam, sống ở bên Lào, tham gia đội quân tình nguyện và tham gia đường dây liên lạc quốc tế Thái Lan – Lào – Việt Nam.
“Chúng ta có biết bao lời đề nghị để cống hiến cho cách mạng nhưng lời đề nghị như thế này có thể nói rất đặc biệt, vô giá. Đã có hàng chục vạn lượt quân tình nguyện Việt Nam tới giúp đỡ cách mạng Lào và những tấm gương chiến đấu, hi sinh dũng cảm của quân tình nguyện Việt Nam giúp cách mạng Lào cũng thật đặc biệt” – tướng Long nói.
