Vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, cơ quan này đang nghiên cứu về kỳ điều hành giá xăng dầu có thể rút xuống còn 5 ngày hoặc theo hàng ngày để tham mưu cho các cấp có thẩm quyền.
Vấn đề điều hành giá xăng dầu cũng như hiện tượng đứt gãy nguồn cung, nhiều cửa hàng xăng dầu tại các thành phố lớn mở bán nhỏ giọt, thậm chí đóng cửa hết hàng nhận được sự quan tâm của nhiều người dân.
Bên hành lang Quốc hội, PV Lao Động đã có cuộc trao đổi với Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) về nội dung này.
Thưa ông, rút ngắn kỳ điều hành giá xăng dầu có thể gỡ khó cho những bất cập hiện nay?
- Theo tôi phải có sự tính toán cụ thể của các chuyên gia kinh tế. Nói chung quãng thời gian mà biên độ càng ngắn thì giá xăng dầu bắt nhịp với thế giới càng nhanh, sát với thị trường quốc tế hơn nhưng vẫn còn các yếu tố cần xét đến liên quan điều hành trong nước.
Chúng ta có rất nhiều khâu từ các đầu mối nhập khẩu rồi đến phân phối đến đại lý và chính sách cũng còn nhiều vấn đề.
Nếu vẫn giữ được quỹ bình ổn giá thì giá được điều chỉnh theo quỹ này phải có cơ chế vận hành từ các bộ, ban, ngành, còn thời gian cũng phải do các bộ, ngành tính toán.
Hiện nay, nhiều cửa hàng xăng dầu ở nhiều nơi có hiện tượng bán nhỏ giọt và có thể có tình trạng “găm hàng”. Việc này cũng liên quan đến mặt hàng điều hành giá. Việc rút ngắn kỳ điều hành giá xăng dầu có gỡ khó cho những bất cập hiện nay không? Điều này cần phải tính toán kỹ lưỡng.
Theo ông, kỳ điều hành giá xăng dầu có thể giảm xuống còn 5 ngày hoặc từng ngày được không? Điều này có phù hợp với thực tế hiện nay?
- Theo tôi thì rất là khó. Đấy là tham vọng nhưng điều chỉnh giá theo từng ngày. Vì như tôi đã nói chúng ta không thả nổi theo thị trường và vẫn còn quỹ bình ổn giá, tức là ta vẫn có tác động vì mục tiêu kiềm chế lạm phát để bình ổn, giữ vững kinh tế vĩ mô.
Nếu thả nổi xăng dầu, ví dụ ngày mai giá biến động mạnh thì thế nào chúng ta cũng thấy nó sẽ chi phối các mặt hàng trong nước. Xăng dầu được coi như là mạch máu của nền kinh tế. Khi giá xăng dầu thay đổi thì các ngành kinh tế khác cũng thay đổi, dẫn đến chúng ta không thể kiềm chế lạm phát được.
Về mặt kinh doanh, giá xăng dầu đáp ứng cho người tiêu dùng càng nhanh thì càng tốt, và điều chỉnh giá hàng ngày là tốt nhất cho người tiêu dùng. Nhưng xét trên diện bình ổn kinh tế vĩ mô thì mục tiêu này quá tham vọng.
Tôi cho rằng để làm được như vậy nền kinh tế phải rất nhanh nhạy và linh hoạt thì mới được. Hiện tại, nền kinh tế chúng ta vừa mở nhưng chưa thực sự mạnh, còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố mà đòi hỏi vừa linh hoạt, vừa phải gắn với việc kiềm chế lạm phát, bình ổn kinh tế vĩ mô. Trong khi có quá nhiều yêu cầu trong một hoạt động như vậy thì khó có thể đáp ứng được.
Vừa qua có hiện tượng nhiều cửa hàng xăng dầu mở bán nhỏ giọt hoặc thậm chí là đóng cửa không bán xăng dầu. Theo ông, đâu là nguyên nhân và giải pháp để giải quyết vấn đề này?
- Tôi cho rằng, phải tìm nguyên nhân dẫn đến hiện tượng "găm hàng", thiếu hụt xăng dầu. Đây không phải câu chuyện của riêng Bộ Công Thương, vì nếu như chỉ ở Bộ Công Thương thì cơ quan này có thể xử lý được ngay theo tinh thần Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã nói, ngành rất nỗ lực...
Tôi cho rằng, xảy ra hiện tượng các cửa hàng xăng dầu bán nhỏ giọt hay thậm chí có hiện tượng "găm hàng" vừa qua có nhiều nguyên nhân.
Thứ nhất, có thể do công thức tính giá của chúng ta không đáp ứng kịp thời với sự nhanh nhạy của thị trường.
Thứ hai là Quỹ bình ổn giá hiện nay cơ chế để sử dụng thường lâu, mất thời gian và liên quan đến nhiều bộ, ngành.
Thứ ba là vấn đề liên quan giá biến động trên thế giới, kể cả giá vận chuyển cũng đang biến động, làm cho giá xăng dầu thay đổi.
Khi siết chặt thì nạn buôn lậu xăng dầu và khi làm sạch thị trường có một thực tế là nguồn cung lại ít. Đây là vấn đề đặt ra và chúng ta phải tìm được nguyên nhân.
Nếu như các Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan ngồi lại cùng nhau để tìm ra đâu là nguyên nhân chính và xử lý được vấn đề đó thì sẽ đi vào căn cơ hơn là bây giờ chỉ nói chung chung trách nhiệm thuộc về Bộ Công Thương.
Xin cảm ơn đại biểu!
