Trong cuộc họp báo chiều 15.11 sau lễ bế mạc Hội nghị cấp cao ASEAN 37 và các hội nghị cấp cao liên quan, trả lời câu hỏi về việc cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn được coi là một trong những thách thức lớn đối với ASEAN trong năm 2020 và ảnh hưởng tới đoàn kết, thống nhất của ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết: “Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn là thách thức lớn của ASEAN trong năm 2020 và những cạnh tranh này cũng làm cho đoàn kết, thống nhất ASEAN bị ảnh hưởng”.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lưu ý, các nước lớn đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo hòa bình, duy trì ổn định và thúc đẩy thịnh vượng toàn cầu, trong đó có các nước Đông Nam Á. ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng đều mong muốn các nước có quan hệ tích cực, cạnh tranh lành mạnh, tôn trọng vai trò trung tâm của ASEAN trong khu vực, từ đó đóng góp hiệu quả, thực chất cho hòa bình, an ninh, hợp tác trên khu vực và trên thế giới.
“Xây dựng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng, trên tinh thần đó, Việt Nam đã đoàn kết cùng các nước thành viên ASEAN thống nhất trong lập trường, nhất quán trong hành động, chân thành trong hợp tác cùng với đối tác phấn đấu vì một khu vực rộng mở minh bạch và hoạt động dựa trên luật lệ. Quan điểm này được thể hiện rõ trong các văn kiện của ASEAN trong năm 2020, đặc biệt trong tuyên bố chung về tầm quan trọng trong việc duy trì hòa bình, ổn định Đông Nam Á nhân dịp 53 năm thành lập” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.
Thủ tướng nói thêm: “Chúng tôi xin nói lại rằng, hội nghị các nước Đông Á bao gồm định chế quốc tế lớn nhất như Liên Hợp Quốc, Ngân hàng Thế giới và các nước lớn tham gia cùng ASEAN đều thống nhất rất cao trong quá trình giải quyết các vấn đề đặt ra. Vấn đề trên biển đều được giải quyết theo luật lệ quốc tế, đặc biệt ở Biển Đông. Công ước về Luật Biển năm 1982 và các quy định khác trở thành nền tảng để giải quyết vấn đề này, để chúng ta xây dựng hòa bình, hiểu biết, tôn trọng luật pháp”.
Cũng trong cuộc họp báo, trả lời câu hỏi của báo giới quanh vấn đề bầu cử tổng thống Mỹ và quan hệ với Việt Nam, ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lưu ý, Việt Nam cũng như nhiều nước tôn trọng quyết định của người dân Mỹ.
“Dù là ai là người thắng cử, ông Joe Biden hay ông Donald Trump, Mỹ vẫn là người bạn có quan hệ tốt đẹp với Việt Nam trên tinh thần hiểu biết, tôn trọng lẫn nhau. Trong truyền thống quan hệ giữa ASEAN và Mỹ cũng có quan hệ tốt như vậy” - Thủ tướng nói.
Thủ tướng chỉ ra, tại Hội nghị Cấp cao Đông Á có Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ đã thay mặt Tổng thống dự và phát biểu, thể hiện mối quan tâm của Mỹ với khu vực ASEAN.
Theo Thủ tướng, hiện nay, hợp tác lớn nhất giữa ASEAN và Mỹ là hợp tác kinh tế thương mại đầu tư. “Có thể nói, sự phát triển không ngừng của thương mại và đầu tư của Mỹ, hợp tác kinh tế thương mại hai bên thực sự trở thành cơ sở của sự phát triển lâu dài của quan hệ, kể cả Việt Nam và các nước ASEAN. ASEAN đánh giá cao mối quan hệ đối tác chiến lược với Mỹ, trên cơ sở tôn trọng độc lập chủ quyền lẫn nhau cùng mong muốn xây dựng khu vực hòa bình phát triển và phồn vinh” - Thủ tướng nói.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói thêm: “Tôi tin rằng quan hệ đối tác ASEAN - Mỹ đã phát triển trong hơn 4 thập kỷ qua sẽ tiếp tục phát triển tốt trong thời gian tới”.
