Dự án Luật Đường bộ được xây dựng nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế của Luật Giao thông đường bộ năm 2008. Đáng chú ý, dự thảo luật đã quy định cụ thể niên hạn sử dụng của xe cơ giới.
Theo đó, niên hạn sử dụng sẽ là không quá 25 năm đối với xe ô tô chở hàng (xe ô tô tải). Không quá 20 năm đối với xe ô tô chở người có số người cho phép chở từ 10 người trở lên (kể cả người lái). Niên hạn sử dụng của xe được tính bắt đầu từ năm sản xuất xe.
Niên hạn của xe cải tạo chuyển đổi công năng thực hiện theo quy định như sau: Xe có niên hạn sử dụng cải tạo, chuyển đổi công năng thành xe không có niên hạn sử dụng thì áp dụng quy định về niên hạn của xe trước khi cải tạo.
Xe không có niên hạn sử dụng cải tạo, chuyển đổi công năng thành xe có niên hạn sử dụng thì áp dụng quy định về niên hạn của xe sau khi cải tạo.
Luật cũng quy định Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an quy định niên hạn đối với xe của quân đội, công an phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh.
Chính phủ quy định cụ thể niên hạn xe ô tô, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ sử dụng cho mục đích kinh doanh vận tải nhưng không quá niên hạn quy định và niên hạn của xe cơ giới tham gia giao thông để thực hiện các cam kết, điều ước quốc tế.
Xe cơ giới hết niên hạn sử dụng không được tham gia giao thông. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm quản lý xe cơ giới hết niên hạn sử dụng tại địa bàn.
Tiếp đó, dự thảo luật cũng quy định việc kiểm định xe cơ giới, kiểm tra khí thải xe mô tô, xe gắn máy.
Cụ thể, việc kiểm định xe cơ giới do các đăng kiểm viên thực hiện tại đơn vị đăng kiểm xe cơ giới đáp ứng các điều kiện do Chính phủ quy định và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đơn vị đăng kiểm xe do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành; được cơ quan đăng kiểm phương tiện đánh giá và cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định xe cơ giới.
Việc kiểm tra định kỳ khí thải xe mô tô, xe gắn máy (trừ xe mô tô, xe gắn máy thuần điện) được thực hiện tại các trạm kiểm tra khí thải xe mô tô, xe gắn máy đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.
Đăng kiểm viên phải có giấy chứng nhận đăng kiểm viên để kiểm tra, thử nghiệm, chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới, xe máy chuyên dùng, phụ tùng của xe cơ giới trong sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu; kiểm định xe máy chuyên dùng; kiểm định xe cơ giới; kiểm tra khí thải xe mô tô, xe gắn máy.
Chính phủ quy định chi tiết về phân loại, điều kiện của đơn vị đăng kiểm, đăng kiểm viên; quy định trình tự, thủ tục kiểm tra, đánh giá để cấp, cấp lại, thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động và duy trì đủ điều kiện hoạt động kiểm định xe cơ giới cho đơn vị đăng kiểm.
Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải quy định về trình tự, thủ tục, nội dung, đánh giá để cấp, cấp lại, thu hồi Giấy chứng nhận đối với đăng kiểm viên.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an quy định về đơn vị kiểm định xe cơ giới; trạm kiểm tra khí thải xe mô tô, xe gắn máy; tiêu chuẩn của cán bộ, đăng kiểm viên của đơn vị kiểm định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng của quân đội, công an sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh.
Hiện tại, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 chưa quy định kiểm soát khí thải đối với mô tô, xe gắn máy.
Tại dự thảo mới nhất, việc kiểm tra khí thải xe máy được thực hiện tại các trạm kiểm soát khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam chưa xây dựng quy chuẩn cho các trạm kiểm định xe máy. Nếu Luật Đường bộ được ban hành sẽ là cơ sở pháp lý để xây dựng quy chuẩn này.
Ủng hộ việc đưa quy định kiểm soát khí thải đối với xe gắn máy đang sử dụng, chuyên gia giao thông cho rằng, việc này không chỉ giúp giảm ô nhiễm môi trường, nâng cao chất lượng sống, mà còn nâng cao nhận thức, ý thức tự giác của người dân trong việc bảo dưỡng định kỳ phương tiện để đảm bảo tiêu chuẩn khí thải theo quy định.
