Phóng viên Báo Lao Động đã có cuộc trao đổi với PGS-TS Nguyễn Trọng Phúc - nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - xung quanh vấn đề này. Ông Phúc cho biết:
Theo tôi, điều này đã thể hiện sự quyết tâm của Đảng, của Bộ Chính trị và của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng và suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống. Cho ta thấy Đảng không chỉ tập trung vào phòng, chống tham nhũng mà còn tập trung vào việc chống suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức lối sống, đó chính là gốc rễ sâu xa của việc chống tham nhũng và nó cũng xuất phát từ những biểu hiện này.
Quyết tâm chính trị ấy theo tôi phải trở thành hành động của các cấp ủy Đảng, chính quyền ở tất cả các cấp, trong toàn hệ thống chính trị và toàn dân. Từ đó, không chỉ tạo ra sự chuyển động ở cấp trung ương mà phải có sự chuyển động từ dưới cơ sở nữa, vì cái “dĩ hòa vi quý”, bao che cho nhau ở cấp cơ sở là không ít, rồi chuyện cả nhà làm quan, cả họ làm quan, lợi ích nhóm...
Vừa qua, tại nhiều địa phương có tình trạng quan chức xây biệt phủ, nhà to khiến nhân dân hoài nghi về việc nguồn gốc tài sản của các quan chức này, để lại dư luận không tốt. Do vậy, tôi cho rằng những vụ việc mà Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng trung ương đã chỉ đạo phải làm dứt điểm, công khai về xử lý kỷ luật Đảng và pháp luật nhà nước.
Tôi cũng muốn nhấn mạnh, trong điều kiện Đảng cầm quyền hiện nay, việc xử lý kỷ luật Đảng phải hết sức nghiêm, đồng thời cũng phải dùng pháp luật của Nhà nước để xử lý và phải thu hồi tài sản bất minh của quan chức. Vì đấy là nước mắt, mồ hôi của rất nhiều người dân đóng thuế cho Nhà nước mới có được như vậy.
Như ông vừa nói, công tác phòng, chống tham nhũng phải có sự chuyển động của toàn Đảng, toàn hệ thống chính trị và toàn dân cùng vào cuộc thì mới thành công?
Đúng vậy. Tôi xin nhắc lại, tại phiên họp thứ 12 của Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng mới đây, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng đã trở thành phong trào, xu thế của cả xã hội. Cái lò đã nóng lên rồi thì củi tươi vào đây cũng phải cháy. Củi khô, củi vừa vừa cháy trước, rồi cả lò nóng lên, tất cả các cơ quan vào cuộc, có ai đứng ngoài đâu. Và không thể đứng ngoài được.
Ý của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chính là phát triển tư tưởng của Bác Hồ năm 1942 trong bài thơ Nhóm lửa, câu đầu của Bác viết: “Lúc leo lét bắt đầu nhóm lửa/ Biết bao nhiêu là sự khó khăn?... Khi lửa đà chắc chắn bén lên/ Thì mưa gió, chi chi cũng cháy...”. Đấy là Bác ví sự nghiệp cách mạng cũng như nhóm lửa. Và bây giờ trong đấu tranh chống tham nhũng cũng coi như một nhiệm vụ cách mạng có đối tượng phải chống và lực lượng chống.
Theo tôi đây là một nhiệm vụ cách mạng do Đảng lãnh đạo và xác định rõ đối tượng phải đấu tranh, đó là: Tham nhũng, thoái hóa biến chất. Còn lực lượng đấu tranh chống tham nhũng phải đông đảo từ các tầng lớp đến các cơ quan chức năng có trách nhiệm và tất cả các cấp, ngành, các tổ chức đoàn thể cùng giám sát và phản biện, phát hiện thì mới thành công chứ không nên chỉ dừng lại việc đấu tranh đơn độc. Đặc biệt là phải lựa chọn ra được phương pháp đúng, không nóng vội, không làm nửa vời mà phải kiên quyết, bởi vì phòng, chống tham nhũng là liên quan, đụng đến con người, thậm chí người ta là cán bộ có chức, có quyền.
Vậy, theo ông cần phải có giải pháp như thế nào để có được phương pháp đấu tranh phòng, chống tham nhũng phù hợp, hiệu quả nhất?
Theo tôi, trước hết phải khơi dậy được lòng tự trọng, danh dự, uy tín trong con người của mỗi cán bộ, đảng viên. Thực chất tham nhũng là “ăn cắp” tài sản của Nhà nước, thậm chí là “ăn cướp”, tại sao người cán bộ, đảng viên mà lại có hành vi như thế?. Bên cạnh đó phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thường xuyên của tổ chức Đảng, việc này lâu nay chúng ta làm chưa tốt. Cấp ủy, chi bộ Đảng phải thường xuyên kiểm tra, giám sát xem đảng viên, cán bộ trong cấp ủy của mình làm những gì để kịp thời uốn nắn. Phải phòng là chính. Theo tôi, việc này chưa được những tổ chức Đảng chú trọng. Thậm chí những người tham nhũng là những người đứng đầu cấp ủy, chi bộ, nên cấp ủy, đảng viên là cấp dưới không dám nói, vì sợ bị trù dập, nên còn nể nang, né tránh.
Ông vừa nói đến sự giám sát của các cấp ủy, chi bộ Đảng trong công tác phòng, chống tham nhũng. Vậy theo ông, việc sinh hoạt chi bộ Đảng nên được tổ chức như thế nào cho thực sự hiệu quả?
Theo tôi, trong sinh hoạt chi bộ, cấp ủy cần phải công khai, minh bạch, tức là lãnh đạo cấp ủy phải công khai tại cuộc họp chi bộ hằng tháng, những việc làm được và chưa làm được của cơ quan, đơn vị thì đảng viên, ủy viên ở cấp ủy ấy mới giám sát được để góp ý sửa chữa. Đồng thời, đảng viên cũng phải phát huy tinh thần phê bình và tự phê bình. Bên cạnh đó, cần phải đổi mới nội dung sinh hoạt cấp ủy, chi bộ phải sát những vấn đề cụ thể mà tổ chức ấy lãnh đạo. Muốn phòng, chống được tham nhũng lớn thì cũng phải chú ý đến phòng, chống và xử lý nghiêm cả tham nhũng vặt, vì từ những tham nhũng vặt, nếu không xử lý sẽ tích tụ thành lớn.
- Xin cảm ơn ông!
