Ngày 23.2, nhận lời mời của Thủ tướng Anh Boris Johnson, Chủ tịch luân phiên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong tháng 2.2021, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tham dự và phát biểu tại phiên thảo luận mở cấp cao trực tuyến của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc với chủ đề “Giải quyết các nguy cơ đối với hoà bình và an ninh quốc tế liên quan đến khí hậu”.
Cùng tham dự và phát biểu có Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres, các Tổng thống, Thủ tướng và đại diện cấp cao của các nước thành viên Hội đồng Bảo an.
Đây là lần đầu tiên người đứng đầu Chính phủ Việt Nam tham dự và phát biểu tại một sự kiện trong khuôn khổ Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, thể hiện vai trò và đóng góp trách nhiệm của Việt Nam vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong ứng phó với biến đổi khí hậu, thách thức toàn cầu hàng đầu hiện nay.
Sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ khẳng định và đề cao hình ảnh, vị thế của Việt Nam là một thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế trong bối cảnh Việt Nam tiếp tục đảm nhiệm cương vị Ủy viên Không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020 – 2021.
Tham gia thảo luận, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc bày tỏ quan ngại sâu sắc trước các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, khẳng định đây là thách thức hàng đầu của thế kỷ 21, nhấn mạnh cộng đồng quốc tế cần tăng cường hành động nhằm giảm phát thải khí nhà kính, tăng cường nguồn lực hỗ trợ các nước chịu tác động của biến đổi khí hậu và tăng cường hợp tác đa phương trong nỗ lực này.
Lãnh đạo và đại diện các nước thành viên Hội đồng Bảo an chia sẻ quan ngại chung về những tác động nghiêm trọng và đa chiều của biến đổi khí hậu, khẳng định mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và tình trạng bất ổn, xung đột, đồng thời bày tỏ mong muốn và đề xuất các giải pháp nhằm giúp Hội đồng Bảo an phát huy vai trò, tiếng nói phù hợp trong giải quyết những thách thức của biến đổi khí hậu đối với hòa bình, an ninh quốc tế.
Phát biểu tại phiên thảo luận mở, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh những hậu quả nghiêm trọng đối với Trái đất và nhân loại do tác động của biến đổi khí hậu, trong đó có tác động tiêu cực đối với an ninh, ổn định ở nhiều khu vực trên thế giới, đồng thời đưa ra khuyến nghị về bốn nhóm giải pháp căn cơ mà Hội đồng Bảo an cần tập hợp nỗ lực của cả cộng đồng quốc tế trong hành động.
Theo Thủ tướng, Hội đồng Bảo an cần có cách tiếp cận toàn diện, cân bằng khi xử lý vấn đề này, nhất là cần loại bỏ các nguyên nhân gốc rễ của xung đột như nghèo đói, bất bình đẳng, chính trị cường quyền và can thiệp, áp đặt đơn phương.
Thủ tướng kêu gọi việc tuân thủ nghiêm túc Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế cần trở thành một chuẩn mực hành xử trong quan hệ quốc tế, nhấn mạnh Hội đồng Bảo an và cộng đồng quốc tế cần dành thêm nguồn lực hỗ trợ các nước chịu tác động của biến đổi khí hậu; mong muốn Hội đồng Bảo an tăng cường năng lực về cảnh báo, trung gian hòa giải, ngăn ngừa và giải quyết xung đột; bảo đảm tôn trọng chủ quyền, quyền tự chủ của quốc gia; đặt lợi ích chung của cộng đồng và mọi người dân, nhất là các nhóm dễ bị tổn thương ở vị trí trung tâm trong các chiến lược, kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu ở cấp độ quốc gia và toàn cầu.
Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định mạnh mẽ chủ trương và quyết tâm chính trị cao của Việt Nam trong việc chủ động thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, đề cao nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu, đồng thời khẳng định ủng hộ mọi nỗ lực giải quyết các thách thức về biến đổi khí hậu tại Hội đồng Bảo an và các diễn đàn đa phương khác, luôn hợp tác chặt chẽ trong khuôn khổ ASEAN và tích cực ủng hộ hợp tác ASEAN - Liên Hợp Quốc trong lĩnh vực này.
Biến đổi khí hậu và các tác động tới hòa bình – an ninh quốc tế là chủ đề nhận được sự quan tâm tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Từ năm 2007 đến nay, Hội đồng Bảo an đã tổ chức 9 cuộc họp để thảo luận vấn đề này và đã thông qua một Tuyên bố Chủ tịch (PRST) tại cuộc thảo luận mở năm 2011 về “Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế: Tác động của biến đổi khí hậu” do Đức chủ trì tổ chức.