Tình trạng lộ, mất dữ liệu cá nhân diễn ra phổ biến trên không gian mạng
Sáng 7.6, Bộ Công an tổ chức Hội nghị “Phổ biển, hướng dẫn Nghị định số 13/2023/NĐ-CP của Chính phủ về bảo vệ dữ liệu cá nhân" cho tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Theo Trung tướng Nguyễn Minh Chính - Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - Internet Việt Nam đang hòa mình vào xu hướng chuyển đổi số, phát triển Chính phủ điện tử, kinh tế số, xã hội số, công dân số với hơn 77,93 triệu người sử dụng Intemet (chiếm hơn 79% dân số), xếp thứ 12 trên thế giới về tỉ lệ người sử dụng Intemet.
Cơ sở hạ tầng không gian mạng phát triển nhanh và ngày càng hoàn thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành, nghề, dịch vụ kinh doanh có liên quan tới dữ liệu cá nhân phát triển.
Công nghệ thông tin, truyền thông, trí tuệ nhân tạo, Intenet vạn vật, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, dữ liệu nhanh được ứng dụng sâu rộng, tạo ra những giá trị to lớn xã hội.
Dữ liệu cá nhân từ vị trí chưa thực sự quan trọng, trở thành nguyên liệu chính cho hoạt động của các ngành, nghề, dịch vụ nêu trên và ngày càng chiếm vị trí quan trọng trong tổng thể lĩnh vực tạo ra giá trị lợi nhuận cao trong nền kinh tế quốc dân.
Bên cạnh các yếu tố thuận lợi, sự phát triển nhanh, mạnh của khoa học công nghệ đã và đang đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đối với công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Tình trạng lộ, mất dữ liệu cá nhân diễn ra phổ biến trên không gian mạng. Người sử dụng chưa có ý thức bảo vệ dữ liệu cá nhân dẫn tới đăng tài công khai hoặc lộ, mất, bị chiếm đoạt trong quá trình chuyển giao, lưu trữ, trao đổi.
Tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân đang diễn ra phổ biến, công khai, với các dữ liệu thô và dữ liệu cá nhân đã qua xử lý, nhiều hành vi chưa được xử lý vì thiếu quy định của pháp luật.
Các doanh nghiệp thiết lập các hệ thống kĩ thuật chuyên biệt thu thập dữ liệu cá nhân, hình thành các dịch vụ nhân bản, trao đối thu thập dữ liệu cá nhân hoặc cho phép các đối tác thứ ba tiếp cận thông tin dữ liệu cá nhân nhưng không có yêu cầu, quy định chặt chẽ, để đối tác thứ ba chuyển giao, buôn bán cho các đối tác khác.
Thời gian qua Bộ Công an phát hiện hàng trăm cá nhân, tổ chức liên quan bản dữ liệu cá nhân. Một số đường dây chiếm đoạt, mua bán dữ liệu quy mô lớn tại Việt Nam đã bị phát hiện, đấu tranh, xử lý.
Số lượng dữ liệu cá nhân bị thu thập, mua bán trái phép lớn nhất từng được phát hiện lên tới gần 1.300GB, với hàng tỉ dữ liệu cá nhân, trong đó có nhiều dữ liệu cá nhân nhạy cảm.
Thực trạng dữ liệu cá nhân đang bị mua bán, lộ, mất công khai trên không gian mạng diễn ra tràn lan như vậy nhưng chúng ta thiếu quy định của pháp luật để xử lý.
Bảo vệ dữ liệu cá nhân, lấy con người làm trung tâm
Bộ Công an xác định, việc xây dựng hàng lang pháp lý về bảo vệ dữ liệu cá nhân là giải pháp căn bản để giải quyết thực trạng dữ liệu cá nhân bị mua bán tràn lan như hiện nay; tạo ra môi trường lành mạnh, công bằng trong các hoạt động liên quan đến dữ liệu cá nhân.
Tuy nhiên, bảo vệ cá nhân là vấn đề mới, khó cần phải nghiên cứu kĩ lưỡng, khảo sát, đánh giá đúng thực trạng tình hình, tham khải kinh nghiệm quốc tế để xây dựng hành lang pháp lý nhằm thực hiện các yêu cầu mục tiêu đặt ra trong thực tiễn.
Trong đó, vấn đề đảm bảo chủ quyền dữ liệu, an ninh con người, lấy con người làm trung tâm, Bộ Công an xác định đó là mục tiêu trọng tâm nhất.
Bảo vệ dữ liệu cá nhân phải song hành với mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, sự phát triển vững chắc của doanh nghiệp, Bộ Công an xác định, hành lang pháp lý sẽ tác động tới nhiều chủ thể khác nhau, trong đó có các tổ chức, doanh nghiệp đang xử lý dữ liệu cá nhân trên không gian mạng.
Ngày 17.4.2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân sau 4 năm xây dựng, đánh dấu bước tiến lớn đầu tiên trong nỗ lực xây dựng hành lang pháp lý nhằm bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam một cách hiệu quả, giảm thiểu tối đa những nguy cơ và hệ quả của các hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân, chung tay với cộng đồng quốc tế trong xử lý các nguy cơ, thách thức đến từ không gian mạng.
"Đây là văn bản nền móng để từ đó, đúc rút kinh nghiệm, tổng kết thực tiễn, tiến tới xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân", Trung tướng Nguyễn Minh Chính thông tin.
Sau khi Nghị định được ban hành, Bộ Công an đã tiếp nhận khoản 980 ý kiến và câu hỏi của các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước liên quan đến triển khai thực hiện Nghị định.
Ban Tổ chức đã lựa chọn, tổng hợp, giải đáp 12 nhóm câu hỏi trọng tâm trên tổng số hơn 980 câu hỏi nhận được để trao đổi, giải đáp.
Qua đó, giúp các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hiểu rõ hơn nội dung Nghị định, có nhận thức đúng về chính sách, pháp luật trên lĩnh vực bảo vệ dữ liệu cá nhân của Việt Nam và tổ chức, triển khai một cách có hiệu quả các quy định này trong thực tiễn.
