Reuters đưa tin, ngày 27.5, Tổng thống Joe Biden của Đảng Dân chủ và Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy Đảng Cộng hòa đã đạt được thỏa thuận dự kiến nâng trần nợ 31,4 nghìn tỉ USD của chính phủ liên bang, chấm dứt tình trạng bế tắc kéo dài nhiều tháng.
Tuy nhiên, thỏa thuận còn phải trải qua con đường khó khăn phía trước, phải được Quốc hội thông qua trước khi Chính phủ Mỹ hết tiền để trả các khoản nợ vào đầu tháng 6.
"Tôi vừa mới nói chuyện điện thoại với tổng thống cách đây ít lâu. Sau khi ông ấy lãng phí thời gian và từ chối đàm phán trong nhiều tháng, chúng tôi đã đi đến một thỏa thuận về nguyên tắc xứng đáng với người dân Mỹ" - ông McCarthy viết trên Twitter.
Thỏa thuận sẽ nâng trần nợ trong hai năm, hạn chế chi tiêu trong thời gian đó, đồng thời bao gồm một số yêu cầu làm thêm đối với các chương trình dành cho người nghèo.
Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Hạ viện McCarthy đã có cuộc điện thoại kéo dài 90 phút vào tối 27.5 để thảo luận về thỏa thuận này.
“Chúng tôi vẫn còn nhiều việc phải làm tối nay để hoàn tất” - ông McCarthy phát biểu với báo giới tại Đồi Capitol, cho biết ông dự kiến viết xong dự luật trong ngày 28.5, sau đó thảo luận với với ông Biden và bỏ phiếu về thỏa thuận vào ngày 31.5.
Thỏa thuận này sẽ ngăn chặn một vụ vỡ nợ gây bất ổn về kinh tế, miễn là được Quốc hội thông qua.
Trước đó, Bộ Tài chính Mỹ cảnh báo nếu trần nợ không được nâng lên, nước Mỹ sẽ vỡ nợ vào ngày 5.6.
Đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện đã thúc đẩy cắt giảm mạnh chi tiêu và các điều kiện khác, bao gồm các yêu cầu công việc mới đối với một số chương trình phúc lợi dành cho người Mỹ có thu nhập thấp.
Đảng Cộng hòa muốn làm chậm tốc độ tăng nợ của Mỹ, hiện gần tương đương với sản lượng hàng năm của nền kinh tế nước này.
Theo các nguồn tin, các nhà đàm phán đã đồng ý giới hạn chi tiêu phi quốc phòng ở mức năm 2023 trong một năm và tăng thêm 1% vào năm 2025.
Thỏa thuận cần phải được thông qua tại Hạ viện - nơi Đảng Cộng hòa chiếm đa số 222-213 ghế - và Thượng viện với Đảng Dân chủ chiếm 51 ghế so với 49 ghế của Đảng Cộng hòa.
Bế tắc kéo dài đã khiến thị trường tài chính chao đảo, đè nặng lên cổ phiếu và buộc Mỹ phải trả lãi suất cao kỷ lục trong một số đợt bán trái phiếu.
Các nhà kinh tế cho rằng vỡ nợ sẽ gây ra hậu quả nặng nề hơn nhiều, có khả năng đẩy quốc gia vào suy thoái, làm rung chuyển nền kinh tế thế giới và dẫn đến tỉ lệ thất nghiệp tăng đột biến.
Tổng thống Biden trong nhiều tháng đã từ chối đàm phán với Chủ tịch Hạ viện McCarthy về việc cắt giảm chi tiêu trong tương lai, yêu cầu các nhà lập pháp trước tiên thông qua mức tăng trần nợ "sạch" mà không kèm theo các điều kiện khác và trình bày đề xuất ngân sách năm 2024. Các cuộc đàm phán hai chiều giữa ông Biden và McCarthy đã bắt đầu một cách nghiêm túc vào ngày 16.5.
Các đảng viên đảng Dân chủ cáo buộc đảng Cộng hòa đang chơi một trò chơi nguy hiểm về chính sách bên miệng hố chiến tranh với nền kinh tế. Đảng Cộng hòa cho rằng chi tiêu chính phủ tăng gần đây đang thúc đẩy nợ công của Mỹ gia tăng, hiện gần bằng sản lượng hàng năm của nền kinh tế.
Lần cuối cùng Mỹ ở tình trạng gần đến mức vỡ nợ như vậy là vào năm 2011, khi Mỹ có tổng thống và Thượng viện thuộc Đảng Dân chủ và Hạ viện do Đảng Cộng hòa lãnh đạo.
Quốc hội cuối cùng đã ngăn chặn được tình trạng vỡ nợ, nhưng nền kinh tế đã phải chịu đựng những cú sốc nặng nề, bao gồm cả việc hạ xếp hạng tín dụng Mỹ lần đầu tiên và một đợt bán tháo cổ phiếu lớn.
Công cuộc nâng trần nợ vẫn chưa kết thúc. Ông McCarthy tuyên bố sẽ cho các thành viên Hạ viện 72 giờ để đọc dự luật trước khi đưa ra bỏ phiếu.
Sau đó, dự luật sẽ cần phải thông qua tại Thượng viện Mỹ, nơi sẽ cần ít nhất chín lá phiếu của đảng Cộng hòa để thành công.
