Có phải chúng ta cô đơn một mình trong vũ trụ? Hàng tỉ USD đang được chi để cố gắng trả lời câu hỏi đơn giản đó. Những tác động của việc tìm kiếm bằng chứng về sự sống ngoài Trái đất thật đáng kinh ngạc. Dấu hiệu "trước và sau" sẽ đánh dấu lịch sử nhân loại.
Sao Hỏa hiện là mục tiêu thăm dò phổ biến nhất để tìm kiếm bằng chứng về sự sống ngoài hành tinh. Tuy nhiên, ít người biết về lịch sử ban đầu của nó. Nghiên cứu của các nhà khoa học Đại học Curtin, Australia về thiên thạch sao Hỏa cung cấp manh mối mới về sự sống ban đầu trên hành tinh đỏ.
Cửa sổ nhìn vào quá khứ
Ngày nay, sao Hỏa lạnh giá và không sinh sống được. Nhưng nó có thể giống Trái đất hơn và có thể sinh sống được trong một thời đại đã qua. Địa mạo trên sao Hỏa ghi lại hoạt động của nước bề mặt lỏng, có lẽ sớm nhất là 3,9 tỉ năm trước.
Giống như Trái đất, sao Hỏa thời kỳ đầu phải hứng chịu một đợt oanh tạc toàn cầu từ những khối đá và băng trôi nổi xung quanh Hệ Mặt trời. Những tác động khổng lồ vừa phá hủy vừa tạo môi trường thuận lợi cho sự sống. Vì vậy, để nghiên cứu thời điểm các điều kiện thích hợp cho sự sống có thể xuất hiện trên sao Hỏa, phải theo dõi lịch sử của cả nước và các tác động.
Nhiều tàu thám hiểm đã được điều động đến sao Hỏa, với hai tàu thăm dò của NASA chuyên khám phá các hố va chạm để lấy bằng chứng về cuộc sống trong quá khứ. Các mẫu được những tàu thăm dò này thu thập sẽ được đưa về Trái đất trong các sứ mệnh trong tương lai.
Hiện tại, thiên thạch là mẫu sao Hỏa duy nhất có thể nghiên cứu ở Trái đất. Hầu hết thiên thạch trên sao Hỏa là đá magma, chẳng hạn như đá bazan. Một thiên thạch có tên NWA 7034 thì khác, vì nó đại diện cho một mẫu bề mặt hiếm hoi của sao Hỏa.
Thiên thạch đặc biệt
Thiên thạch NWA 7034 nặng khoảng 320g, được tìm thấy ở sa mạc phía tây bắc Châu Phi và được báo cáo lần đầu tiên vào năm 2013. Dấu hiệu đồng vị ôxy độc đáo tiết lộ nguồn gốc của nó từ sao Hỏa. Các thiên thạch khác đã bắn ra khỏi sao Hỏa trong cùng một sự kiện kể từ đó đã được tìm thấy.
NWA 7034 là một loại đá phức tạp được tạo thành từ đá vỡ và các mảnh khoáng chất được gọi là "breccia" (dăm kết). Các mảnh vỡ khác nhau của nó ghi lại các đoạn khác nhau của lịch sử sao Hỏa.
Các hạt nhỏ của khoáng chất zircon xuất hiện trong NWA 7034. Zircon là một “máy đo địa lý”, có nghĩa là nó ghi lại (và tiết lộ cho chúng ta) thời gian đã trôi qua kể từ khi nó kết tinh từ magma. Các nghiên cứu trước đây về NWA 7034 cho thấy nó chứa các zircon lâu đời nhất được biết đến từ sao Hỏa - một số lên đến 4,48 tỉ năm tuổi.
Zircon khá hữu ích để nghiên cứu các tác động của thiên thạch. Nó bảo tồn các thiệt hại vi mô do sóng xung kích truyền qua và những “hạt bị va chạm” này cung cấp bằng chứng chắc chắn về tác động. Tuy nhiên, không có zircon nào có khả năng gây chấn động mạnh đã được xác định trong các nghiên cứu trước đây về NWA 7034.
NWA 7034 tương tự như một loại đá trầm tích trên Trái đất được gọi là cuội kết. Trong các loại đá như vậy, mỗi khoáng chất có thể có một nguồn gốc khác nhau. Với ý nghĩ đó, các nhà nghiên cứu bắt đầu khảo sát các hạt zircon bổ sung trong NWA 7034 để xem liệu có thể tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào về tác động hay không.
Họ đã xem xét hơn 60 zircon, nhưng chỉ tìm thấy một hạt bị va chạm. Điều này có nghĩa là tác động xảy ra trước khi hạt bị trộn lẫn vào đống mảnh vỡ trở thành đá.
Đánh giá lại các mốc thời gian của sao Hỏa
Loại đặc điểm xung kích mà các nhà nghiên cứu tìm ra được gọi là "cặp song sinh biến dạng". Họ đã xác định được zircon được kết tinh cách đây 4,45 tỉ năm, khiến nó trở thành một trong những zircon lâu đời nhất được biết đến từ sao Hỏa - thậm chí còn lâu đời hơn mảnh xưa nhất được biết đến của Trái đất (cũng là zircon).
Mặc dù việc xác định tuổi tác động chính xác là rất khó, nhưng các nghiên cứu địa hóa của NWA 7034 cho thấy các thành phần chính của nó đã chịu tác động của thiên thạch khoảng 4,3 đến 4,45 tỉ năm trước.
Phát hiện của các nhà nghiên cứu đặt ra những câu hỏi mới về lịch sử tác động ban đầu của sao Hỏa. Việc xác định nguồn gốc của zircon và thời gian va chạm sẽ cung cấp bối cảnh tốt hơn để giải thích lịch sử của hành tinh đỏ như được lưu trữ trong thiên thạch NWA 7034 - và có khả năng là khung thời gian khi các điều kiện cho sự sống trên sao Hỏa có thể xuất hiện.
