Vị thế lớn hơn của Ấn Độ trên trường quốc tế trong những năm gần đây cũng như lập trường của nước này trong vấn đề xung đột Nga - Ukraina khi cạnh tranh cường quốc gia tăng được xem là lý do khiến các nước ở Đông Nam Á coi New Delhi là đối tác chiến lược, theo các nhà phân tích.
Khảo sát công bố tháng 2.2023 do Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore thực hiện chỉ ra, ngày càng nhiều người được hỏi từ 10 quốc gia thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cho biết sẽ chọn Ấn Độ, sau Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản, trong chống lại những điều bất định từ cuộc cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung Quốc.
Ấn Độ xếp hạng cuối vào năm 2022, đã tăng gấp đôi tỉ lệ ủng hộ từ 5,1% lên 11,3% để giành vị trí thứ 3 trong số 6 quốc gia và tổ chức. Tiếp sau EU, Nhật Bản, Ấn Độ lần lượt là Australia, Anh và Hàn Quốc.
Ông Daniel Markey - cố vấn cấp cao về Nam Á tại Viện Hòa bình Mỹ (USIP) - cho hay, những phát hiện này sẽ có ý nghĩa lớn hơn nếu sự ủng hộ dành cho Ấn Độ tiếp tục tăng lên trong những lần khảo sát tiếp theo.
Tuy nhiên, ông thừa nhận cả Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Bộ trưởng Ngoại giao S. Jaishankar đã “tích cực và có tiếng nói” trên trường quốc tế trong năm ngoái. Chuyên gia này đồng thời lưu ý, Ấn Độ sẽ đóng vai trò ngoại giao nổi bật trong năm 2023 thông qua việc tổ chức sự kiện của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải và hội nghị thượng đỉnh G20.
Phó giáo sư quan hệ quốc tế Rajeev Ranjan Chaturvedy tại Đại học Nalanda của Ấn Độ, cho hay, tại cuộc đối thoại kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ của ASEAN và Ấn Độ trong năm 2022, trong đó nâng cấp quan hệ của 2 bên lên thành đối tác toàn diện, cũng đã góp phần nâng cao vị thế của New Delhi trong khu vực.
Chuyên gia Chaturvedy thông tin thêm, nhiều quốc gia Đông Nam Á coi Ấn Độ là một “lực lượng hòa bình, không đe dọa” đồng thời New Delhi có tiềm năng và thể hiện hiệu quả kinh tế mạnh mẽ, nêu bật chủ nghĩa đa phương... góp phần nâng cao vị thế của nước này.
Trong báo cáo vào tháng 12.2022, Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, Ấn Độ vẫn là một trong những nền kinh tế lớn phát triển nhanh nhất thế giới. WB thậm chí còn điều chỉnh mức tăng trưởng GDP giai đoạn 2022-2023 của Ấn Độ từ 6,5% lên 6,9%.
Đương nhiên, Ấn Độ cũng đối mặt với nhiều vấn đề. Nhưng Claudia Chia - nhà phân tích nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Nam Á của Đại học Quốc gia Singapore - chỉ ra, lập trường trung lập của Ấn Độ trong xung đột Nga - Ukraina cũng góp phần làm thay đổi nhận thức trong bối cảnh nhiều nước Đông Nam Á cũng có lựa chọn tương tự.
Thêm vào đó, học giả Chia chỉ ra, hồ sơ quốc tế của Ấn Độ đã tăng lên khi New Delhi tham gia sâu vào nhóm Bộ Tứ - liên minh an ninh có sự tham gia của Ấn Độ, Mỹ, Nhật Bản và Australia - và mối quan hệ ngày càng sâu của Washington và New Delhi.
Đầu tháng 2.2023, Mỹ và Ấn Độ đã nhất trí tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực, trong đó có quốc phòng, trí tuệ nhân tạo, chuỗi cung ứng chất bán dẫn, sản xuất động cơ máy bay và các vụ phóng vào vũ trụ mang tính chất thương mại.
“ASEAN đang bắt đầu nhận thấy sự gia tăng uy tín và năng lực của Ấn Độ với tư cách đối tác kinh tế và chiến lược” - chuyên gia Chia nói, đồng thời lưu ý ASEAN ngày càng coi Ấn Độ là một “đối tác đáng mong đợi".
Ông Jagannath Panda - người đứng đầu Trung tâm Stockholm về các vấn đề Nam Á và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương - chia sẻ, khi các nước Đông Nam Á ngày càng coi Ấn Độ như một chuỗi cung ứng toàn cầu thay thế, New Delhi cần nhanh chóng cải thiện cơ sở hạ tầng trong nước và ban hành luật thân thiện với đầu tư.
“Ấn Độ cần hành động nhanh để giành được sự tín nhiệm với tư cách là một nền kinh tế đang lên. Các nước Đông Nam Á muốn thấy điều đó ở Ấn Độ để củng cố quan hệ đối tác song phương" - ông nói.
