Nhiều trường hợp người phạm tội hiếp dâm dùng tiền để hòa giải, bồi thường cho gia đình nạn nhân với mong muốn không phải ngồi tù. Vậy, pháp luật quy định thế nào về trường hợp này?
Trả lời về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) cho biết - theo quy định tại Khoản 1 Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017, người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc bằng các thủ đoạn khác để thực hiện giao cấu hoặc các hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân thì có thể bị xử lý hình sự về Tội hiếp dâm.
Trên thực tế, có nhiều trường hợp sau khi nạn nhân yêu cầu khởi tố vụ án, người thực hiện hành vi vi phạm đã đề nghị hòa giải và bồi thường cho nạn nhân một khoản tiền nhất định nhằm thuyết phục gia đình nạn nhân làm đơn bãi nại để không phải đi tù.
Về việc khởi tố theo yêu cầu của bị hại, Khoản 1 Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2021 quy định:
Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại Khoản 1 các Điều 134, 135, 136, 138, 141, 143, 155 và 156 của Bộ luật Hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.
Như vậy, theo quy định nêu trên thì trường hợp người phạm tội bị khởi tố theo Khoản 1 Điều 141 Bộ luật Hình sự về Tội hiếp dâm thuộc một trong các trường hợp khởi tố theo yêu cầu của bị hại.
Do đó, nếu người thực hiện hành vi hiếp dâm đã tiến hành hòa giải, bồi thường cho người bị hại và người bị hại không có yêu cầu khởi tố vụ án thì người vi phạm sẽ không bị khởi tố.
Ngoài ra, theo Khoản 2 Điều 155 Bộ luật này, trường hợp người bị hại đã yêu cầu khởi tố vụ án nhưng sau khi hòa giải xong lại rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức.
Có thể thấy, sau khi hòa giải xong và nhận bồi thường, người bị hại rút đơn yêu cầu khởi tố vụ án thì Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát sẽ đình chỉ vụ án. Khi đó, người có hành vi hiếp dâm theo Khoản 1 Điều 141 Bộ luật Hình sự có thể không bị truy cứu trách nhiệm hình sự và không bị đi tù.
