Theo luật sư Nguyễn Văn Cảnh - Công ty luật Nguyễn Cảnh (Đoàn luật sư tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), CMND hoặc CCCD đều là giấy tờ tùy thân của công dân do cơ quan công an có thẩm quyền cấp, chứa những thông tin cơ bản về lai lịch, nhận dạng của công dân.
Theo đó, công dân cần phải mang theo khi đi lại, giao dịch; đồng thời có nghĩa vụ xuất trình khi người có thẩm quyền yêu cầu kiểm tra, kiểm soát để chứng nhận.
Nếu không có bản chính, người dân có thể xuất trình bản sao có chứng thực hợp lệ để thay thế nếu có.
Hiện nay, người dân cũng có thể sử dụng tài khoản định danh điện tử (VNEID) mức độ 2 tương đương như việc sử dụng thẻ căn cước công dân, hoặc tương đương hộ chiếu với trường hợp là người nước ngoài, theo quy định tại khoản 5 điều 13 Nghị định 59/2022/NĐ-CP để xuất trình khi có yêu cầu.
Việc không xuất trình được giấy tờ tùy thân (hoặc tài khoản VNEID mức độ 2) khi bị cơ quan chức năng kiểm tra hoàn toàn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021 bằng hình thức cảnh cáo, hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng.
Khi bị mất CCCD, bạn có thể làm thủ tục cấp lại theo quy định. Nếu không thực hiện có thể bị xử phạt theo điểm a khoản 2 điều 23 Luật Căn cước Công dân; điểm b khoản 1 Điều 10 của Nghị định 144 về hành vi không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD.