Hoang mang trước nhiều lựa chọn
Đạt thành tích học tập ở mức khá, luôn nỗ lực học tập và đạt điểm cao trong các kỳ thi, Hoàng Xuân Thanh - học sinh Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh (Thái Bình) luôn nung nấu ước mơ được học đại học. Thế nhưng, hoàn cảnh gia đình lại níu em lại và thúc giục em đi xuất khẩu lao động.
"Hiện tại, em vừa đi học, vừa tranh thủ đi làm thêm để kiếm tiền nộp học phí.
Em mới có dự định đi xuất khẩu lao động đầu năm lớp 12 vì thấy nhiều anh chị gần nhà đi nước ngoài làm, sau đó gửi tiền về cho bố mẹ nuôi các em đi học, xây nhà… Em cũng mong đỡ đần gia đình như vậy. Đi làm sẽ nhanh có vốn, bố mẹ không cần lo lắng chạy vạy từng khoản học phí cho em vào đại học" - Xuân Thanh tâm sự.
Rơi vào trạng thái hoang mang về định hướng tương lai, Nguyễn Thị Phương - học sinh Trường THPT Phúc Thọ (Hà Nội) cho biết - lực học của em chỉ ở mức trung bình khá, nếu học đại học chỉ đậu những trường "kém hot" hoặc học cao đẳng, ra trường khó xin việc. Nhưng nếu đi làm sẽ có tiền để trang trải cuộc sống mà không cần phụ thuộc vào gia đình.
“Trước mắt em có rất nhiều kỳ thi, nếu như xác định chỉ thi để lấy bằng tốt nghiệp thì việc học sẽ nhàn hơn và không chịu áp lực thi cử. Còn nếu lựa chọn đại học thì em sẽ phải đăng ký học thêm môn Toán và tiếng Anh để có thể tự tin hơn. Em đang đợi kết quả của đợt thi thử sắp tới để đưa ra quyết định vì em vẫn muốn đi học” - Phương chia sẻ.
Lời khuyên từ giáo viên
Thấu hiểu học sinh trong giai đoạn khủng hoảng cuối cấp, cô Nguyễn Thị Mai Loan - giáo viên Trường THPT chuyên Bắc Ninh (Bắc Ninh) cho biết, học đại học hoặc đi làm sẽ có ưu nhược điểm, cơ hội và thách thức khác nhau, nhưng mục đích cuối cùng là có công việc và tạo ra giá trị cho xã hội.
"Những bạn lựa chọn đi làm sau khi tốt nghiệp THPT sẽ có công việc bị hạn chế, chủ yếu dừng ở trình độ lao động phổ thông, như vậy sẽ khó tiến xa hay phát triển toàn diện.
Các bạn học đại học sẽ được học tập ở các môi trường đào tạo chuyên nghiệp, có cơ hội việc làm và thăng tiến lớn hơn. Nếu có thể, các bạn vẫn nên lựa chọn học đại học, sau đó tìm kiếm cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp" - cô Loan đưa ra lời khuyên.
Còn thầy Nguyễn Duy Khánh - giáo viên tại Hệ thống giáo dục trực tuyến MClass (Hà Nội) đưa ra lời khuyên, học sinh cần dựa trên mục tiêu, mong muốn, năng lực học tập và hoàn cảnh thực tế của mình để đưa ra quyết định chính xác.
“Đối với những em đặt mục tiêu thi đại học cần trau dồi kiến thức, nỗ lực trong các kỳ thi cũng như toàn quá trình ôn luyện. Những em có gia đình thực sự khó khăn và muốn xét tuyển vào các trường trong nước có thể chia sẻ với nhà trường, địa phương để có sự hỗ trợ vay vốn, tập trung tối đa cho việc học.
Trường hợp các em không có hứng thú trong việc học, năng lực học tập không tốt có thể vào các trường đào tạo nghề hoặc đi xuất khẩu lao động… Dù lựa chọn con đường nào cũng cần xác định rõ mục tiêu và thực hiện” - thầy Khánh nói.
Nhiều trường hợp học sinh không có định hướng, quyết định đi làm một vài năm sau đó muốn quay trở lại học tập, thầy Khánh cho rằng sẽ rất khó và ít cơ hội về sau. Lý do là hiện nay, các em học sinh khối 12 đang học chương trình cũ, còn học sinh khối 10 đang học chương trình mới, đến năm 2025, tất cả kỳ thi đều có sự thay đổi. Đối với học sinh dự định thi lại vào các trường đại học sẽ rất bất lợi.
"Thời điểm hiện tại đang giao thoa giữa chương trình mới và chương trình cũ nên học sinh phải quyết định dứt khoát, rõ ràng giữa việc học đại học, học nghề, xuất khẩu lao động để tránh hối tiếc" - thầy Khánh đưa ra lời khuyên.
