Sau những ồn ào, đặc biệt là các phản biện từ những người có hiểu biết và trách nhiệm liên quan đến Hoàng tộc triều Nguyễn chuyện Hoa hậu Hà Kiều Anh tự nhận mình là "công chúa đời thứ 7 triều Nguyễn", Hà Kiều Anh vẫn không tự nhận mình bị "lỗi kiến thức".
Trên trang cá nhân của mình, Hà Kiều Anh đã lên tiếng giải thích, khuyên mọi người rằng nên đọc kĩ những lời bản thân cô chia sẻ vì thông tin cô là "công chúa đời thứ 7 của triều Nguyễn" là từ bà nội cô kể lại, chứ không phải do cô tự nhận.
"Bà nội tôi hay nói như vậy, chứ tôi không có nói như thế. Khi nào tôi nói là công chúa đời thứ 7 thì mới là tôi tự xưng danh cho mình. Ở nhà bạn có con gái, cháu gái... bạn cưng, bạn thương, bạn gọi là công chúa là điều bình thường..." - Hà Kiều Anh nói.
Những lời thanh minh của Hà Kiểu Anh là một ví dụ về "Như thị ngã văn" - "Tôi nghe như vậy" thường thấy trong kinh Phật và đang được "tư duy" khá phổ biến trên cộng đồng mạng.
"Tôi nghe như vậy" thì tôi nói vậy, còn đúng sai thì tôi không cần biết, tôi không chịu trách nhiệm. Nó khác hẳn với câu "Thường văn" - "Tôi thường nghe nói rằng" hay được mở đầu trong các thể phú, minh, từ... của Hán văn, kiểu Bình Ngô Đại Cáo hay "Ngày xửa ngày xưa..." trong truyện cổ tích Việt Nam.
"Tôi thường nghe nói rằng" là kiểu nghe và phát có chọn lọc, là lời kể lại có trách nhiệm, đúng sai rõ ràng chứ không phải kiểu "tôi nghe bà nội nói thế thì tôi nói thế"...
Bạn đọc, người ta có thể bỏ qua thái độ "như thị ngã văn" đối với người bình thường. Nhưng với một hoa hậu buộc phải cẩn trọng lời ăn tiếng nói, cách cư xử... trước công chúng như Hà Kiều Anh thì đó là một "lỗi" tư duy và nhận thức cần phải được chỉnh sửa.
Về gia thế liên quan đến chuyện "công chúa đời thứ 7 triều Nguyễn" của Hoa hậu Hà Kiều Anh, đó là một phép suy đoán nôm na từ những mối quan hệ huyết thống phức tạp mà cô dẫn ra như thế này:
Chị A có bà nội là B. Bà B là con của bà C. Bà C là cháu ông D. Ông D là hoàng tử thứ 11 của một vị vua. Suy ra chị A là công chúa đời thứ 7 của vị vua đó.
Thật ra nói ngắn gọn, Hà Kiều Anh chỉ là cháu ngoại của một bà hoàng cô vốn là con gái của một hoàng thân (Tuy Lý Vương). Vậy nên, Hà Kiều Anh là người có bà con xa phía bên ngoại của Hoàng tộc triều Nguyễn.
Tuy nhiên, cũng cần thông cảm bởi trong mớ quan hệ nội ngoại rối rắm qua nhiều đời như đã dẫn, có lẽ Hà Kiều Anh hoặc bà nội cô ấy không biết diễn đạt từ gì nên nói đại là "công chúa"... cho oai!
Cũng cần nhắc đến một thực tế rằng, cho đến thời điểm này, hai chữ "công chúa" và nhiều vấn đề khác liên quan đến triều Nguyễn vẫn chưa phải là khoa học thường thức với số đông, kể cả số đông những người trong Hoàng tộc.
Không phải ai cũng biết con gái vua triều Nguyễn chỉ gọi là Hoàng nữ và chỉ gọi là công chúa khi được vua sách phong tước hiệu. Và ngay cả công chúa cũng có người được phong kèm danh hiệu người không...
Nếu không đọc Hội điển và các công trình nghiên cứu, khi chạm đến lĩnh vực này, ai trong chúng ta đều có thể mở đầu bằng "như thị ngã văn"...
