Hát Sắc bùa - lối chúc Tết độc đáo của đồng bào Mường tại Nho Quan

    NGUYỄN TRƯỜNG |

    Khi những bông hoa đào phai với sắc màu hồng nhạt đang đua nhau khoe sắc, đồng bào dân tộc Mường ở miền núi (huyện Nho Quan, Ninh Bình) tạm gác lại những bộn bề khó khăn trong cuộc sống để tận hưởng không khí mùa Xuân đang về. Nét đặc trưng trong ngày Tết của đồng bào dân tộc Mường nơi đây đó chính là tiếng cồng chiêng cùng với điệu hát Sắc bùa vang lên khắp thôn bản. Đây là lối chúc Tết độc đáo của đồng bào dân tộc Mường tại vùng núi Nho Quan.

    Hiện nay, người Mường ở Ninh Bình hiện có trên hai vạn người, sống chủ yếu ở các xã miền núi của huyện Nho Quan như: Cúc Phương, Kỳ Phú, Phú Long... Mùa xuân về là dịp để đồng bào người Mường ở đây thể hiện những nét văn hoá đặc trưng của riêng mình. Ảnh: NT
    Hiện nay, người Mường ở Ninh Bình có trên hai vạn người, sống chủ yếu ở các xã miền núi của huyện Nho Quan như: Cúc Phương, Kỳ Phú, Phú Long... Mùa xuân về là dịp để đồng bào người Mường ở đây thể hiện những nét văn hoá đặc trưng của riêng mình. Ảnh: NT
    Trong không khí vui tươi đón chào năm mới, những cuộc hát Sắc bùa như một món ăn tinh thần không thể thiếu của người Mường. Ảnh: NT
    Trong không khí vui tươi đón chào năm mới, những cuộc hát Sắc bùa như một món ăn tinh thần không thể thiếu của người Mường. Ảnh: NT
    Hát Sắc bùa chúc Tết của người Mường, Nho Quan vốn có có từ rất lâu trong đời sống sinh hoạt của bà con. Hát Sắc bùa vốn là hình thức dân ca nghi lễ, hát chúc mừng năm mới rất phổ biến của đồng bào Mường, nó thể hiện những khát vọng hạnh phúc, bình yên của con người trước thềm năm mới. Ảnh: NT
    Hát Sắc bùa chúc Tết của người Mường, Nho Quan vốn có có từ rất lâu trong đời sống sinh hoạt của bà con. Hát Sắc bùa vốn là hình thức dân ca nghi lễ, hát chúc mừng năm mới rất phổ biến của đồng bào Mường, nó thể hiện những khát vọng hạnh phúc, bình yên của con người trước thềm năm mới. Ảnh: NT
    Theo truyền thống, cứ đến cuối năm họ lại thành lập một phường bùa, phường bùa này có từ 4 đến 7 người, đứng đầu mỗi phường có một ông cái gọi là “Trùm phường”. “Trùm phường” thường phải là người có giọng hát tốt, có năng khiếu lĩnh xướng để đỡ giọng cho cả phường và có khả năng ứng xử tình huống nhanh. Về phong thái ăn mặc “Trùm phường” cũng phải khác những người trong đoàn, vì họ là người cầm chịch điều khiển, nên gần như họ là chỉ huy trong một dàn nhạc. Ảnh: NT
    Theo truyền thống, cứ đến cuối năm họ lại thành lập một phường bùa, phường bùa này có từ 4 đến 7 người, đứng đầu mỗi phường có một ông cái gọi là “Trùm phường”. “Trùm phường” thường phải là người có giọng hát tốt, có năng khiếu lĩnh xướng để đỡ giọng cho cả phường và có khả năng ứng xử tình huống nhanh. Về phong thái ăn mặc “Trùm phường” cũng phải khác những người trong đoàn, vì họ là người cầm chịch điều khiển, nên gần như họ là chỉ huy trong một dàn nhạc. Ảnh: NT
    Nhạc cụ chính trong mỗi cuộc hát Sắc bùa là cồng, chiêng đây là loại nhạc cụ duy nhất trong mỗi cuộc hát Sắc bùa. Trước kia mỗi phường bùa ở Nho Quan có dàn Cồng, Chiêng gồm 8 loại như: Cồng tiểu, Cồng trung, Cồng đại. Họ đến từng nhà hát chúc Tết, nhưng những câu hát, ứng tác lời ca, ứng khẩu với những câu chúc tụng ngày xuân phù hợp với hoàn cảnh mỗi gia đình. Ảnh: NT
    Nhạc cụ chính trong mỗi cuộc hát Sắc bùa là cồng, chiêng đây là loại nhạc cụ duy nhất trong mỗi cuộc hát Sắc bùa. Trước kia mỗi phường bùa ở Nho Quan có dàn cồng, chiêng gồm 8 loại như: Cồng tiểu, cồng trung, cồng đại. Họ đến từng nhà hát chúc Tết, nhưng những câu hát, ứng tác lời ca, ứng khẩu với những câu chúc tụng ngày xuân phù hợp với hoàn cảnh mỗi gia đình. Ảnh: NT
    Ngay từ những ngày cuối năm, đồng bào Mường nơi đây đã chuẩn bị tập luyện từ rất sớm và bắt đầu hát từ đêm giao thừa cho tới hết ngày mồng 7 Tết. Sau thời khắc giao thừa, cả phường theo hướng dẫn của “Trùm phường” đi đến các nhà trong bản làng để hát chúc tết với mục đích nhằm chúc tụng đầu xuân hoặc chúc mừng các thành quả mà gia chủ đã đạt được trong năm cũ. Ảnh: NT
    Ngay từ những ngày cuối năm, đồng bào Mường nơi đây đã chuẩn bị tập luyện từ rất sớm và bắt đầu hát từ đêm giao thừa cho tới hết ngày mồng 7 Tết. Sau thời khắc giao thừa, cả phường theo hướng dẫn của “Trùm phường” đi đến các nhà trong bản làng để hát chúc tết với mục đích nhằm chúc tụng đầu xuân hoặc chúc mừng các thành quả mà gia chủ đã đạt được trong năm cũ. Ảnh: NT
    Ngoài hát Sắc bùa thì một số tiết mục khác như múa sập cũng được thể hiện trong ngày Tết. Ảnh: NT
    Ngoài hát Sắc bùa thì một số tiết mục khác như múa sập cũng được thể hiện trong ngày Tết. Ảnh: NT
    Ngày nay chủ yếu là lớp trẻ người Mường, Nho Quan đảm nhận việc hát Sắc bùa. Một cuộc hát Sắc bùa đầy đủ thường có hai phần: phần đầu có tính chất nghi lễ - phong tục, tiếp đến là phần diễn xướng góp vui có tính chất thiên về sinh hoạt văn nghệ. Ảnh: NT
    Ngày nay chủ yếu là lớp trẻ người Mường, Nho Quan đảm nhận việc hát Sắc bùa. Một cuộc hát Sắc bùa đầy đủ thường có hai phần: Phần đầu có tính chất nghi lễ - phong tục, tiếp đến là phần diễn xướng góp vui có tính chất thiên về sinh hoạt văn nghệ. Ảnh: NT
    NGUYỄN TRƯỜNG
    TIN LIÊN QUAN
    Google Doodle ngày mùng 1 Tết Nguyên đán Canh Tý 2020. Ảnh chụp màn hình.

    Doodle chúc mừng năm mới của Google chúc Tết Canh Tý riêng Việt Nam

    Thanh Hà |

    Google Doodle ngày 25.1 (Mùng 1 Tết Nguyên đán Canh Tý 2020) là hình ảnh con chuột - linh vật của năm Canh Tý.

    Các nghệ sĩ hài và Hoa hậu, Á hậu Việt gửi lời chúc Tết báo Lao Động 2020

    Nhóm PV |

    Nghệ sĩ Xuân Bắc, nghệ sĩ Tự Long, nghệ sĩ Công Lý, Hoa hậu Đỗ Mỹ Linh, Hoa hậu Tiểu Vy cùng loạt nghệ sĩ, Á hậu đã gửi những lời chúc Tết thân thương nhất tới báo Lao Động cùng toàn thể độc giả.

    Chủ tịch Tổng LĐLĐVN chúc Tết xuân Canh Tý công nhân lao động cả nước

    Nhóm PV |

    Nhân dịp đón xuân mới Canh Tý 2020, đồng chí Nguyễn Đình Khang – Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã gửi lời chúc Tết đến toàn thể công nhân và người lao động trong cả nước.

    Lô hàng cứu trợ khẩn cấp đầu tiên từ Australia về Việt Nam

    Phạm Huyền |

    Chính phủ Australia công bố cung cấp cho Việt Nam khoản viện trợ ban đầu trị giá 3 triệu AUD nhằm ứng phó với các thiệt hại do siêu bão Yagi gây ra.

    Hình ảnh cặp vợ chồng cùng con nhỏ giữa dòng nước lũ là content. Ảnh: Mạng xã hội

    Hình ảnh vợ chồng địu con giữa nước lũ là dàn dựng câu view

    Lam Thanh |

    Hà Giang - Bức ảnh cặp vợ chồng địu con nhỏ sơ tán giữa dòng nước lũ thực chất chỉ để làm content câu view.

    Đại tướng Phan Văn Giang gửi thư động viên cán bộ, chiến sĩ đang tham gia phòng chống, khắc phục hậu quả bão số 3. Ảnh: Trọng Hải

    Đại tướng Phan Văn Giang gửi thư động viên cán bộ, chiến sĩ

    Vương Trần |

    Đại tướng Phan Văn Giang đã gửi thư động viên cán bộ, chiến sĩ toàn quân và dân quân tự vệ đang thực hiện nhiệm vụ khắc phục hậu quả cơn bão số 3.

    Nhiều khu vực vùng ngoài đê phường Cửa Nam nước đã lên cao. Ảnh: Hà Vi

    Các sông lớn ở Nam Định vượt báo động 3, di dời hơn 12.000 dân

    Lương Hà |

    Mực nước trên sông Hồng, sông Đáy, sông Đào... đoạn qua Nam Định ngày 11.9 đã vượt mức báo động 3, hơn 12.000 dân tại nhiều huyện, thành phố phải di dời.

    Ông Trần Hồng Thái (trái) nhận quyết định từ Ban Tổ chức Trung ương giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng vào tháng 8.2024. Ảnh: VGP

    Phê chuẩn ông Trần Hồng Thái giữ chức Chủ tịch tỉnh Lâm Đồng

    PHẠM ĐÔNG |

    Thủ tướng Chính phủ đã phê chuẩn kết quả bầu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng đối với ông Trần Hồng Thái, Phó Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng.