Khát vọng chấn hưng, phát triển văn hóa dân tộc Việt Nam

Trải qua hàng nghìn năm thăng trầm của lịch sử, chúng ta vẫn đang giữ gìn một nền văn hoá truyền thống giàu bản sắc, độc đáo và có sức mạnh riêng. Nền tảng sức mạnh ấy làm cho chúng ta đứng vững trong việc giữ gìn, tiếp thu, tiếp biến văn hoá.

Văn hoá trở thành nguồn lực, sức mạnh nội sinh

Tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vừa diễn ra, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng. Nhắc lại câu nói của Bác Hồ “Văn hoá soi đường cho quốc dân đi”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chia sẻ thêm: “Trước đây, có vị tiền bối nói, văn hóa là nói lên bản sắc của dân tộc, văn hóa còn dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất. Bản sắc văn hóa không còn thì không nói lên dân tộc nữa”.

Trong bài phát biểu, Tổng Bí thư cũng nhiều lần nhắc tới cụm từ “chấn hưng và phát triển nền văn hoá Việt Nam trong thời gian tới”. Người đứng đầu Đảng nêu rõ 6 nhiệm vụ trọng tâm và 4 giải pháp để chấn hưng và phát triển văn hoá, xây dựng con người Việt Nam.

Là đại biểu trực tiếp tham dự hội nghị quan trọng này, TS Nguyễn Viết Chức - nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội (nay là Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục) - chia sẻ: Trong bài phát biểu, Tổng Bí thư đã dẫn chứng về nhiều giai đoạn lịch sử, nhắc nhở về ý chí độc lập tự cường của dân tộc, đồng thời nhấn mạnh thông điệp về chấn hưng văn hoá, phát triển đất nước. Bài phát biểu như một sự trải lòng của người đứng đầu Đảng với sự nghiệp phát triển văn hoá nước nhà, sự chia sẻ với giới văn nghệ sĩ, giản dị nhưng sâu sắc.

“Tổng Bí thư tiếp tục khẳng định thông điệp về việc đặt văn hoá phải ngang tầm với chính trị và kinh tế, không thể bỏ rơi văn hoá. Mong muốn giai đoạn tới, văn hóa phải thực sự thấm sâu vào mọi lĩnh vực, phải trở thành nguồn lực nội sinh cho sự phát triển. “Văn hoá soi đường cho quốc dân đi”, văn hoá kiến quốc để người dân Việt Nam xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường” - TS Nguyễn Viết Chức nói.

Nhắc tới thông điệp mà Tổng Bí thư nhấn mạnh nhiều lần trong bài phát biểu “Văn hoá là hồn cốt dân tộc, văn hoá còn, thì dân tộc còn”, TS Nguyễn Viết Chức cho hay, điều này khẳng định vai trò của văn hoá trong quá trình phát triển của dân tộc. Trải qua hàng nghìn năm thăng trầm của lịch sử, chúng ta vẫn đang giữ gìn một nền văn hoá truyền thống giàu bản sắc, độc đáo và có sức mạnh riêng. Nền tảng sức mạnh ấy làm cho chúng ta đứng vững trong việc giữ gìn, tiếp thu, tiếp biến văn hoá.

“Chúng ta hội nhập, có tiếp thu văn hoá của thế giới để làm giàu cho văn hoá dân tộc nhưng không phải cái gì cũng tiếp thu, không phải tiếp thu theo kiểu “vơ bèo, vạt tép” mà tiếp thu những tinh hoa văn hoá nhân loại. Mặt khác, khi tiếp thu vào nước ta cũng có những sự tiếp biến để thay đổi, để phù hợp với bản sắc, văn hoá con người Việt Nam” - TS Nguyễn Viết Chức nhấn mạnh.

Cũng theo TS Nguyễn Viết Chức, trong bài phát biểu, Tổng Bí thư đã nhắc tới việc chấn hưng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam. Đây là điều mong muốn của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. TS Chức cho rằng, chấn hưng văn hoá để phát triển khoa học, phát triển con người bền vững. Chấn hưng văn hoá để nâng cao vị thế con người, nâng cao sự hiểu biết của con người, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, từ đó làm tăng “sức mạnh mềm” của dân tộc. Từ đó thực hiện thắng lợi các mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.

Tạo động lực, niềm tin cho những người làm văn hoá

Nghệ sĩ nhân dân (NSND) Vương Duy Biên - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam - cũng chia sẻ: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu sâu sắc, đậm chất văn hóa. Trong bài phát biểu, Tổng Bí thư đã chỉ ra rất đúng, rất trúng với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật những mặt được và chưa được của việc phát triển văn hóa. NSND Vương Duy Biên cho rằng, thông điệp của Hội nghị Văn hoá toàn quốc, đặc biệt là bài phát biểu của Tổng Bí thư được lan tỏa tốt sẽ tạo một cú hích rất lớn cho công tác văn hóa. Đường lối, quan điểm của Đảng về phát triển văn hóa đã đầy đủ, sâu sắc. Vấn đề của chúng ta là thể chế hóa, cụ thể hóa bằng các chính sách, việc làm thiết thực.

Cùng trao đổi, NSƯT Xuân Bắc - Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam - cho rằng, bài phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng rất ấm áp và gần gũi. Người đứng đầu Đảng đã có những tâm sự, chia sẻ cũng là những lời hiệu triệu đối với sự nghiệp văn hoá. Chúng ta thấy ở đây sự đau đáu của Tổng Bí thư mong muốn văn hóa được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội. Những quan điểm, với những vấn đề, chỉ đạo của Tổng Bí thư đưa ra rất gần gũi, tạo động lực, niềm tin cho những người làm văn hóa nói chung.

“Tôi đặc biệt chú ý đến những câu ca dao từ thuở vỡ lòng chúng ta đã được học trong bài phát biểu của Tổng Bí thư. Những câu ca dao gần gũi, thân thiết, mộc mạc, chân tình hầu như người Việt Nam nào cũng biết. Tổng Bí thư đã đọc lại để cho chúng ta thấy rằng đừng có bỏ quên những điều đó, những điều tưởng như chúng ta đều biết đến, nhưng nếu chúng ta không hành động thì những hiểu biết của chúng ta dường như vô nghĩa. Phải hun đúc nó lên trở thành những nét đẹp của người Việt Nam” - NSƯT Xuân Bắc nói.

Cũng theo NSƯT Xuân Bắc, trong bài phát biểu, Tổng Bí thư khẳng định rất rõ ràng rằng, mỗi văn, nghệ sĩ là những hạt nhân, là nền tảng rất quan trọng để truyền đạt văn hóa, để nhân rộng văn hóa, nâng cao nhận thức cho mọi người về văn hóa. Những người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật nói chung đều phải luôn luôn tu dưỡng, hoàn thiện chính mình để có nhận thức đúng đắn, từ đó đưa vào tác phẩm của mình để truyền đạt những nội dung, đưa ra những tư tưởng, định hướng những giá trị thẩm mỹ cho người xem, đọc, nghe.