Quyết định công nhận 5 di tích được Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam ký ngày 29.12, căn cứ theo Luật Di sản văn hóa và đề nghị của Bộ trưởng Văn hóa Thể Thao và Du lịch. 5 di tích quốc gia đặc biệt được Thủ tướng công nhận gồm: Di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá (thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai); di tích khảo cổ Văn hóa Sa Huỳnh (Thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi); di tích kiến trúc nghệ thuật Cụm đình Hương Canh (huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc); di tích lịch sử Đền thờ Vua Mai Hắc Đế (huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An; di tích lịch sử Địa điểm Chiến thắng Ấp Bắc (thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang).
Tại Quảng Ngãi, Văn hóa Sa Huỳnh được nhà khảo cổ học người Pháp M.Vinet phát hiện năm 1909 ở phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ. Từ khu mộ chum Sa Huỳnh, các nhà khảo cổ qua nhiều đợt khai quật đã phát hiện khoảng 500 mộ chum và nhiều đồ tùy táng của nền văn minh tồn tại 2.000-3.000 năm trước phân bố chủ yếu ở miền Trung.
Năm 1997, di tích khảo cổ học Văn hóa Sa Huỳnh được Bộ Văn hóa Thể Thao và Du lịch xếp hạng di tích quốc gia với hai khu vực được bảo vệ là Phú Khương và Gò Ma Vương (ở xã Phổ Thạnh, và Phổ Khánh). Đến 2017, UBND tỉnh Quảng Ngãi lập hồ sơ di tích quốc gia đặc biệt đối với văn hóa Sa Huỳnh, nhưng vì nhiều lý do, trong đó có dự án điện mặt trời trên vùng lõi di tích, nên hồ sơ bị gác lại. Mới đây, Quảng Ngãi đã dừng dự án điện mặt trời, tiếp tục lập hồ sơ khoa học về di tích văn hóa Sa Huỳnh để trình Bộ Văn hóa Thể Thao và Du lịch.
Theo hồ sơ, di tích văn hóa Sa Huỳnh gồm 5 điểm di tích: Long Thạnh (Gò Ma Vương), Phú Khương, Thạnh Đức, đầm An Khê và lạch An Khê, quần thể di tích Chăm Pa, thuộc xã Phổ Khánh và phường Phổ Thạnh.
Các nhà khoa học nhận định, giá trị di sản văn hóa Sa Huỳnh, Chăm Pa, Đại Việt ở quần thể này vẫn còn nguyên vẹn với tính xác thực cao. Từ đó có thể xây dựng khu di tích văn hóa Sa Huỳnh thành trung tâm bảo tồn và phát huy giá trị di sản này đại diện cho cả khu vực miền Trung - Tây Nguyên.
