Triển lãm ảnh “Thư Đồng Văn” của NSND Nguyễn Hữu Tuấn diễn ra tại số 2 Lê Thái Tổ, quận Hoàn Kiếm (Hà Nội), kéo dài đến ngày 5.10.2018, do Trung tâm Thông tin Văn hoá Hồ Gươm kết hợp với Lab 36+ tổ chức. Triển lãm ẩn chứa nhiều giá trị nhân học, dân tộc quý về cộng đồng dân tộc Mông đang cư ngụ nơi vùng cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang).
“Thư Đồng Văn” giới thiệu gần 50 tác phẩm nhiếp ảnh chụp bằng phim nhựa đen - trắng, được tác giả ghi lại qua những chuyến đi tới nơi vùng cao này ở phía Bắc Việt Nam. Không có những bức ảnh “sặc sỡ”, “lung linh” mang tính quảng bá du lịch. Cũng chẳng có những bức ảnh gợi sự tò mò các nét riêng trong sinh hoạt của người dân vùng cao, như “chợ tình”... Chỉ có cảnh sắc thiên nhiên và những gương mặt người dân mang nét đẹp thuần khiết, bình dị vốn có ở nơi đây.
Đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh là người được nhà quay phim -NSND Nguyễn Hữu Tuấn hợp tác trong phần hình ảnh ở một số bộ phim truyện nhựa của ông, như “Thị xã trong tầm tay”, “Trở về” và “Thương nhớ đồng quê” đã chia sẻ, đại ý: “Nguyễn Hữu Tuấn là một nghệ sĩ hàng đầu trong nghệ thuật hình ảnh: Hình ảnh tĩnh (nhiếp ảnh) và hình ảnh động (điện ảnh ). Nhưng, Nguyễn Hữu Tuấn bộc lộ mình rõ nhất là trong nhiếp ảnh. Với cái máy ảnh trong tay, anh vừa là nhạc trưởng, vừa là dàn nhạc của chính mình (trong điện ảnh có hơi khác một chút, vì đó là nghệ thuât tổng hợp, tất cả đều theo sự chỉ huy của người nhạc trưởng - tức đạo diễn phim).
Sự xuất hiện của một tên tuổi nào đó làm ta chú ý chính là cái giọng điệu của anh ta, chứ chưa hẳn là những gì anh ta nói. Quan trọng không phải là anh ta nói gì, mà là anh ta nói như thế nào - tức là cái giong điệu của anh ấy. Cho đến triển lãm này (sau một số triển lãm ảnh trước đây của Nguyễn Hữu Tuấn), ta có thể khẳng định rằng Nguyễn Hữu Tuấn đã có một giọng điệu riêng không lẫn với ai khác trong nghệ thuật. Đó là một giọng điệu “lặng lẽ, khiêm nhường, ẩn mình sau hiện thực mà anh quan sát và ghi nhận được bằng ống kính của mình”.
Nguyễn Hữu Tuấn luôn săn tìm những vẻ đẹp bình dị, mộc mạc trong đời thường. Cái đẹp trong những bức ảnh của anh là cái đẹp của sự từ chối những gì hào nhoáng mầu mè, tước bỏ những gì gọi là thừa thãi bên ngoài để đi sâu vào cốt lõi của hiện thực...”.
Giữa Hà Nội, xem triển lãm ảnh và bộ phim cùng tên “Thư Đồng Văn” của NSND Nguyễn Hữu Tuấn, lại dội nhớ trong tôi - người đã từng có vài năm sống và làm việc ở Hà Giang - những hình ảnh, kỷ niệm về sự hùng vĩ của cao nguyên đá Đồng Văn, về sự mộc mạc, hồn nhiên, chấp nhận đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống của đồng bào dân tộc Mông...
LÊ QUANG VINH
