Phù hợp nhưng chưa hiệu quả
Theo Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VHTTDL) - Vương Duy Biên, về cơ bản các hoạt động nghệ thuật của những nghệ sĩ gốc Việt cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài được đánh giá là phù hợp với pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên, do bối cảnh lịch sử và sự khác biệt về văn hoá và thể chế, hạn chế về tiếp cận thông tin về quê hương nên có một số nghệ sĩ chưa nhận thức đầy đủ hoặc tham gia vào những chương trình biểu diễn có nội dung đi ngược đường lối của Đảng, pháp luật Nhà nước, xâm phạm lợi ích dân tộc cũng như tạo ra những định hướng tiêu cực trong cộng đồng người Việt Nam tại nước ngoài.
Thứ trưởng Vương Duy Biên cũng khẳng định, việc sửa đổi Nghị định 79 là cần thiết nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân về Việt Nam tham gia hoạt động nghệ thuật đồng thời đảm bảo nội dung phù hợp với quy định pháp luật Việt Nam.
Trên thực tế, việc cấp giấy phép biểu diễn cho nhiều nghệ sĩ được xem xét dựa trên đề nghị của doanh nghiệp. Việc xét duyệt này từng được cho là phù hợp khi tần suất về Việt Nam biểu diễn còn ít, có thể đảm bảo công tác quản lý nhưng thời gian gần đây, nghệ sĩ hải ngoại về Việt Nam tăng lên đáng kể (trung bình mỗi năm về 2 lượt, mỗi lượt kéo dài khoảng 3 tháng) dẫn đến tăng phát sinh thủ tục hành chính và cả chi phí.
Ông Lê Minh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục nghệ thuật biểu diễn cho biết sẽ thay đổi nội dung chính sách từ việc cấp giấy phép cho nhiều pháp nhân thành cấp giấy phép trực tiếp cho nghệ sĩ là người Việt Nam định cư ở nước ngoài có đề nghị trở về quê hương biểu diễn. Điều này sẽ làm giản lược thủ tục hành chính trong công tác quản lý, nhất là dễ dàng kiểm soát hoạt động biểu diễn, tạm dừng hay đình chỉ cá nhân nghệ sĩ vi phạm quy định.
Ý thức từ trách nhiệm
Bà Phạm Kim Dung - Chủ tịch HĐQT Cty giải trí Sen Vàng - thẳng thắn nhìn nhận nếu cấp giấy phép trực tiếp cho nghệ sĩ không cần thông qua doanh nghiệp là cách thức giản lược thủ tục có tính rườm rà nhưng ngược lại, cũng gây một khó khăn khác khi người nghệ sĩ chưa có ý thức trong sự lựa chọn chương trình mà tham gia tràn lan thì việc bị đình chỉ biểu diễn hay cấm lên sóng truyền hình sẽ gây thiệt hại không nhỏ đối với đơn vị sản xuất.
Bà Dung đề nghị, bên cạnh việc cấp giấy phép trực tiếp cho nghệ sĩ thì nên có thêm chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp nhằm giảm bớt rủi ro khi thực hiện chương trình có nghệ sĩ hải ngoại tham gia.
Ngoài ra, vấn đề cắt giảm điều kiện kinh doanh lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn đối với các điều kiện liên quan thực thi quyền tác giả cũng thu hút sự chú ý và bàn luận. Với việc áp dụng thủ tục từng ban hành, cơ quan Nhà nước được cho là không thực hiện đúng thẩm quyền khi kiểm tra việc xác lập, thực hiện quan hệ thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Sở hữu trí tuệ. Vì vậy, nhiều ý kiến đồng tình rằng nên đưa quy định vào căn cứ pháp lý để doanh nghiệp, đơn vị tổ chức tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về thực thi quyền tác giả, quyền liên quan.
Với cơ sở từ những góp ý trên, Bộ VHTTDL sẽ chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo báo cáo. Đối với những vấn đề có ý kiến khác nhau sẽ được nghiên cứu, giải trình và làm rõ trong từng hạng mục. Được biết, dự thảo Nghị định quy định về hoạt động nghệ thuật biểu diễn dự kiến sẽ trình Chính phủ vào Quý IV tới.
