Những ngày qua, dư luận xôn xao khi Nhật Bản mở cuộc điều tra tìm thủ phạm vẽ bậy lên một di tích lịch sử và nghi là người Việt Nam. Điều này không chỉ làm dấy lên sự phẫn nộ đối với người dân nước Nhật mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho hành động đáng xấu hổ mà trước giờ chúng ta vẫn "nhắm mắt làm ngơ" của nhiều người Việt.
Trên thực tế, nhiều địa điểm văn hoá, di tích lịch sử của Việt Nam bị chính những người Việt "bôi bẩn" một cách tuỳ tiện, thậm chí đó còn được nhiều người xem là cách để lưu lại dấu ấn. Những dòng chữ khắc tên, thể hiện tình yêu hay cả câu chửi thề tục tĩu cũng có thể xuất hiện ở nhiều nơi được coi là di tích lịch sử. Tưởng tượng, những di tích lịch sử như một người con gái đẹp và những chữ viết chằng chịt có khác gì những vệt "rạch mặt" khiến "cô gái" trở nên xấu xí?
Chia sẻ với Lao Động, nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng: "Chuyện này đã có từ rất lâu, trong một bài thơ của Hồ Xuân Hương cũng đã nhắc đến hiện tượng này. Có lẽ con người muốn lưu danh mình nhưng do nhận thức còn lệch lạc, nhất là trong thời đại này.
Chúng ta đã nhiều lần phản ánh hiện trạng nhưng chưa bao giờ làm đến cùng. Phản ánh rồi để đó, than phiền chỉ trích rồi bỏ qua thì nó vẫn sẽ mãi mãi như thế thôi".
Liên quan đến câu hỏi biện pháp nào để ngăn chặn tình trạng này, ông Dương Trung Quốc nhấn mạnh cần phải có chế tài và quy kết trách nhiệm của cơ quan quản lí bên cạnh việc giáo dục, nâng cao ý thức của người dân.
Theo ông, cần phải có những giải pháp như đặt camera nhưng đặt không chỉ để đặt mà là để phạt, tuyên truyền cùng với đó là sự quan tâm đúng mực của ngành văn hoá: "Người dân vi phạm nhưng rõ ràng cũng có một phần do cơ quan quản lí lỏng lẻo, do vấn đề thiếu nhân lực hay phương tiện phải khắc phục dần. Chúng ta phải làm dần từng bước, muốn áp dụng chế tài cần phải có sự giám sát, giám sát rồi thì phải xử lí thật nặng".
Bên cạnh những tác hại có thể nhìn thấy như đánh mất bản sắc của các di tích, phá hỏng, nguy hại về văn hoá, theo ông Dương Trung Quốc đề nguy hại nhất của những hành động này là làm mất đi ý thức xã hội của người dân.
"Việc mất đi ý thức xã hội còn nguy hại hơn cả việc trực tiếp phá hoại. Nhà nước cần tổ chức để nâng cao dân trí, đừng nên nói mà không làm, phải quy kết trách nhiệm mới có thể khắc phục chứ nếu không phải chỉ nói lên hiện tượng thì mãi mãi cũng sẽ như thế thôi .
Ông cũng cho biết thêm những hiện tượng phá hoại di tích trên thế giới sẽ bị xử lí rất nặng, "làm đến nơi đến chốn" bởi vậy người Việt, khi đi du lịch nước ngoài nên tìm hiểu và được dặn dò kĩ bởi việc này còn liên quan đến quốc thể.