Cuốn sách mang đến một hành trình xuyên suốt hơn 6.000 năm, khám phá qua 26 thành phố, đô thị với những cái tên nổi bật như: Babylon, Athens, London, Paris, New York, Los Angeles, Lagos… để nghe câu chuyện huy hoàng, đầy sắc màu về lịch sử phát triển đô thị và hiểu rõ cách các thành phố không ngừng vận hành để trở thành động lực ươm mầm cho những phát kiến vĩ đại nhất của nhân loại.
Trong “Metropolis”, tác giả Ben Wilson đã trình bày ngắn gọn mục đích và quan điểm của mình ngay từ đầu khi ông không xem đô thị là một tập hợp các công trình kiến trúc hay trung tâm quyền lực, lợi nhuận mà với ông, đô thị là mọi ngóc ngách cư trú của con người, từ những con phố xa hoa đến những khu ổ chuột tồi tàn nhất.
Mỗi mét vuông của đô thị, ta thấy được sự tương tác giữa môi trường, kiến trúc với cư dân sinh sống bên trong. Ông chỉ ra rằng, đô thị là một thực thể biến đổi sống động, có khả năng vừa định hình lối sống, tư tưởng của các cư dân bên trong nó, lại vừa có thể thách thức các giá trị và hiểu biết của con người.
Cơn bùng nổ đô thị hoá bắt đầu tại châu Âu tính từ thế kỉ 12. Bước vào giai đoạn mới với nhiều biến động chính trị, quân sự và văn hoá bắt đầu bởi cuộc Thập tự chinh. Việc cướp bóc, mở rộng lãnh thổ, truyền bá văn hoá đã mở ra thời đại của tiền, tín dụng và giao thương, châu Âu trẻ hoá từ đó và các metropolis tại Đức, Ý, Pháp và Bồ Đào Nha cũng được hồi sinh.
Nhưng xét ở khía cạnh đời sống tinh thần, văn hoá ở châu Âu có thể bị chậm lại do hậu quả nặng nề của dịch bệnh nhưng nó chưa bao giờ ngừng đi lên. Không chỉ sôi nổi với những lễ hội rực rỡ sắc màu, những màn trình diễn cộng đồng, những vở kịch, truyện ngụ ngôn bài thơ và hội hoạ thì đã thuộc hàng kiệt tác, các nước châu Âu thời kì này còn nổi tiếng bởi quyền tự do công dân và tư tưởng chính trị cấp tiến.
Ở thế kỉ 21 này, người ta có thể nhìn thấy tầm vóc của sự đô thị hóa từ ngoài không gian, qua những đốm sáng lấp lánh trên bề mặt Trái đất vào ban đêm. Việc xây dựng nhà chọc trời trên toàn cầu đã tăng 402% kể từ thời điểm bước sang thiên niên kỉ mới.
Sự phát triển đột ngột theo chiều đứng của đường cảnh quan đô thị hiện ra rõ ràng trên cả hành tinh. Loài người đã thành công thể hiện khao khát của mình – khao khát được quảng bá về sự hùng cường của metropolis trên chân trời cảnh quan.
Nhà sử học Ben Wilson bước đi trong vẻ đẹp và sự xấu xí, niềm vui và nỗi khổ, và trong hàng loạt những điểm phức tạp và đối nghịch bất thường của các metropolis đã khẳng định những thành thị không tưởng này chính là phát minh vĩ đại nhất của loài người.
Với Ben Wilson, các đô thị về sau sẽ không được định đoạt bởi các nhà kĩ trị hoặc các nhà quy hoạch tổng thể mà sẽ được tạo ra và trải nghiệm một cách sâu sắc nhất. Nhân loại vẫn sẽ khéo léo và ứng biến với các thay đổi trong tương lai và chúng ta sẽ vẫn thành công với các metropolis, bởi quá khứ và hiện tại vẫn đang chứng minh điều đó.
