Theo tìm hiểu của phóng viên Lao Động, dịch vụ cấp sổ tiết kiệm ảo tồn tại ở ở nhiều trung tâm, công ty môi giới du học lớn tại Hà Nội đã tiếp tay cho tình trạng "du học sinh trá hình" ngày một gia tăng. Đây cũng là nguồn cơn dẫn đến nhiều trường hợp du học sinh Việt Nam phải làm thêm quá giờ, trốn ra ngoài đi làm thậm chí vi phạm pháp luật để có tiền trang trải chi phí sinh hoạt và học phí đắt đỏ tại nước như Nhật Bản, Hàn Quốc...
Nhiều công ty môi giới du học ở Hà Nội kết hợp với các ngân hàng làm dịch vụ lập các sổ tiết kiệm "ảo", qua mặt Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản, hòng "đẩy" các ứng viên không đáp ứng đủ điều kiện trở thành du học sinh tại Nhật Bản. Thậm chí, nếu Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản gọi điện thoại kiểm tra, các công ty này còn tổ chức người đóng giả người thân hoặc đại diện gia đình để nghe điện thoại xác nhận.
Để cho lao động xuất ngoại dưới mác “du học sinh”, các công ty môi giới có đủ các chiêu trò qua mặt Cục quản lý xuất nhập cảnh các nước như kết hợp với ngân hàng cấp hàng loạt sổ tiết kiệm ảo để chứng minh năng lực tài chính cho học viên thậm chí “chống trượt” chứng chỉ ngoại ngữ cho ứng viên không đủ trình độ. Với mơ ước trở thành một du học sinh Việt Nam học tập tại Nhật Bản, H.V (26 tuổi, Bắc Giang), được công ty môi giới du học hướng dẫn lập 3 cuốn sổ tiết kiệm ảo, có 1,6 tỉ đồng trong tài khoản hòng qua mặt Cục xuất nhập cảnh Nhật Bản khi xét điều kiện lưu trú.
Mỗi lần gọi về cho mẹ, Trang đều nói trong nước mắt. Cuộc sống của một du học sinh nhà nghèo phải học tập, mưu sinh nơi xứ người chưa bao giờ là điều dễ dàng cả. Trong mỗi cuộc điện thoại, mẹ Trang chỉ biết nhìn con rồi khóc, động viên con cố gắng vượt qua nghịch cảnh.