Homestay đua nhau mọc trái phép
Chỉ tính riêng trong 10 tháng đầu năm 2022, trong khu vực thuộc vùng lõi và vùng đệm của Quần thể danh thắng Tràng An, Ban Quản lý Quần thể danh thắng Tràng An đã phát hiện, lập biên bản 78 vụ vi phạm trật tự xây dựng, trong đó chủ yếu xảy ra trên địa bàn xã Ninh Xuân và Ninh Hải và Ninh Thắng (huyện Hoa Lư, Ninh Bình). Hầu hết vụ vi phạm là do các hộ dân và một số doanh nghiệp lợi dụng việc cải tạo nhà ở để xây dựng các homestay kinh doanh dịch vụ lưu trú. Thậm chí, nhiều vụ vi phạm đã được phát hiện lập biên bản đình chỉ thi công và yêu cầu tháo dỡ ngay từ đầu nhưng không hiểu vì lý do gì mà những công trình homestay này vẫn ngang nhiên mọc lên và đi vào hoạt động.
Đơn cử như vụ vi phạm của hộ gia đình ông Lưu Đình Quế (tại thôn Khê Thượng, xã Ninh Xuân, huyện Hoa Lư, Ninh Bình) trong thời gian từ năm 2015 đến năm 2021, hộ gia đình ông Lưu Đình Quế đã xây dựng hàng loạt công trình trái phép trên đất rừng đặc dụng và đất do xã quản lý, vi phạm nghiêm trọng tại nhiều khu vực trong vùng lõi Di sản thế giới - Quần thể danh thắng Tràng An. Những vi phạm này kéo dài trong nhiều năm đã gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng tiêu cực tới công tác quản lý Di sản, quản lý trật tự xây dựng, quản lý sử dụng đất và kinh doanh dịch vụ lưu trú trên địa bàn tỉnh Ninh Bình.
Hay như vụ vi phạm của hộ gia đình ông Phạm Ngọc Khuê, (tại thôn Hải Nham, xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, Ninh Bình), đã lấn chiếm, xây dựng một số công trình trái phép trên đất vườn và đất do UBND xã Ninh Hải quản lý. Mặc dù trong quá trình xây dựng, vụ việc đã được UBND xã Ninh Hải phát hiện, lập biên bản xử phạt hành chính, yêu cầu tháo dỡ ngay từ đầu, công trình vẫn ngang nhiên được xây dựng.
Trao đổi với PV Lao Động, ông Nguyễn Quốc Hưng - Chủ tịch UBND huyện Hoa Lư cũng thừa nhận, những năm gần đây, tình trạng xây dựng trái phép trong vùng lõi và vùng đệm của Di sản Tràng An là rất phổ biến. Từ năm 2016 đến nay, các ngành chức năng của huyện đã kiểm tra, phát hiện, lập biên bản xử phạt hành chính, đồng thời yêu cầu tháo dỡ hàng trăm công trình xây dựng trái phép trong vùng lõi và vùng đệm của Di sản Tràng An. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số hộ dân chưa chấp hành tháo dỡ công trình, gây ảnh hưởng tới công tác bảo vệ di sản.
Hơn 540 trường hợp vi phạm được phát hiện
Theo số liệu thống kê của Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình, chỉ tính riêng từ năm 2019 đến nay, Ban Quản lý Quần thể danh thắng Tràng An và các phòng nghiệp vụ thuộc Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình đã kiểm tra, phát hiện 541 trường hợp vi phạm về trật tự xây dựng, quản lý, sử dụng đất trong phạm vi vùng lõi và vùng đệm của Di sản Tràng An. Trong đó, riêng 10 tháng đầu năm 2022, đã phát hiện, lập biên bản vi phạm đối với 78 trường hợp.
Hiện nay, trên địa bàn các xã Ninh Hải, Ninh Thắng, Ninh Xuân (huyện Hoa Lư) có hàng trăm cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú homestay, nhà hàng... trong đó, hầu hết là những cơ sở xây dựng trái phép, xâm phạm đến vùng lõi và vùng đệm của Di sản Tràng An.
Theo đại diện lãnh đạo Ban quản lý Quần thể danh thắng Tràng An, đơn vị chỉ có chức năng kiểm tra, lập biên bản và đề nghị chính quyền địa phương nơi xảy ra vi phạm để xử lý. “Chúng tôi không có thẩm quyền xử phạt đối với những trường hợp xây dựng trái phép trong vùng lõi và vùng đệm của Di sản Tràng An” - đại diện lãnh đạo Ban quản lý Quần thể danh thắng Tràng An nói.
UBND tỉnh Ninh Bình cũng đã ban hành nhiều văn bản, chỉ đạo tăng cường quản lý hoạt động xây dựng và dịch vụ du lịch, kiểm soát chặt chẽ việc cấp phép xây dựng, các hoạt động xây dựng và sử dụng đất đai đối với tổ chức, cá nhân trong Quần thể danh thắng Tràng An. Đặc biệt, không cấp mới Giấy đăng ký kinh doanh lưu trú cho các hộ kinh doanh cá thể kinh doanh trong vùng lõi Di sản. Trường hợp đối với các vụ việc sai phạm không xử lý dứt điểm theo quy định thì Chủ tịch UBND cấp huyện, xã chịu trách nhiệm trực tiếp với UBND tỉnh.
Ngày 25.6.2014, tại thủ đô Doha (Qatar), Ủy ban Di sản Thế giới thuộc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) đã chính thức ghi danh Quần thể danh thắng Tràng An - tỉnh Ninh Bình vào danh mục Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới - di sản hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam và Đông Nam Á. Sau khi được công nhận là Di sản thế giới, ngày 4.2.2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 230 về việc phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Quần thể danh thắng Tràng An. Theo đó, Di sản Quần thể danh thắng Tràng An có tổng diện tích trên 12.200ha, (bao gồm 6.226ha vùng lõi 6.026ha vùng đệm) và cần được bảo vệ nghiêm ngặt, nghiêm cấm các hành vi xây dựng trái phép, xâm phạm đến di sản này.