Hàng trăm ngư dân tìm nơi neo đậu
Ngư dân Nguyễn Thăng Long (70 tuổi, thôn Ngoại Hòa, xã Hải Phú) cho biết, việc bồi lấp cửa sông khiến tàu thuyền của người dân đều phải neo phía xa bờ. Anh em bạn thuyền phải lội nước, bơi ra để lên tàu. Từ đây gia đình cũng ít đi biển hơn, nhất là vào mùa mưa bão, việc neo đậu nơi xa, khiến chi phí phát sinh như dầu, di chuyển… Đặc biệt, cửa sông cạn thì khi có sóng to gió lớn, tàu thuyền của bà con ngư dân càng dễ gặp nguy hiểm do gió đẩy thuyền dễ mắc cạn hơn.
Một người dân khác tại xã Đức Trạch cho hay, bà con ngư dân hai xã không ra khơi được những tháng qua, nhiều thuyền bị mắc cạn. Mới tháng 4 đây thôi, một con tàu mắc cạn phải huy động bà con hỗ trợ.
Được biết, dự án nạo vét cửa sông Lý Hòa được hoàn thành trong năm 2022 với tổng mức đầu tư 14 tỉ đồng; nhằm mục đích khơi thông dòng chảy và bố trí an toàn giao thông đường thủy nội địa, đảm bảo cho tàu thuyền nghề cá có công suất đến 150Cv vào cập bến cá Đức Trạch.
Việc này giúp nâng cao năng lực vận tải của các phương tiện lưu thông trên tuyến sông Lý Hòa, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành, tình trạng bồi lấp tiếp tục tái diễn. Việc cửa biển bị bồi lấp đã gây ảnh hưởng khoảng 230 tàu ở xã Hải Phú và Đức Trạch.
Phương án có nhưng kinh phí lớn
Phó Chủ tịch UBND xã Hải Phú Nguyễn Xuân Tuyển cho biết, đây là nỗi niềm trăn trở của bà con và địa phương trong nhiều năm qua nhưng chưa có được giải pháp phù hợp.
Bên cạnh dự án nạo vét cửa biển đã thực hiện, một số phương án xã hội hóa cũng được đề xuất như cho phép doanh nghiệp tư nhân nạo vét và sử dụng cát ở cửa sông. Tuy nhiên, qua cân nhắc và hội ý với bà con, phương án không được chấp thuận do e ngại sạt lở, ảnh hưởng đến người dân ở hai bên bờ.
Theo Phó Chủ tịch xã Hải Phú, bà con ngư dân và xã cũng cùng nhau thử một số cách nhưng đều thất bại. Nay chỉ có thể xây một con kè, đắp đê kiên cố, mới có thể giữ được cửa biển cho bà con làm nghề. Nhưng việc này vượt ngoài khả năng của chính quyền xã.
Phó Chủ tịch UBND huyện Bố Trạch Nguyễn Văn Thủy thông tin, huyện cũng đã nhiều lần đề xuất, được tỉnh quan tâm nhưng dự án không thành. Nay cũng vẫn chỉ mong muốn có công trình kiên cố, khơi thông cửa biển, tạo tuyến đường thủy thông thoáng cho bà con ngư dân.
Đại diện Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Bình cho biết, cửa sông Lý Hòa đang phụ thuộc nhiều yếu tố dẫn đến khó khăn trong việc đưa ra các giải pháp.
“Thứ nhất, các tháng mùa khô phải có nước, lưu lượng đủ mạnh để đẩy cát ra biển. Điều này đang khó khăn khi hồ, đập chắn từ đầu nguồn nhiều nên nước đẩy về nhỏ dẫn đến bồi lắng” - vị này nói.
Thứ nữa, vị trí cửa biển này xê dịch, lúc vào phía Nam, lúc ra Bắc, không ổn định một vị trí thoát nước. Để giải quyết chống lở, bồi lấp cửa sông cần gia cố kè và móng sâu nhằm nạo vét dễ dàng và không sạt trượt hai bên bờ. Về lâu dài, cần đưa cửa ra xa ngoài biển, từ đây, đặt các mỏ hàn 2 bên cửa biển. Điều này sẽ giải quyết được vấn đề bồi lấp.
Với cửa sông Lý Hòa, vẫn chưa có đề án cụ thể, nhưng với dự kiến của Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng ngành NNPTNT tỉnh Quảng Bình, ít nhất nếu hoàn thiện con số lên đến khoảng 1.000 tỉ đồng.
Tỉnh Quảng Bình hiện có 5 cửa sông đều trong tình trạng này. Địa phương đang ưu tiên cửa biển Nhật Lệ và cửa Gianh, vì tại đây có nhiều tàu thuyền vào đậu đỗ. Hiện mới có đề án của cửa sông Nhật Lệ với khoảng 3.000 tỉ đồng, nhưng vẫn chưa được triển khai.
